Αρχές προσαρμογής

Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην Ευρώπη εντείνουν τις προσπάθειες προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις αναπόφευκτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Με την πάροδο των ετών έχουν προκύψει ορισμένες αρχές καλής προσαρμογής. Το RAST έχει σχεδιαστεί για να σας βοηθήσει, ως τοπική ή περιφερειακή αρχή, να ενσωματώσετε αυτές τις αρχές στις στρατηγικές και τα σχέδιά σας για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή:

• Αειφόρος: Η προσαρμογή θα πρέπει να είναι κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη. Στόχος είναι η μείωση της ευπάθειας και η βελτίωση της προσαρμοστικής ικανότητας, με δίκαιη ανάπτυξη της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή —χωρίς να παραμελούνται οι ευάλωτες ομάδες, τομείς ή περιοχές. Είναι σημαντικό οι προσπάθειες προσαρμογής να ευθυγραμμιστούν και να δημιουργήσουν συνέργειες με τους στόχους μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, αυξάνοντας τη συνοχή της πολιτικής εντός του οργανισμού σας. Τα μέτρα προσαρμογής σε ένα μέρος δεν θα πρέπει να θέτουν σε κίνδυνο τις προσπάθειες προσαρμογής ή μετριασμού αλλού, με αποτέλεσμα την κακή προσαρμογή. Επίσης, δεν θα πρέπει να βλάπτουν άλλους στόχους βιωσιμότητας και περιβαλλοντικούς στόχους, αλλά, ιδανικά, να τους στηρίζουν. Για παράδειγμα, στόχοι για την υπεύθυνη διαχείριση των υδάτινων και θαλάσσιων πόρων, τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, την πρόληψη της ρύπανσης και τη διατήρηση/αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων.

• Τεκμηριωμένα: Ο σχεδιασμός και οι δράσεις προσαρμογής θα πρέπει να βασίζονται στις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις και δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των μελλοντικών κινδύνων. Με βάση τα ανωτέρω, η προσαρμογή θα πρέπει να ξεκινήσει με την αντιμετώπιση των κινδύνων από παρελθούσες και τρέχουσες κλιματικές διακυμάνσεις και ακραία καιρικά φαινόμενα.

• Τοποκεντρική: Δεν υπάρχει ενιαία προσέγγιση όσον αφορά την προσαρμογή. Οι απαντήσεις θα πρέπει να προσαρμόζονται στο μοναδικό τοπικό ή περιφερειακό πλαίσιο, αντιμετωπίζοντας τους υφιστάμενους και μελλοντικούς κινδύνους και τα τρωτά σημεία σε ακριβή τοποθεσία. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους κινδύνους και τις αντιδράσεις προσαρμογής των γειτονικών αρχών. Οι απαντήσεις προσαρμογής θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη την οργανωτική σας δομή, λαμβάνοντας υπόψη το διαθέσιμο προσωπικό και τους οικονομικούς πόρους.

• Χωρίς αποκλεισμούς και κοινωνικά δίκαιοι: Η προσαρμογή είναι αποτελεσματικότερη όταν περιλαμβάνει διάφορους φορείς (π.χ. δημόσιες διοικήσεις, κοινωνία των πολιτών και διάφορους τομείς) που συντονίζονται σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Η συμμετοχή των πολιτών, ιδίως από ευάλωτες ομάδες, είναι ζωτικής σημασίας για σχέδια προσαρμογής χωρίς αποκλεισμούς και ευρέως αποδεκτά. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να καθοδηγείται από δίκαιη ανθεκτικότητα, με την αντιμετώπιση της συστημικής αδικίας και τη διασφάλιση ότι οι προσπάθειες προσαρμογής λαμβάνουν υπόψη την κοινωνική ευπάθεια και παρέχουν ευκαιρίες προς όφελος των ευάλωτων ομάδων.

• Παρακολουθείται, αξιολογείται και βελτιώνεται συνεχώς: Η χρήση σαφών δεικτών είναι ζωτικής σημασίας για τη συνεχή παρακολούθηση και αξιολόγηση της προόδου προσαρμογής σας. Η συνεχής αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας, της συνοχής και της ισότητας των πολιτικών επιτρέπει τον τακτικό προβληματισμό και προωθεί τη μάθηση και τη βελτίωση με την πάροδο του χρόνου.

• Ευέλικτο και επαναληπτικό: Ο σχεδιασμός της προσαρμογής θα πρέπει να είναι ευέλικτος λόγω των αβεβαιοτήτων που περιβάλλουν τις μελλοντικές κλιματικές και κοινωνικοοικονομικές συνθήκες. Θα πρέπει να είναι δυνατές εύκολες προσαρμογές και επικαιροποιήσεις με βάση τα διδάγματα που αντλήθηκαν, ώστε να διασφαλίζεται η ανθεκτικότητα και η αποτελεσματικότητα σε περίπτωση αλλαγής των συνθηκών.