Approċċi bbażati fuq l-ekosistema

Messaġġi ewlenin

• L-approċċi bbażati fuq l-ekosistema jiffukaw fuq ir-restawr tal-ekosistema u t-titjib tas-servizzi tal-ekosistema biex jipproteġu s-soċjetà kontra l-impatti negattivi tat-tibdil fil-klima. Hekk kif it-tibdil fil-klima qed jinħass dejjem aktar permezz ta’, pereżempju, nixfiet, avvenimenti estremi tat-temp u għargħar, l-urġenza tal-miżuri ta’ adattament tiżdied.
• Approċċi bbażati fuq l-ekosistema huma rikonoxxuti bħala soluzzjonijiet bi skopijiet multipli li spiss huma aktar effiċjenti minn miżuri tekniċi tradizzjonali. L-Istrateġija ta’ Adattament tal-UE aġġornata reċentement tagħmel enfasi qawwija fuq approċċi bbażati fuq l-ekosistema, u b’mod partikolari fuq soluzzjonijiet ibbażati fuq in-natura. Dawn huma tipikament immexxija mill-partijiet ikkonċernati u mfassla għall-kundizzjonijiet reġjonali. Għalhekk, l-oqfsa ta’ politika rilevanti mhumiex biss l-Istrateġija ta’ Adattament tal-UE, iżda wkoll l-Istrateġija għall-Infrastruttura Ekoloġika u l-Istrateġija għall-Bijodiversità. Il-miri rigward ir-restawr tal-ekosistema huma partikolarment rilevanti f’dan ir-rigward.
• Id-dipendenza fuq inizjattivi tal-partijiet ikkonċernati reġjonali tenfasizza l-importanza tal-bini tal-kapaċità u l-kondiviżjoni tal-għarfien. Fil-livell tal-UE, inħolqu diversi pjattaformi ta’ informazzjoni rilevanti għal dan il-għan. L-inizjattivi reġjonali huma appoġġati aktar permezz ta’ skemi ta’ finanzjament dedikati u inizjattivi ta’ networking.

Impatti u vulnerabbiltajiet

It-tibdil fil-klima jaffettwa ħafna setturi u reġjuni madwar l-Ewropa. Approċċi bbażati fuq l-ekosistema għall-adattament għat-tibdil fil-klima u t-tnaqqis tar-riskju ta’ diżastri huma applikabbli b’mod wiesa’ u għalhekk varjati ħafna. Dawn jinkludu diversi kunċetti relatati, inklużi Soluzzjonijiet ibbażati fuq in-Natura (NbS), Infrastruttura Ekoloġika (GI) u Infrastruttura Blu, adattament ibbażat fuq l-Ekosistema (EbA), Miżuri Naturali għaż-Żamma tal-Ilma (NWRM), u approċċi bbażati fuq l-ekosistema għat-Tnaqqis tar-Riskju ta’ Diżastri (eco-DRR). Ir-rapport tal-EEA dwar Soluzzjonijiet ibbażati fuq in-Natura fl-Ewropa jagħti ħarsa ġenerali dettaljata lejn il-kunċetti differenti.

Komuni għal dawn il-kunċetti huwa li għandhom l-għan li jtejbu r-reżiljenza soċjali u ambjentali billi jirrestawraw, iżommu u jtejbu l-ekosistemi u b’hekk itejbu s-servizzi tagħhom għas-soċjetà, bħaż-żamma tal-ilma u l-prevenzjoni tal-erożjoni tal-ħamrija, l-għargħar u n-nixfiet.

L-approċċi bbażati fuq l-ekosistema jwieġbu għal diversi objettivi ta’ politika ambjentali u settorjali (eż. fir-rigward tal-bijodiversità, il-kwalità tal-ilma jew il-ġestjoni agrikola u tal-foresti) u jiġġeneraw diversi benefiċċji soċjoekonomiċi li spiss imorru lil hinn minn soluzzjonijiet tekniċi.

Qafas ta' politika

Bħala parti mill-Patt Ekoloġiku Ewropew, il-Kummissjoni Ewropea adottat l-Istrateġija tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030, li tirrikonoxxi r-restawr tan-natura bħala kontribut ewlieni kemm għall-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima kif ukoll għall-adattament għalih, u tippromwovi wkoll l-integrazzjoni tiegħu fl-ippjanar urban.

L-Istrateġija l-ġdida tal-UE dwar l-Adattament għat-Tibdil fil-Klima tidentifika l-approċċi bbażati fuq l-ekosistema bħala prijorità trasversali. L-implimentazzjoni tagħhom hija pereżempju strumentali għall-ġestjoni integrata tal-baċiri tax-xmajjar skont id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma.

Ir-rieżami tal-2019 tal-Istrateġija għall-Infrastruttura Ekoloġika jenfasizza l-kobenefiċċji ekonomiċi, soċjali u oħrajn li jirriżultaw mill-infrastruttura ekoloġika u minn soluzzjonijiet ibbażati fuq l-ekosistema. Żewġ dokumenti ta’ gwida reċenti dwar is-servizzi tal-ekosistema u l-infrastruttura ekoloġika jiffukaw fuq l-implimentazzjoni għal dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet tal-infrastruttura ekoloġika u blu fil-livell tal-UE: id-dokument ta’ Gwida tal-UE dwar qafas strateġiku u d-dokument ta’ Gwida tal-UE dwar l-integrazzjoni tal-ekosistemi u s-servizzi tagħhom fit-teħid tad-deċiżjonijiet.

Fil-livell globali, il-Konvenzjoni dwar id-Diversità Bijoloġika appoġġat b’mod espliċitu approċċi bbażati fuq l-ekosistema li jistabbilixxu miri assoċjati u reċentement adottat linji gwida volontarji għat-tfassil u l-implimentazzjoni effettiva tagħhom. Barra minn hekk, il-Qafas ta’ Sendai għat-Tnaqqis tar-Riskju ta’ Diżastri 2015–2030 jinkoraġġixxi approċċi bbażati fuq l-ekosistema biex tinbena r-reżiljenza u jitnaqqas ir-riskju ta’ diżastri.

It-titjib tal-bażi tal-għarfien

Taħt il-programm Orizzont 2020 iffinanzjat mill-UE, sar sforz kollaborattiv sostanzjali biex il-prattikanti jiġu pprovduti b’qafas komprensiv ta’ valutazzjoni tal-impatt tal-NbS, u sett robust ta’ indikaturi u metodoloġiji biex jiġi evalwat l-impatt tal-NbSs. Dan irriżulta f’manwal għall-prattikanti u appendiċi korrispondenti tal-metodi. u ħarsa ġenerali lejn l-istudji u l-pubblikazzjonijiet dwar l-infrastruttura ekoloġika ffinanzjati mill-Kummissjoni Ewropea.

Diversi portali u paġni web jipprovdu eżempji u informazzjoni ta’ sfond dwar l-EbA:

• L-għan tal-pjattaforma OPPLA huwa li tikkondividi għarfien prattiku dwar il-kapital naturali, is-servizzi tal-ekosistema u s-Soluzzjonijiet Ibbażati fuq in-Natura, filwaqt li toffri firxa wiesgħa ta’ studji ta’ każijiet, prodotti u għodod;
• Is-sit web NATURVATION dwar l-Innovazzjoni Urbana bbażata fuq in-Natura fih informazzjoni dwar kważi 1000 eżempju ta’ Soluzzjonijiet Ibbażati fuq in-Natura minn madwar 100 belt Ewropea li jikkontribwixxu għall-adattament tas-sistema urbana għat-tibdil fil-klima;
• Il-pjattaforma ThinkNature hija ċentru ta’ studju tal-każ u riżorsi ddedikat għal Soluzzjonijiet Ibbażati fuq in-Natura;
• Il-pjattaforma tal-Miżuri Naturali għaż-Żamma tal-Ilma (NWRM)tiġbor informazzjoni dwar l-infrastruttura ekoloġika applikata għas-settur tal-ilma, b’katalogu kbir ta’ azzjonijiet u studji ta’ każijiet;
• Il-Konvenzjoni Qafas tan-NU dwar it-Tibdil fil-Klima (UNFCCC) għandha “Bażi tad-Data dwar approċċi bbażati fuq l-ekosistema għall-Adattament” fil-Portal tal-Għarfien dwar l-Adattament;
• Il-Portal tas-Soluzzjonijiet tal-EbA jrawwem il-kondiviżjoni ta’ Studji ta’ Każijiet u eżempji ta’ EbA minn reġjuni u ekosistemi differenti madwar id-dinja;
• L-Inizjattiva ta’ Soluzzjonijiet ibbażati fuq in-Natura hija programm interdixxiplinari li jiffoka fuq ix-xjenza, il-politika u l-prattika tal-NbS u joffri żewġ pjattaformi globali assoċjati (“Pjattaforma ta’ Evidenza ta’ Soluzzjonijiet ibbażati fuq in-Natura” u “Pjattaforma ta’Politika ta’ Soluzzjonijiet ibbażati fuq in-Natura”).

Appoġġ għall-investiment u l-finanzjament

Il-Qafas Finanzjarju Pluriennali (QFP) jistabbilixxi l-baġit tal-UE. Għall-perjodu ta’ nfiq 2021-2027, minimu ta’ 30 % tal-baġit totali tal-UE huwa allokat għall-objettivi klimatiċi.

Ir-Riċerka tal-UE sal-2030 hija ffinanzjata taħt Orizzont Ewropa, bir-raggruppament 6 jkun l-aktar rilevanti għal approċċi bbażati fuq l-ekosistema għall-adattament għat-tibdil fil-klima u t-tnaqqis tar-riskju ta’ diżastri.

L-Istrateġija l-ġdida tal-UE għall-Bijodiversità għall-2030 enfasizzat li proporzjon sinifikanti tal-25 % tal-baġit tal-UE ddedikat għall-azzjoni klimatika se jiġi investit fuq il-bijodiversità u soluzzjonijiet ibbażati fuq in-natura.

B’mod ġenerali, il-finanzjament għall-adattament jista’ jiġi kkombinat minn sorsi differenti, u ħafna minnhom jappoġġaw ukoll approċċi bbażati fuq l-ekosistema għall-adattament.

Appoġġ għall-implimentazzjoni

L-Istati Membri tal-UE żviluppaw firxa wiesgħa ta’ attivitajiet relatati mal-IE fir-rigward tal-qafas ta’ politika nazzjonali, l-integrazzjoni tal-IE fil-politiki settorjali, it-tisħiħ tal-bażi tal-għarfien u l-implimentazzjoni ta’ proġetti speċifiċi tal-IE.  Din l-informazzjoni tista’ tinstab fis-Sistema ta’ Informazzjoni dwar il-Bijodiversità għall-Ewropa.

Biex tiżviluppa metodoloġija soda u sistema integrata dwar il-kontabbiltà tal-kapital naturali, l-UE għandha l-proġett INCA, allinjat mill-qrib mal-ħidma ġenerali tagħha dwar “l-immappjar u l-valutazzjoni tal-istat tal-ekosistemi u s-servizzi tagħhom” (MAES). INCA-MAES ippubblikat ħarsa ġenerali u rapport ta’ progress tal-Kontabbiltà tal-Kapital Naturali fl-Unjoni Ewropea.