Tá éagsúlacht ann ó réigiún go réigiún san Eoraip maidir le héifeachtacht phlandú na gcrann uirbeach le haghaidh fhuarú na gcathracha

Tuairiscíonn an staidéar seo sa Bhitheolaíocht um Athrú Domhanda difríochtaí i dtreochtaí éifeachtúlachta fuaraithe na gcrann uirbeach idir réigiúin Eorpacha, agus leagann sé béim ar shaincheisteanna a théann i bhfeidhm ar shochair fuaraithe.

Is straitéis coitianta é crainn a chur i gceantair uirbeacha chun teochtaí a laghdú i gcathracha faoin téamh domhanda. Léiríodh sa staidéar sin cuid de na coinníollacha sonracha lena gcinntear éifeachtacht choibhneasta na straitéise sin ar fud na réigiún chun bonn eolais a chur faoi chinntí faoi chláir plandála crann uirbeach.

Sa staidéar múnlaíodh ‘éifeachtúlacht fuaraithe crann’ (TCE) 806 chathair ar fud an domhain idir 2000 agus 2015 trí úsáid a bhaint as sonraí satailíte maidir le cumhdach crann agus teocht talún. Is é TCE an laghdú teochta a bhaintear amach trí chlúdach na gcrann a mhéadú 1 %. Ba é an fachtóir ba thábhachtaí a fuarthas chun TCE a mhéadú innéacs achair ard duille — tomhas ar dhlús na nduilleog i gceannbhrat na gcrann. Ba é ‘comhéifeacht mhachnaimh’ íseal nó ‘albedo’ na cathrach an dara toisc ba thábhachtaí, toisc go bhfuil go leor ábhar dorcha i gcathracha a bhfuil albedo íseal acu amhail asfalt a ionsúnn go leor teasa ón ngrian agus a bhaineann tairbhe níos mó as scáth crann breise.

Tuairiscítear sa staidéar freisin gur tháinig méadú 45 % ar TCE ar fud an domhain le linn na tréimhse staidéir, rud a léiríonn go bhfuil éifeachtacht phlandú crann chun teochtaí uirbeacha a laghdú ag ardú. Bhí cathracha in iarthar-lár na hEorpa, ina measc siúd a raibh méaduithe níos mó acu ar TCE. Idir an dá linn, bhí méaduithe i bhfad níos ísle ar TCE i gcathracha i ndeisceart na hEorpa, rud a tharla ag an am céanna le TCE níos ísle i gcoitinne agus méaduithe nach raibh chomh suntasach ar chlúdach crann agus innéacs limistéir duille sna réigiúin sin.

Tugtar faoi deara sa staidéar nach bhfuil crainn chomh héifeachtúil céanna maidir le fuarú i ndálaí ithreach tirime. Cuireann sé sin chun suntais a thábhachtaí atá cothabháil crann (chun innéacs an limistéir duilleog a mhéadú) agus uisciú chun na tairbhí fuaraithe a bhaineann le crainn uirbeacha a uasmhéadú. Chomh maith leis sin, laghdaíonn TCE de réir mar a mhéadaíonn cumhdach na gcrann — ionas go moltar crainn a chur i limistéar uirbeach nach bhfuil ach fíorbheagán crann ann a bhfuil tairbhe níos mó ag baint leis ná crainn a chur i limistéar ina bhfuil go leor crann.