Προκλήσεις και ευκαιρίες προσαρμογής για το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα

Η παρούσα έκθεση αναλύει τις ανάγκες για προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή στο ενεργειακό σύστημα της Ευρώπης τώρα και στο μέλλον. Η αξιολόγηση αυτή στηρίζει τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, η οποία συνεπάγεται μαζική επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πολλές από τις οποίες είναι ευαίσθητες σε κλιματικούς παράγοντες.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και οι σχετικές ανάγκες προσαρμογής διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των ευρωπαϊκών περιφερειών. Σε γενικές γραμμές, η βόρεια Ευρώπη θα υποστεί τόσο ευεργετικές όσο και αρνητικές επιπτώσεις στο ενεργειακό της σύστημα, ενώ οι περιφέρειες της Νότιας Ευρώπης αντιμετωπίζουν συντριπτικά δυσμενείς επιπτώσεις. Ειδικότερα, η μελέτη διαπιστώνει ότι:

• Η διαθεσιμότητα νερού προβλέπεται γενικά να αυξηθεί στη βόρεια Ευρώπη και να μειωθεί στη νότια Ευρώπη, αλλά με σημαντικές εποχιακές διαφορές. Οι αλλαγές αυτές μπορούν να επηρεάσουν τη διαθεσιμότητα νερού ψύξης για τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς, το δυναμικό υδροηλεκτρικής ενέργειας και βιοενέργειας, τη μεταφορά καυσίμων στους ποταμούς και τη ζήτηση ενέργειας για την παροχή νερού.
• Η αντικατάσταση των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα από ηλιακή και αιολική ενέργεια μειώνει ριζικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και την κατανάλωση νερού, συμβάλλοντας έτσι στον μετριασμό καθώς και στην προσαρμογή στις περιοχές με έλλειψη νερού.
• Τα βιοκαύσιμα και η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα απαιτούν σημαντικές ποσότητες νερού ή αρόσιμης γης, οι οποίες ενδέχεται να περιορίσουν την επέκτασή τους, ιδίως σε περιοχές με έλλειψη νερού.
• Οι θερμοκρασίες θέρμανσης μειώνουν τη ζήτηση ενέργειας για θέρμανση, αλλά αυξάνουν τη ζήτηση ενέργειας για ψύξη. Μπορούν επίσης να επηρεάσουν την παραγωγή και τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας.
• Η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει το δυναμικό της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, αλλά οι διαθέσιμες προβλέψεις συνδέονται με σημαντική αβεβαιότητα.
• Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι, χωρίς κατάλληλα μέτρα προσαρμογής, οι άμεσες ζημίες στο ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα από ακραία καιρικά φαινόμενα θα μπορούσαν να ανέλθουν σε δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως έως το τέλος του αιώνα, με πολύ μεγαλύτερο έμμεσο κόστος.

Το εξελισσόμενο πλαίσιο πολιτικής στο πλαίσιο της Ενεργειακής Ένωσης παρέχει μοναδικές ευκαιρίες για την ενσωμάτωση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στον εθνικό και ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό. Η αξιολόγηση συνιστά να εξεταστούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ανάπτυξη εθνικών σχεδίων για το κλίμα και την ενέργεια και μακροπρόθεσμων στρατηγικών στο πλαίσιο της Ενεργειακής Ένωσης της ΕΕ. Οι παράγοντες της αγοράς στον τομέα της ενέργειας θα πρέπει επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο ενίσχυσης της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή ως αναπόσπαστου μέρους των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων.