4.3 Προτεραιοποίηση των επιλογών προσαρμογής

Με βάση την αξιολόγηση των πιθανών επιλογών προσαρμογής, θα πρέπει να πραγματοποιείται επιλογή των καταλληλότερων που συλλέγονται στον κατάλογο. Τις περισσότερες φορές μια ανάλυση πολλαπλών κριτηρίων (MCA) μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη για την κατάταξη και την επιλογή προτιμώμενων επιλογών που θα αναπτυχθούν σε συγκεκριμένες δράσεις. Ο προτιμώμενος κατάλογος δράσεων προσαρμογής θα πρέπει επίσης να συμφωνηθεί με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει να συμμετέχουν στις αξιολογήσεις MCA, προκειμένου να συμπεριληφθούν διαφορετικές αξίες και κριτήρια στην αξιολόγηση.

Όσον αφορά την επιλογή και την ιεράρχηση των κατάλληλων επιλογών προσαρμογής για την εφαρμογή, μια συνετή προσέγγιση αρχίζει με την αναγνώριση ότι υπάρχουν πολλές βιώσιμες επιλογές και οι συνδυασμοί τους για αποτελεσματική προσαρμογή. Ορισμένες από αυτές θα είναι καταλληλότερες για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που συνδέονται με την εφαρμογή, ακόμη και ενόψει των σχετικών αβεβαιοτήτων όσον αφορά τους κινδύνους και τα οφέλη. Οι επιλογές αυτές αναφέρονται ως:

• «Μη θλιβερές επιλογές προσαρμογής» που αξίζει τον κόπο, ανεξάρτητα από την έκταση της μελλοντικής κλιματικής αλλαγής·
• «Επιλογές χαμηλής λύπης» που είναι προσαρμοστικές δράσεις για τις οποίες το σχετικό κόστος είναι σχετικά χαμηλό και για τις οποίες τα οφέλη, αν και κατά κύριο λόγο πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της προβλεπόμενης μελλοντικής αλλαγής του κλίματος, ενδέχεται να είναι σχετικά υψηλά·
• «Επιλογές επωφελούς κέρδους»: δράσεις προσαρμογής που αποφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα όσον αφορά την ελαχιστοποίηση των κλιματικών κινδύνων ή την αξιοποίηση δυνητικών ευκαιριών, αλλά έχουν επίσης σημαντική συμβολή σε έναν άλλο κοινωνικό, περιβαλλοντικό ή οικονομικό στόχο·
• «Ευέλικτες ή προσαρμοστικές επιλογές διαχείρισης»: οι επιλογές που μπορούν να προσαρμοστούν εύκολα (και με χαμηλό κόστος), εάν οι συνθήκες μεταβληθούν σε σύγκριση με τις προβλέψεις που έγιναν αρχικά·
• Οι «επιλογές πολλαπλών οφελών» παρέχουν συνέργειες με άλλους στόχους, όπως ο μετριασμός, η μείωση του κινδύνου καταστροφών, η περιβαλλοντική διαχείριση ή η βιωσιμότητα (π.χ. προσεγγίσεις που βασίζονται στο οικοσύστημα παρέχουν συνήθως τέτοια πολλαπλά οφέλη).

Λόγω του ευρέος φάσματος δυνητικών μελλοντικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των σιωπηρών αβεβαιοτήτων τους, θα πρέπει να ευνοηθούν αυτοί οι τύποι επιλογών. Η εστίαση σε επιλογές με πολλαπλά οφέλη μπορεί επίσης να διευκολύνει τη χρηματοδότηση των σχετικών δράσεων, συγκεντρώνοντας πόρους και δίνοντας έμφαση στα κοινά οφέλη που υπερτερούν των επενδύσεων.

Στην πράξη, κάθε μέτρο προσαρμογής αποδίδει διαφορετικά σε πολλαπλά αντικρουόμενα κριτήρια που πρέπει να αξιολογηθούν και να ενσωματωθούν στη λήψη αποφάσεων (βλ. βήμα 4.1). Η ανάλυση πολλαπλών κριτηρίων (MCA) παρέχει μια δομημένη προσέγγιση για τον προσδιορισμό των συνολικών προτιμήσεων μεταξύ εναλλακτικών επιλογών, όπου οι επιλογές επιτυγχάνουν διάφορους στόχους. Στις MCA, καθορίζονται επιθυμητοί στόχοι και προσδιορίζονται αντίστοιχα χαρακτηριστικά ή δείκτες με βάση τα πληροφοριακά στοιχεία που καταρτίζονται στα στάδια 4.1 και 4.2.

Η πραγματική μέτρηση των δεικτών βασίζεται σε ποσοτική ανάλυση μέσω βαθμολόγησης, κατάταξης και στάθμισης. Διαφορετικοί περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί δείκτες μπορούν να αναπτυχθούν παράλληλα με το οικονομικό κόστος και τα οφέλη. Αναγνωρίζεται ρητά το γεγονός ότι διάφοροι νομισματικοί και μη νομισματικοί στόχοι επηρεάζουν τις αποφάσεις προσαρμογής. Βλ. τους παρακάτω πόρους για λεπτομέρειες σχετικά με τα εργαλεία και τις μεθοδολογίες προσαρμογής των MCA.

Η συμμετοχή των επηρεαζόμενων ενδιαφερόμενων μερών ( βλ. βήμα 1.6) για τη συζήτηση και τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τα κριτήρια και τους συντελεστές στάθμισης τους για την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και την επιλογή των επιλογών προσαρμογής είναι σημαντική για την επίτευξη ενός συνόλου επιλογών με υψηλό επίπεδο κοινωνικής ισότητας και αποδοχής.

Μόλις ολοκληρωθεί η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και η επιλογή των επιλογών, πρέπει να ενσωματωθούν σε μια τοπική στρατηγική προσαρμογής ή σχέδιο δράσης που θα παρέχει το πλαίσιο και τον σχεδιασμό για την υλοποίησή τους, όπως περιγράφεται στο βήμα 5 του παρόντος εργαλείου.