Dobre praktyki i wnioski wyciągnięte z wymiany danych w basenach transgranicznych

Wody transgraniczne na całym świecie znajdują się pod znaczną presją ze względu na wzrost liczby ludności, rosnące zapotrzebowanie na wodę oraz skutki potrójnego kryzysu planetarnego związanego ze zmianą klimatu, zanieczyszczeniem i utratą różnorodności biologicznej. Wyniki trzeciego sprawozdania dotyczącego wskaźnika 6.5.2 celów zrównoważonego rozwoju (2024 r.) wskazują na brak odpowiednich danych i informacji oraz trudności w wymianie danych i informacji jako dwa z trzech głównych wyzwań, przed którymi stoją państwa we współpracy na wodach transgranicznych.

Wyzwania te uwypuklają potrzebę opracowania wspólnych procesów wymiany danych i informacji, które mają zasadnicze znaczenie dla wspierania przystosowania się do zmiany klimatu oraz dla skutecznej współpracy, zwiększonej odporności i gotowości na wypadek sytuacji wyjątkowej. Aby sprostać tym wyzwaniom, pod przewodnictwem Finlandii i Senegalu jako współprzewodniczących grupy roboczej ds. monitorowania i oceny w ramach Konwencji Narodów Zjednoczonych o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych (konwencja wodna) opracowano publikację „Dobre praktyki i wnioski wyciągnięte z wymiany danych w basenach transgranicznych”.

W sprawozdaniu przedstawiono 43 wyciągnięte wnioski poparte 78 studiami przypadków z całego świata. Opiera się on na rzeczywistych przykładach, ilustrując różne sposoby wdrażania programów monitorowania i procesów wymiany danych między krajami nadbrzeżnymi. W związku z tym uzupełnia on istniejące wytyczne, takie jak zaktualizowane strategie monitorowania i oceny rzek, jezior i wód podziemnych o charakterze transgranicznym (2023 r.).

W głównych przesłaniach sprawozdania podkreślono różne aspekty kluczowe dla rozwoju procesów wymiany danych i informacji, takie jak potrzeba terminowego pozyskiwania ukierunkowanych, wystarczających, ważnych i wiarygodnych danych oraz budowania wspólnego zrozumienia funkcjonowania basenu, a także znaczenie woli politycznej, zaangażowania odpowiednich zainteresowanych stron i współpracy na różnych szczeblach i w różnych dyscyplinach. Komunikaty określają również znaczenie danych i informacji dotyczących wód podziemnych dla skutecznej gospodarki wodnej oraz potrzebę opracowania transgranicznych mechanizmów wczesnego ostrzegania.