Notkun á aðlöguðum nytjaplöntum og yrkjum

Framkvæmd þessarar aðlögunarráðstöfunar krefst öflugs samstarfs milli þverfaglegra hópa lykilhagsmunaaðila, þ.m.t. bænda, lítilla og meðalstórra fyrirtækja, ráðgjafarþjónustu bænda (sem veitir bændum þekkingu og færni til að bæta hagnýta landbúnaðartækni, framleiðni nytjaplantna og tekjur af bújörðum), ræktendur, vísindamenn og stefnumótendur. Bændur og ráðgjafarþjónusta skulu taka þátt í verkefnum og tilraunum til að prófa skilvirkni notkunar aðlögaðra nytjaplantna og yrkja til að afla allra upplýsinga og til að öðlast reynslu af áhrifum ræktunar mismunandi nytjaplantna, bæði með tilliti til efnahagslegs og umhverfislegs ávinnings.

Auka þarf og uppfæra færni og þekkingu stefnumótenda, viðbótaraðila, atvinnurekenda í landbúnaði og bænda á samræmdan hátt, með samræmingarkerfi sem styrkir skipulags- og stofnanagetu. Ráðgjafarþjónusta á sviði bænda gegnir lykilhlutverki við að veita aðgang að og miðlun góðra starfsvenja og tækni, bæta uppbyggingu og menntun og bæta getu bænda til að hrinda henni í framkvæmd og draga úr hættu á bilun sem breyting yfir í nýtt kerfi hefur í för með sér. Stofnun fjölhagsmunavettvanga fyrir ræktun og mat á þátttökuyrki á vettvangi Bandalagsins gæti hjálpað til við að auka staðbundna getu til að velja og meta yrki nytjaplantna.

Auðveldara er að innleiða þennan aðlögunarvalkost, eins og aðrar loftslagsvænar nytjaplöntur, ef hann er markaðsdrifinn og samþættur mörkuðum að fullu. Þess vegna er árangursríkt að þróa staðbundna, svæðisbundna, landsbundna og alþjóðlega markaði fyrir nýjar nytjaplöntur eða afbrigði sem gegna virku hlutverki í matvælakerfum. Enn fremur gætu landsbundnar og svæðisbundnar stefnur og reglugerðir um þróun afbrigða nytjaplantna og samhæfingu regluramma fyrir fræ hjálpað bændum að hafa tímanlega aðgang að gæðafræjum og plöntunarefnum af hentugustu plöntuyrkjunum á sanngjörnu verði.

Þróun og beiting staðbundinna og skilvirkra áætlana um aðlögun að loftslagsbreytingum í tengslum við ræktun nytjaplantna krefst þess að efla vísindalega og tæknilega getu á mörgum stigum, samþættingu rannsóknarátaks, samvinnu milli rannsakenda og ráðgjafarþjónustu bænda og veiting skýrra skilaboða og tækja til stefnumótenda og hagsmunaaðila.

Einkum að því er varðar bændur er mikilvægt að afla sér og miðla þekkingu á breyttum veðurfarsskilyrðum og varanlegum lífvænleika aðlöguðum ræktunaraðferðum við gerð áætlana um að takast á við takmarkandi þætti sem hafa áhrif á ræktunarkerfi þeirra, úthluta betur auðlindunum og gera rökstuddar fjárfestingar í aðlögun að loftslagsbreytingum. Til að tryggja samþykkt loftslagsvænna starfsvenja þarf að veita fjárhagslega hvata til að auka getu bænda eða auka aðgang þeirra að mjúkum lánum til að styðja við upphaflegar fjárfestingar í sjálfbærum starfsvenjum og tækni. Þetta getur hjálpað bændum að nýta sér ráðstafanir sem eru félagslega og umhverfisvænar en hafa mikla fyrirfram kostnað.

Kostnaður við framkvæmd þessarar ráðstöfunar fer aðallega eftir verði á fræi aðlöguðu nytjaplantnanna eða yrkjanna og nauðsynlegum fjárfestingarkostnaði (ef einhver er) á býlinu (t.d. að kaupa nýja tegund véla). Þar að auki, þó að kostnaður við að kynna nýjar árlegar nytjaplöntur sé í lagi, gæti innleiðing nýrra trjátegunda eða yrkja falið í sér hærri fjárfestingarkostnað og þar af leiðandi aukið áhættuna fyrir bændur.

Helsti ávinningurinn af aðflutningi nýrra tegunda og yrkja er hærri eða stöðugur afrakstur nytjaplantna og tekjur bónda vegna betri aðlögunarhæfni nytjaplantnanna að umhverfinu þar sem þær eru ræktaðar og aukinnar viðnámsþols ræktunarkerfa gagnvart loftslagstengdum áhættum. Enn fremur leiðir innleiðing á ýmsum tegundum nytjaplantna og afbrigða til aukinnar fjölbreytni landbúnaðarframleiðslu sem getur haft jákvæð áhrif á líffræðilega fjölbreytni, veitingu vistkerfaþjónustu og samvirkni við að draga úr með því að bæta geymslu kolefnis í jarðvegi. Hins vegar geta sumar þessara samhliða ávinnings þurft tíma til að sýna sig.

Framkvæmd á notkun aðlögaðra nytjaplantna og yrkja skal studd skýrum stefnumiðum og verklagsreglum. Sameiginleg landbúnaðarstefna Evrópusambandsins (CAP) og lands- og svæðisbundnu dreifbýlisáætlanirnar eru meðal helstu stefnumarkandi stefnuafla við framkvæmd þessarar ráðstöfunar. Sameiginlega landbúnaðarstefnan með „grænni beinni greiðslu“(eða „grænni“) (fyrsta stoð sameiginlegu landbúnaðarstefnunnar) styður bændur sem samþykkja eða viðhalda búskaparháttum (t.d. fjölbreytni nytjaplantna) sem stuðla að því að ná umhverfis- og loftslagsmarkmiðum. Þar að auki gerir önnur stoð sameiginlegu landbúnaðarstefnunnar, dreifbýlisþróunarstefna ESB, sem ætlað er að styðja dreifbýlissvæðin, svæðisbundin, lands- og staðaryfirvöld kleift að móta einstaka dreifbýlisþróunaráætlanir sínar og styðja m.a. ráðstafanir til sjálfbærrar stjórnunar náttúruauðlinda og aðgerða í loftslagsmálum, þ.m.t. verndun landbúnaðarstarfsvenja. Seinni stoðirnar eru fjármagnaðar að hluta af sjóðum ESB og svæðisbundnum eða innlendum sjóðum.

Eitt ár er nauðsynlegt til að breyta ræktuðum yrkjum af árlegum nytjaplöntum og fá framleiðslu, en fyrir trjáplöntur nokkrar ár (áratugir) eru nauðsynlegar fyrir plönturnar til að ná þroska og verða arðbær.

Endingartími tengist efnahagslegum þægindum við ræktun valinna nytjaplantna og yrkjanna.