L-immudellar tax-xenarji tad-domanda u d-disponibbiltà tal-ilma għall-użu tal-art u l-klima attwali u futuri fil-Baċir tax-Xmara Sava

170 Simulazzjonijiet bir-riżorsi tal-ilma LISFLOOD għal perjodi ta' 30 sena b'diversi kombinazzjonijiet ta' tibdil fl-użu tal-art u tibdil fil-klima ġew evalwati għall-impatt tagħhom fuq ir-rabta bejn l-ilma, l-ikel, l-enerġija u l-ambjent fil-baċir tax-xmara Sava.
Għall-baċir tax-xmara Sava, f’dan l-istudju sibna li agrikoltura irrigata aktar intensa għandha l-potenzjal li żżid ir-rendimenti tal-għelejjel b’mod konsiderevoli, iżda ma hemmx biżżejjed riżorsi tal-ilma disponibbli biex dan jitwettaq. Barra minn hekk, jekk it-tisqija tiżdied drastikament, setturi oħra jiġu influwenzati b’mod negattiv, bħas-settur tal-enerġija (tnaqqis fid-disponibbiltà tal-ilma għat-tkessiħ, potenzjalment inqas ilma xi drabi jipproduċi l-enerġija idroelettrika), in-navigazzjoni (flussi aktar frekwenti u baxxi), u l-ambjent (ksur tal-kundizzjonijiet ambjentali jew tal-fluss minimu).
L-effetti fuq ir-riżorsi tal-ilma jkunu aktar sinifikanti b’żieda fit-tisqija biex jiżdied ir-rendiment tal-għelejjel ta’, pereżempju, il-qamħirrum. Dan iwassal għal żieda fid-domanda għall-ilma minn 2216 Mm3/sena għal 3337 Mm3/sena. Id-domanda ġenerali għall-ilma fil-baċir ta’ Sava tkompli tiżdied għal madwar 6000 Mm3/sena jekk nikkombinaw kemm iż-żieda fl-irrigazzjoni kif ukoll il-projezzjonijiet klimatiċi sal-2100. Ir-rendiment medju simulat tal-qamħirrum jista’ jiżdied minn 5,7 tunnellati/ettaru fil-kundizzjonijiet attwali għal 9,9 tunnellati/ettaru f’każ ta’ tisqija akbar u ottimali. Dawn iż-żidiet sostanzjali fl-irrigazzjoni, li jwasslu wkoll għal żidiet sostanzjali fir-rendiment tal-għelejjel, iwasslu għal skarsezza tal-ilma f’partijiet tal-baċir ta’ Sava. Ukoll, sempliċement m'hemmx biżżejjed ilma biex issaqqi ż-żoni kollha li huma limitati għall-ilma għat-tkabbir tal-uċuħ tar-raba '.

Il-pjanijiet eżistenti għat-tisqija u t-tisqija taż-żoni li qabel kienu mgħammra għat-tisqija (skont il-FAO) jidhru aktar fattibbli mill-perspettiva tar-riżorsi tal-ilma.
Il-livelli massimi tal-għargħar huma previsti li jibqgħu l-istess bħala konsegwenza tal-bidliet previsti fl-użu tal-art sal-2050 għall-baċir ta’ Sava. Madankollu, bil-projezzjonijiet dwar it-tibdil fil-klima aħna nissimulaw żieda ġenerali fil-livelli massimi tal-għargħar bi 13 % għall-perjodu 2011-2040 u żieda ta’ 23 % għall-perjodu 2071-2100.
Il-flussi baxxi tax-xmajjar jonqsu b’mod moderat għax-xenarji tal-2011-2040. Għall-aħħar tas-seklu 2071-2100, il-valuri tal-fluss baxx huma mbassra li jiżdiedu b’mod moderat meta mqabbla mal-klima ta’ kontroll 1981-2010. It-tisqija eċċessiva tirriżulta fi tnaqqis qawwi ta’ 50-60 % fl-iskariki bi fluss baxx. Fir-rigward tal-flussi ekoloġiċi, jistgħu jsiru osservazzjonijiet simili.

In-navigazzjoni fix-xmara Sava ewlenija tista’ tiġi affettwata minn dawn ix-xejriet.

Id-disponibbiltà tal-ilma għall-produzzjoni tal-enerġija – l-enerġija idroelettrika u l-ilma tat-tkessiħ għall-impjanti tal-enerġija termali u nukleari – hija pproġettata li tonqos b’medja ta’ 3,3 % għall-2030 skont l-RCP4.5, filwaqt li l-RCP8.5 tirriżulta f’żieda ta’ 1,3 %. Is-simulazzjonijiet ta’ tmiem is-seklu jrendu Q50 17.6 % ogħla għall-RCP4.5 u 23.1 % ogħla għall-RCP8.5. It-tisqija eċċessiva tista’ taffettwa d-disponibbiltà tal-ilma għall-produzzjoni tal-enerġija, speċjalment għat-tkessiħ tal-impjanti tal-enerġija termali. Il-ġibjuni tal-enerġija idroelettrika jistgħu jinbidlu f’ġibjuni multifunzjonali, li jaqdu wkoll il-ħtiġijiet ta’ irrigazzjoni downstream u l-kontroll tal-għargħar, u b’hekk iservu diversi skopijiet.