Zasady przystosowania się do zmiany klimatu

Władze lokalne i regionalne w Europie intensyfikują działania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, aby poradzić sobie z nieuniknionymi skutkami zmiany klimatu. Na przestrzeni lat pojawiły się pewne zasady dobrej adaptacji. RAST ma na celu pomóc Ci, jako władzom lokalnym lub regionalnym, zintegrować te zasady z Twoimi strategiami i planami przystosowania się do zmiany klimatu:

• Zrównoważony: Adaptacja powinna być zrównoważona pod względem społecznym, finansowym i środowiskowym. Celem jest zmniejszenie podatności na zagrożenia i poprawa zdolności przystosowawczych, sprawiedliwe budowanie odporności na zmianę klimatu – bez zaniedbywania słabszych grup, sektorów lub obszarów. Ważne jest, aby działania przystosowawcze dostosowały się do celów związanych z łagodzeniem zmiany klimatu i tworzyły synergie z tymi celami, zwiększając spójność polityki w organizacji. Środki dostosowawcze w jednym miejscu nie powinny zagrażać działaniom dostosowawczym lub łagodzącym w innym miejscu, co prowadzi do niewłaściwej adaptacji. Nie powinny one również szkodzić innym celom w zakresie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska, ale najlepiej je wspierać. Na przykład cele dotyczące odpowiedzialnego gospodarowania zasobami wodnymi i morskimi, przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym, zapobiegania zanieczyszczeniom oraz ochrony/przywrócenia różnorodności biologicznej i ekosystemów.

• Oparte na dowodach: Planowanie i działania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu powinny opierać się na najnowszej wiedzy naukowej i danych naukowych, w tym na przyszłych zagrożeniach. W związku z tym przystosowanie się do zmiany klimatu powinno rozpocząć się od przeciwdziałania zagrożeniom związanym z przeszłą i obecną zmiennością klimatu oraz ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.

• Umiejscowienie: Nie ma jednego uniwersalnego podejścia do adaptacji. Reakcje powinny być dostosowane do unikalnego kontekstu lokalnego lub regionalnego, uwzględniając obecne i przyszłe zagrożenia i podatności na zagrożenia w konkretnej lokalizacji. Jednocześnie ważne jest, aby zdawać sobie sprawę z zagrożeń i reakcji przystosowawczych sąsiednich organów. Reakcje adaptacyjne powinny również uwzględniać strukturę organizacyjną, mając na uwadze dostępny personel i zasoby finansowe.

• Inkluzywne i sprawiedliwe społecznie: Adaptacja jest skuteczniejsza, gdy angażuje różne podmioty (np. administracje publiczne, społeczeństwo obywatelskie i różne sektory) koordynujące działania na różnych szczeblach sprawowania rządów. Zaangażowanie obywateli, zwłaszcza ze strony słabszych grup społecznych, ma kluczowe znaczenie dla inkluzywnych i powszechnie akceptowanych planów przystosowania się do zmiany klimatu. Sprawiedliwa odporność powinna ukierunkowywać ten proces, eliminując systemową niesprawiedliwość i dbając o to, by działania przystosowawcze uwzględniały podatność na zagrożenia społeczne i umożliwiały słabszym grupom skorzystanie z nich.

• Monitorowane, oceniane i stale ulepszane: Stosowanie jasnych wskaźników ma zasadnicze znaczenie dla ciągłego monitorowania i oceny postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Bieżąca ocena skuteczności, wydajności, spójności i sprawiedliwości polityki pozwala na regularną refleksję oraz promuje uczenie się i poprawę w miarę upływu czasu.

• Elastyczne i iteracyjne: Planowanie przystosowania się do zmiany klimatu powinno być elastyczne ze względu na niepewność co do przyszłych warunków klimatycznych i społeczno-gospodarczych. Należy umożliwić łatwe dostosowania i aktualizacje w oparciu o wyciągnięte wnioski, aby zapewnić odporność i skuteczność w przypadku zmiany okoliczności.