Skref 1.2 Að tryggja pólitískan stuðning og eignarhald

Lykilskilaboð

Fáðu stjórnmálamenn um borð til að sýna skuldbindingu sína við loftslagsaðlögunaraðgerðir og tryggja að það verði áfram forgangsverkefni í þínu sveitarfélagi eða svæðisbundnu yfirvaldi.

Langtíma pólitískur stuðningur er nauðsynlegur við skipulagningu og framkvæmd loftslagsaðlögunar. Styðjandi pólitískt umhverfi hjálpar samræmingu milli stofnana í mismunandi geirum og að úthluta fjármagni á skilvirkan hátt.

Hægt er að hvetja til pólitísks stuðnings með skuldbindingum frá æðra stjórnsýslustigi, s.s. evrópskum eða innlendum yfirvöldum. Í stefnu ESB um aðlögun að loftslagsbreytingum (2021) er lögð áhersla á mikilvægi þess að styðja og viðurkenna aðlögunaraðgerðir á öllum stigum stjórnvalda.

Hverjar eru helstu stefnur ESB sem styðja aðlögun að loftslagsbreytingum?

Á svæðisvísu geta stjórnvaldsráðstafanir leitt til pólitískrar skuldbindingar. Landsbundnar aðlögunaráætlanir og -áætlanir gætu t.d. falið staðar- og svæðisyfirvöldum að þróa stefnuskjöl sem bjóða upp á tæknilega aðstoð og fjármögnunarfyrirkomulag. Landsbundnar áætlanir um aðlögun á staðbundnum og/eða svæðisbundnum vettvangi eru fyrir hendi fyrir nokkur lönd, s.s. Króatíu, Danmörku, Finnland, Frakkland, Þýskaland, Grikkland, Írland, Lettland, Portúgal og Svíþjóð.

Í auknum mæli halda evrópsk staðar- og svæðisyfirvöld áfram með aðlögunarstefnu með valfrjálsum og botnlægum aðferðum. Margir sýna fram á skuldbindingu sína með því að taka þátt í alþjóðlegum framtaksverkefnum eins og eftirfarandi:

ESB Samningur borgarstjóra um loftslags- og orkumál

311 staðar- og svæðisyfirvöld hafa lofað stuðningi sínum við þetta verkefni og tekið verulegt skref í átt að því að tryggja langtíma pólitískan stuðning fyrir aðlögunaraðgerðir sínar.

Staðbundin og svæðisbundin yfirvöld geta skuldbundið sig til aðgerða í loftslagsmálum með því að gerast undirritunaraðilar, svæðisbundnir samræmingaraðilar eða stuðningsmenn sáttmálans. Sveitarstjórnir skuldbinda sig til að leggja fram sjálfbæra orku- og loftslagsaðgerðaáætlun. Svæðisyfirvöld bjóða upp á aðstoð í tengslanetinu við skipulagningu og framkvæmd aðlögunarráðstafana.

DK2020 netkerfi

Í Danmörku, þó að það sé ekki skylt, endurskoða flest sveitarfélög og uppfæra staðbundnar aðlögunaráætlanir reglulega — annaðhvort í tengslum við áætlanir sveitarfélaga, eða sem hluti af DK2020, valfrjálsu dönsku borgarneti. DK2020 verkefnið byggir á staðli sem er þróaður af C40 Cities. Þátttaka í tengslanetinu tryggir að öll sveitarfélög í Danmörku noti sama staðalinn við skipulagningu loftslagsaðgerða og sýnir pólitískan stuðning og forystu í loftslagsaðlögunum um allt land.

Heimild: Climate-ADAPT (2023)

Loftslagssamningar

Í Lúxemborg taka öll 102 sveitarfélög þátt í loftslagsaðlögunar- og aðlögunaráætlunum með loftslagssáttmálanum. Sem hluti af samningnum veitir ríkisstjórnin sveitarfélögum fjárhagslegan stuðning til að hrinda í framkvæmd mildun, orkunýtni og aðlögunarráðstöfunum. Loftslagssáttmálinn gerir kleift að samræma ríkisstjórnir og sveitarfélög og hvetja sveitarfélög til að grípa til aðgerða í samræmi við innlendar skuldbindingar um loftslagsaðlögun.

Heimild: OECD (2021)

Flemish Climate Pact

Flomish Local Energy and Climate Pact (2021) brýtur niður loftslagsmarkmið ESB í 10 áþreifanleg markmið á fjórum sviðum — grænum innviðum, hreyfanleika, sjálfbærri orku og vatni. Í Flæmingjalandi hafa 293 sveitarfélög undirritað samning um pólitískan stuðning og forystu um aðlögun á þessu belgíska svæði.

Heimild: Evrópski loftslagssáttmálinn — Flæmska ríkisstjórnin

Nicosia, Kýpur: Uppbygging loftslagsviðnáms með pólitískum stuðningi og samvinnu

Með því að nýta stuðning framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins og efla samstarf við borgaralegt samfélag hefur Nicosia náð verulegum árangri í að byggja upp loftslagsþol. Orkustofnun Kýpur (CEA), sem staðbundin fulltrúi sáttmála borgarstjóra (CoM), hefur gegnt lykilhlutverki við að samræma staðbundna og innlenda hagsmunaaðila til að knýja fram sjálfbærar orku- og loftslagsaðgerðir (SECAPs) og aðrar loftslagsaðgerðir.

Lykilþáttur í þessari viðleitni hefur verið að tryggja pólitískan stuðning, sem hefur gert kleift:

Sjóður dreifbýlissamfélagsins: Þessi sjóður styður aðlögunaraðgerðir á undirteknum svæðum sem tryggja sanngjarnar loftslagsviðnámsráðstafanir.
Tæknilegar leiðbeiningar um lausnir sem byggjast á náttúrunni (NBS): Þessi leiðarvísir, þróaður með innkaupum stefnumótenda, gerir sveitarfélögum og samfélögum kleift að grípa til aðgerða gegn loftslagsbreytingum.
NBS-verkefni sem byggjast á ám: Þessar aðgerðir, sem gerðar eru í samstarfi við Water Development Department, Town Planning Department, innanríkisráðuneytið og Department of the Environment, hafa notið góðs af háttsettum pólitískum samhæfingu og stuðningi til að tryggja skilvirka framkvæmd.

Með því að samræma viðleitni borgaralegs samfélags að sterkum pólitískum vilja skapar Nicosia ramma fyrir viðvarandi loftslagsaðgerðir og seigluuppbyggingu á öllu svæðinu.

Heimild: Þéttbýlisaðlögun í Evrópu: Hvað virkar (2024)

Tilföng

Climate-ADAPT Country Profiles
Sýnir stöðu innlendra aðlögunaráætlana fyrir hvert land. Svæðisbundnar aðlögunaráætlanir eru líklegri til að fá pólitískan stuðning frá öðrum stjórnsýslustigum ef þær samræmast landsbundnum aðlögunarmarkmiðum og -markmiðum. Í sumum tilvikum er í landsbundnum aðlögunaráætlunum og áætlunum veitt staðaryfirvöldum umboð til að þróa sínar eigin aðlögunaráætlanir eða -áætlanir.

Þéttbýlisaðlögun í Evrópu: Hvað virkar?
Veitir yfirlit yfir aðlögun þéttbýlis í Evrópu, þ.m.t. áskoranir og aðferðir við að byggja upp viðnámsþol. Í 13. kafla er lýst hvernig skilvirkir stjórnunarhættir auðvelda samræmingu aðlögunarráðstafana og tryggja þátttöku hagsmunaaðila þvert á atvinnugreinar, þ.m.t. meðlima í samfélaginu.

Evrópski loftslagssáttmálinn,
sem er hluti af Græna samningnum í Evrópu, sameinar samfélög og samtök til að berjast gegn loftslagsbreytingum. Kannaðu vefsíðuna til að finna stofnanir sem takast á við loftslagsbreytingar, uppgötva hvetjandi verkefni og læra hvernig á að taka þátt.