Restaurering av marine og kystnære økosystemar for tilpasning til klimaendringar i Karibia (Guadaloupe, Fransk oversjøisk region)

Guadeloupe er ei karibisk øy som ligg i dei franske Antillane, svært utsett for noverande og framtidige verknader av klimaendringar (t.d Robinson, 2018; Stephenson eit al., 2017). Slike konsekvensar er kysterosjon, aukande sjøtemperatur og påfølgjande endringar av biogeokjemiske parameterar, havforsuring, framvekst av sjukdommar i marine artar og invasjon av framande artar. Dessutan er det regelmessig utsett for ekstreme vêrforhold, som orkanar og flaum, som forventast å bli sterkare og hyppigare med klimaendringar. Ifølgje Barbier (2011) har 50 % av saltmyrene, 35 % av mangroveskogane, 30 % av korallreva og 29 % av sjøgresset (Waycotteit al., 2009)gått tapt eller degradert over heile verd over flere tiår. I Guadeloupe rapporterte den franske hovudhavsforskingsorganisasjonen IFREMER ein nedgang i koralldekninga på vindfulle kystrev, frå 30 % i 2007 til 15 % i 2019. Dette mønsteret er òg notert i bukta Grand Cul-de-sac Marin, eit forskings-/gjenopprettingsstad for LIFE Adapt Island-prosjektet. Her har koralldekninga gått ned frå 28 % i 2002 til 15 % i 2019, sjølv om ein gjenvekst av juvenile korallar ser ut til å oppstå.

Guadeloupe er heim til korallrev, mangrove skogar og seagrass enger. Dette er kyst- og marine økosystemar som gjev viktig forsvar for å bekjempe klimaendringar, men som òg er sårbare for klimaendringar og anna press. På grunn av aukande CO2-utslipp, aukande sjøvatnstemperatur, avfallsforureining og havforsuring, vil balansen mellom ulike artar sannsynlegvis bli endra. Alvorlege bekymringar oppstår om deira framtidige kapasitet til å levere økosystemtenester, då desse unike økosystema allereie viser teikn på betydeleg svakheit og nedbrytning.

Hovudspørsmåla er følgjande:

• Korallhabitat består hovudsakleg av arten Acropora palmate (Elkhorn), endemisk til den karibiske regionen og klassifisert som kritisk truga artar av IUCN og Acropora cervicornis (Staghorn), forgreinande artar av slekta Porites og Madracis auretenra. Desse viktige habitata er under lokalt press som forureina vassutslepp, masseturisme og uansvarleg oppførsel. I tillegg til dei eksisterande trykka, påverkast dei no òg av dei globale stigande temperaturane og forsuring av hava.
• Mangrovehabitat består av raud mangrove (Rhizophoramangle),kvit mangrove (Lagunculariaracemose)og svart mangrove (Avicenniagerminans). Tilstedeværinga av invasive artar og den aukande urbaniseringa i regionen forårsaka avskoging og sterk endring av dette økosystemet.
• Seagrass enger er hovudsakleg danna av Turtle gras (Thalassia testudinum)og desse er spesielt truga av passering av båtar og deira ankere. Vidare er dei truga av ei massiv kunstiggjering av kysten og menneskeskapt forureining.

Å beskytte desse artane mot flere trykk betyr å auke kystmotstanden mot havnivåstiging og marine stormar. Det betyr òg å bidra til klimatiltak, sidan mangrovar og sjøgress bind ei viktig mengd karbon («blå karbonøkosystemer»).

Måla for LIFE Adapt’Islands prosjektet er:

• Utvikle ein ambisiøs, innovativ og overførbar strategi for å tilpasse seg klimaendringane;
• Gjenopprette fysiske økologiske samband mellom kyst- og marine økosystemar;
• Demonstrere effektiviteten og replikabiliteten av innovative teknikkar for å gjenopprette kyst- og marine økosystemer i Karibia;
• Gjennomføre ein ambisiøs kampanje for å engasjere seg i det sivile samfunn gjennom utdannings- og bevisstgjeringsinitiativar retta mot bedriftsleiarar, brukarar, skulebarn og publikum. Eit sentralt mål var å introdusere dei yngre generasjonane til viktigheita av berekraftig bruk av deira miljø, fange merksemda til beslutningstakarar, no eit breitt publikum og fremje varige rørsler.
• Styrke motstandsdyktigheita mot klimaendringar ved å integrere kystbiologisk mangfald med sosioøkonomisk utvikling gjennom involvering av økonomiske interessentar og utvikling av opplæring for unge menneske;
• Replikate teknikkar utvikla under prosjektet over heile Karibia og gjennomføre ein ambisiøs kommunikasjonskampanje for Karibia og Europa for å spreie resultater.

Desse måla oppnåast gjennom å gjenopprette og beskytte kyst- og marine økosystemar og deira økologiske samband, for å forbetra kvaliteten på varer og tenester som desse økosystema gjev.

Spesielt representerer korallar viktige habitatar for ulike marine artar, og gjev ein naturleg barriere som er i stand til å spreie bølgjeenergi. På same måte kan kystskogar (danna av kystnære xerofytiske skogar, mangrove- og sumpskogar) dempe bølgjeenergi og avgrense kysterosjon. Ligg i grensesnittet mellom land og sjø, er dei vert for viktige artar, inkludert Guadeloupe endemiske artar som berre finst i dette området (til dømes Guadeloupe hakkespett). Endeleg kan seagrass enger stabilisere jorda, redusere bølgjeeffektar på kystområda og gje mat til mange artar.

Restaureringsaksjonar forfølgjer målet om å rehabilitera og beskytte 45 000 m2 korallrev, 45 000 m2 sjøgresssenger og 80 000 m2 mangrovar. 

Løysingane som vart implementert i Guadeloupe vart delt i”Rehabiliteringstiltak” og”Samfunnstiltak”. Rehabiliteringstiltak var basert på utvikling av ein innovativ strategi for tilpasning til effektane av klimaendringar gjennom bevaring av naturlege miljøar. Samfunnsaksjonar fokuserte på å auke medvitet og involveringa av ulike samfunn (skular, borgarar, turistar, forskarar, politikarar, planleggarar og forvaltarar av naturområde) i god økologisk restaureringspraksis på forskjellige romlege skalaer (lokal, karibisk, europeisk og internasjonal). Samfunnsaksjonar er beskrive i avsnittet”Involvering av interessentar” nedanfor.

Rehabiliteringstiltak vart gjennomført i to prosjektområde (industrisonene Jarry og Petit-Cul-de-Sac Marin og Folle-Anse i Marie-Galante). Dei var fokusert på tre mål økosystemar (korallrev, mangrove våtmarker og sump skogar, og sjøgress enger).

Om korallrev vart tiltaka  målretta for å favorisere reproduksjons- og vekstpotensialet. To tekniske løysingar vart tekne i bruk for å transplantere korallar frå ein donorstad til ein destinasjonsstad, ved hjelp av teknikkar for «fragmentering» og «gyteinnsamling».

Fragmentering betyr å ta ei korallskjering for å bevare ein donorgenotype. Artane som vart tekne for fragmenteringa var Acropora cervicornis, Acropora palmata, Porites porites og Madracis auretenra. Deretter dyrkast stiklingane i undervassfarmar med 3 ulike underlag for korallens vekst, avhengig av art (prosjektvideo). To korall planteskular vart oppretta, ein ligg nord for Caye à Dupont mellom 9 og 11 meter djup på ein sand-sølete søkk og ein vest for Caye à Dupont mellom 4 og 6 meter djup på ein sandbotn. Endeleg vart årleg koralltransplantasjon gjort på flere destinasjonsstader.

Gyteinnsamlingsteknikken involverte samansmelting av tusenvis av kjønnsceller (reproduktive celler) som samstundes vart kasta ut i havet frå forskjellige koloniar i Acropora, gjennom spesifikke landingsnett. Når utveljingsfasen var over, vart nokre av gametane plassert i ein nedsenka behaldar kjend som eit "gametebur", der befruktning finn stad, og gametar vart beskytta mot rovdyr. Dei nydanna larvane kan deretter festa seg til passande underlag som kallast kjeks. Veksten av desse nyfødde vart overvaka i barnehagen.  Når dei var modne nok, vart dei transplantert til sitt naturlege miljø.

Om mangrovar var tiltaka fokusert på rehabiliterings- og restaureringsoperasjonar. Ein intervensjon området var Canal du DIC (Domaine Industriel eit Commercial) område, med ein studie omkrins av 1 242 m^2. Den vart delt inn i to soner: ei kjernesone på 6 876 m² alvorleg degradert og ein buffersone på 5 513 34 m² som brukast til økologisk overvåking. Etter foreløpige studiar, i ein pilotstad, clearing egan i slutten av 2021. Ei mengd på 891,97 m³ jord vart utgraven og fylt for å forbetra mangroveutviklingstilhøva. Mangrove restaurering òg involvert etableringa av barnehagar for målet treslag. Desse vart halde ved like av LIFE Adapt’Island-teamet og av lokale barnehagar. Ved utgangen av 2022 vart tre barnehagar etablert. I november 2022 involverte ein gjenplantingsoperasjon meir enn 100 raude mangrove propagules (frøplantar) i Jarry, eit industriområde sterkt påverka av menneskelege aktivitetar. Overvåking av alle handlingar både i barnehagen og på målområda, utførast for å evaluere suksessen til operasjonane.

Om Seagrass enger, tiltak involvert innføring av spesifikke ankerplassar for fritidsbåtar (liggar i området av Grand port Maritime). Installasjonen av ein miljøvennleg forankrings- og lysutstyrssone (ZMEL) vert sett opp i bukta Pointe-à-Pitre. Målet er å skape ei organisert fortøying designa for å minimere forstyrringa av båtar på sjøgress.

Ei ny eng vart oppretta i Pointe-à-Pitre-sona, nær Cochon Islet. Rundt 100 frukter av Thalassia testudinum vart hausta i juni-juli 2023, etterfølgd av ein dyrkingsfase i eit kontrollert miljø og ledsaga av overvåking (juli 2023 — januar 2024). Deretter blei frøplantar transplantert til destinasjonsstaden, i desember 2023 — januar 2024. Ein pågåande fase for å overvaka transplantasjonseffektivitet (frå desember 2023).

Prosjektets «Samfunnstiltak» omfatta det sivile samfunn og samfunn på tvers av ulike sektorar, herunder:

• Det vitskaplege samfunnet for å evaluere protokollar, formidle vitskapleg kunnskap, skaffe seg kompetanse og fremje partnarskap;
• Det sivile samfunn, for å fremje øko-statsborgarskap (ansvarleg oppførsel av borgarar mot miljøet) ved å auke medvitet om bevaring av naturlege miljøar, utdanne den yngre generasjonen og støtte foreiningar i å vedta ansvarlege og berekraftige tilnærmingar.
• Lokale interessentar, som representerer ulike sektorar som vassforvalting (Syndicat Mixte de Gestion de l’eau eit de l’assainissement de Guadeloupe, SMGEAG), maritim fiskeri og akvakultur (Comité Régional des Pêches Maritimes eit des Elevages Marins de Guadeloupe (CRPMRM) og Port Authority (Grand Port Maritime de la Guadeloupe, GPMG). Dette la til rette for etablering av partnarskap, utvikling av lokale økonomiske sektorar, formidling av beste praksis for utviklarar og leiarar, og støtte til foreiningar.

I tillegg vart det gjort anstrengingar for å samarbeide med forskings- og kulturinstitusjonar (University of Antilles, Conservatoire du Littoral, ect) og statlege organar (Region, Direction de l’Environnement, de l’Aménagement eit du Logement de Guadeloupe (DEAL), Agence Régional de la Biodiversité des iles de Guadeloupe (ARBiG), Parc National de la Guadeloupe (PNG), Office de l’eau de Guadeloupe (ODE), URAPEG France Nature Environment), på ulike styringsnivå, guiding og påverke territorial offentleg politikk.  

Ytterlegare engasjerande tiltak inkluderte medvitegjeringskampanjar om viktigheita av sjøgresssenger, inkludert opprettalsen av ein undersjøisk engsti, ein illustrasjonsplakatkampanje for å fremje beste praksis, og ein fjernsynsmedvitskampanje og feltoppsøkingshendingar.

Ein av dei viktigaste suksessfaktorane i prosjektet ligg i det omfattande nettverket av relasjonar bygget gjennom ei rekkje medvitsskapande tiltak. Desse initiativa involverte ikkje berre lokalsamfunnet, men omfatta òg innsats for å smi partnarskap med det vitskaplege samfunnet, lokale interessentar, program for å utvikle ansvarleg oppførsel av borgarar (øko-statsborgarskap) og internasjonale kommunikasjonskampanjar. Vidare har prosjektets bestrebelser på å involvere yngre generasjonar og reiselivssektoren ytterlegare forbetra effektiviteten av desse tiltaka.

Prosjektet stammar frå eit tidlegare vellukka initiativ, Cayoli miljøprogram, lansert i 2016 og administrert av Gran hamn Maritime i Guadalupe. Cayoli vart etterfølgd av Cayoli Junior i 2017, for å styrke den pedagogiske komponenten saman med restaureringa av økosystemet.

Ein sentral suksessfaktor er potensialet for oppskalering av engasjementsprotokollar. Desse protokollane, sjølv om dei treng å bli ytterlegare bevist i miljøet, er designa for å vere replikerbare over heile den karibiske regionen og har fått godkjenning frå det vitskaplege samfunn. I tillegg har prosjektet som mål å leggje til rette for overføring av beste praksis på både regionalt og internasjonalt nivå.

Når det gjeld avgrensande faktorar, kan eksterne variablar utanfor prosjektets kontroll føre til resultater under forventningane. Miljøvariablar (store stormar, predasjon, sjukdom) kan utgjere grenser for suksessen til nokre spesifikke restaureringshandlingar som transplantasjon og reproduksjonshandlingar. Sterke prov indikerte òg at økosystemøydelegging, på grunn av flere press, i somme tilfelle kan vere delvis irreversibel på kort sikt.

Dei første foreløpige resultata av restaureringsaktivitetane avslørte bekymringar om overlevingsraten for seagrass enger og koralltransplantasjonar. Desse var låge på grunn av ytre press som fortøyingsaktivitetar, verdien av nokre klimavariablar, gjenoppblomstringa av stormar som ekstreme vêrforhold og sjukdommar som påverkar artar i kystområdet. For å forbetra prosjektets suksess vart prosjektet tilpassa for å balansere beskyttar (t.d. redusere trykket ved å installere økofortøying) og restaurering, og til slutt oppnå positive resultater for sjøgressenger og mangrovar. Denne reviderte planen understreka viktigheita av umiddelbar beskyttar av truga økosystemar, spesielt sjøgresssenger, saman med restaureringsarbeid. Det er òg viktig å ha ei fleksibel tilnærming til tilpasning.

Flere vitskaplege studiar framhevar utfordringane med å gjenopprette karibiske sjøgresssenger utelukkande ved å plante frø eller frøplantar. Dei føreslår at restaurering må supplerast med beskyttelsesaktivitetar. Begge strategiane må arbeide saman for å nå det felles målet om å sikre naturkapitalen.

Endeleg står restaureringsarbeidet som utførast i dette prosjektet overfor høge logistikk- og kostnadsutfordringar.

Fordelane med prosjektet inkluderer dei restaurerte økosystemtenestene som tilbys av korallar, mangrovar og seagrass enger. Desse inkluderer reguleringsfunksjonar, som stabilisering og fangst av sediment, sikring av kysten mot ekstreme vêrforhold, reduksjon av flaumrisiko, forbetring av vasskvaliteten og bevaring av biologisk mangfald. Kulturelle og rekreasjonsverdiar vart òg gjevne, ved å bevare og styrke landskapets venleik. I tillegg banar prosjektet gradvis vegen mot ein betre aksept av naturbaserte løysingar for å tilpassa seg klimaendringar. I dette samband inkluderer fordelane med "Samfunnsaksjonar" -komponenten formidling av auka kunnskap og medvit for ulike interessentar, inkludert innbyggjarar og turistar).

Vidare forventast det sosioøkonomiske aspektet av prosjektet å kome heile regionen til gode. Dette inkluderer etablering av nye jobbhøve, utvikling av lokale ferdigheiter, fremjing av karriere knytte til miljøet, stimulering av øko-turisme tilbod og nokre auka få personar med kunnskap om klimatilpasning og beskyttelse av kystøkosystemer.

Kostnadane inkluderte ei betydeleg investering frå offentlege og private styresmakter i regionen.  Suksess var ikkje garantert, og det var ikkje forventa noka direkte avkasting på investeringa, bortsett frå bevaring og restaurering av marine og kystnære økosystemar. Prosjektet mottok eit EU-finansieringsbidrag på 2,532,707 EUR.

Prosjektets resultater er justert og støttar EUs tilpasningsstrategi til klimaendringar (vedtatt 24. februar 2021) og EUs strategi for biologisk mangfald for 2030 (av 20. mai 2023), med sikte på å beskytte naturen og reversere nedbrytninga av økosystema.

På lokalt nivå viser aktivitetane ei sterk tilpasning til Cayoli miljøprogram, administrert av Gran hamn Maritime of Guadalupe. Cáyoli-programmet vart starta i juni 2016. Før implementeringa jobba miljødepartementet i Guadeloupe Port Caraïbes i flere år for å forbetra kunnskapen om dei naturlege områda i hamnedistriktet. Denne kunnskapsforsyninga støtta konsekvensstudien av New Generation Port-oppgraderinga, men òg ved å støtte miljøorganisasjonars handlingar gjennom tekniske og økonomiske midlar. Dei to første åra av programmet var i stor grad dedikert til forsking og utvikling. Målet er å foreslå strenge vitskaplege protokollar for styring og aktiv restaurering av dei naturlege miljøa som er målretta av programmet.

Prosjektets gjennomføringstid varierte frå 01/07/2019 til 30/06/2024. I løpet av denne perioden har koralltransplantasjonen vorte utført årleg i 2021, 2022 og 2023, etterfølgd av ein fragmenteringsaktivitet i 2020. Mangroverehabilitering og restaurering starta i slutten av 2021 med rodiingsaktivitetar. Ved utgangen av 2022 vart barnehagane etablert. Seagrass eng økosystem bevaring tiltak vart gjennomført i januar 2023, medan installasjonen av Skrue ankere vart realisert mellom august og september 2023. Den andre fasen på sjøgress restaurering fann stad i juni-juli 2023, etterfølgd av ein dyrkingsfase i eit kontrollert miljø (juli 2023 — januar 2024). Den endelege transplantasjon, vart gjort i desember 2023-januar 2024.

Overvåkinga starta i desember 2023 og er planlagt til juni 2024. Dei vil bli opprettheldt òg etter slutten av prosjektet.

Løysingane som implementerast i denne casestudien skal ha ei ubestemt levetid. Levetida påverkast imidlertid av overlevingsraten til restaurerte og planta artar, som ikkje kan føresies. Kontinuerleg overvåking er viktig for å sikre langsiktig effektivitet av løysingar.

Pascaline Gaborit
Co-founder Pilot4dev (co-beneficiary of LIFE ADAPT'ISLAND project)
Email: pascaline.gaborit@pilot4dev.com

Prosjektbrosjyre, 2023

Samandrag av innsamlingsrapport, 2022