Goede praktijken en geleerde lessen bij het delen van gegevens in grensoverschrijdende bassins

Grensoverschrijdende wateren over de hele wereld staan onder aanzienlijke druk als gevolg van bevolkingsgroei, toenemende vraag naar water en de gevolgen van de drievoudige planetaire crisis van klimaatverandering, vervuiling en biodiversiteitsverlies. De resultaten van de derde rapportage over SDG-indicator 6.5.2 (2024) wijzen op een gebrek aan relevante gegevens en informatie en problemen bij de uitwisseling van gegevens en informatie als twee van de drie grootste uitdagingen waarmee landen worden geconfronteerd bij de samenwerking op het gebied van grensoverschrijdende wateren.

Deze uitdagingen maken duidelijk dat er gezamenlijke processen voor gegevens- en informatie-uitwisseling moeten worden ontwikkeld, die van fundamenteel belang zijn voor de bevordering van aanpassing en voor efficiënte samenwerking, grotere veerkracht en paraatheid bij noodsituaties. Om de uitdagingen aan te pakken, is de publicatie Good Practices and Lessons Learned in Data-sharing in Transboundary Basins ontwikkeld onder leiding van Finland en Senegal als covoorzitters van de werkgroep monitoring en evaluatie, in het kader van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de bescherming en het gebruik van grensoverschrijdende waterlopen en internationale meren (waterverdrag).

Het rapport presenteert 43 geleerde lessen, ondersteund door 78 casestudy's van over de hele wereld. Het bouwt voort op praktijkvoorbeelden en illustreert verschillende manieren waarop monitoringprogramma’s en processen voor gegevensuitwisseling tussen oeverstaten kunnen worden uitgevoerd. Als zodanig vormt het een aanvulling op bestaande richtsnoeren, zoals de geactualiseerde strategieën voor de monitoring en beoordeling van grensoverschrijdende rivieren, meren en grondwateren (2023).

In de kernboodschappen in het verslag wordt gewezen op verschillende aspecten die van cruciaal belang zijn voor de ontwikkeling van processen voor gegevens- en informatie-uitwisseling, zoals de noodzaak om tijdige, gerichte, toereikende, geldige en betrouwbare gegevens te verkrijgen en een gemeenschappelijk begrip van de werking van het stroomgebied op te bouwen, alsook het belang van politieke wil, betrokkenheid van relevante belanghebbenden en samenwerking op verschillende niveaus en disciplines. In de boodschappen wordt ook gewezen op het belang van grondwatergegevens en -informatie voor een doeltreffend waterbeheer en op de noodzaak grensoverschrijdende mechanismen voor vroegtijdige waarschuwing te ontwikkelen.