Faireachán, Tuairisciú agus Meastóireacht (MRE)

Is é an Faireachán, an Tuairisciú agus an Mheastóireacht (MRE) an chéim dheireanach de thimthriall an bheartais oiriúnúcháin mar a léirítear é san Uirlis Tacaíochta Oiriúnaithe agus is príomhghné de phróiseas oiriúnúcháin atriallach é. Is féidir leis cuidiú le dul chun cinn agus feidhmíocht a thuiscint, ceachtanna a fhoghlaim agus a chur in iúl agus bonn eolais a chur faoi bheartas agus cleachtas amach anseo. Dá bhrí sin, tá ról ríthábhachtach aige lenar féidir leis an oiriúnú teacht chun cinn agus feabhas a chur air le himeacht ama.

In ainneoin an dul chun cinn suntasach a rinneadh le blianta beaga anuas, tá an taithí i MRE fós teoranta. Luaitear an bharúil sin roinnt uaireanta freisin i dtuarascáil IPCC AR6 WG II maidir leis an Athrú Aeráide 2022: Tionchair, Oiriúnú agus Leochaileacht. Níl ach cúpla tír tar éis tús a chur lena gcórais MRE a chur chun feidhme cheana féin, ag díriú go príomha ar fhaireachán, agus is lú a d’fhéach siad ar ghné na meastóireachta. Ina theannta sin, i bhfianaise na ngealltanas tuairiscithe iomadúil a eascraíonn as comhaontuithe an Aontais agus comhaontuithe idirnáisiúnta, is spéis le tíortha sineirgí a shainaithint a d’fhéadfadh teacht chun cinn sna próisis MRE éagsúla.

Chun iarracht a dhéanamh foghlaim a chothú agus tacú le tíortha Eorpacha i ndearadh agus i gcur chun feidhme chórais MRE, tá imscrúdú déanta ag an nGníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil (EEA), le tacaíocht ón Lárionad Téamach Eorpach um Oiriúnú don Athrú Aeráide agus LULUCF (ETCCA - iar-ETC/CCA), ar ghnéithe éagsúla de phróisis MRE agus chuir sí léargais luatha ón gcleachtas athraitheach sin in iúl i roinnt tuarascálacha:

• Próisis náisiúnta um beartas oiriúnúcháin i dtíortha Eorpacha (2014): Cuirtear i láthair sa tuarascáil seo ón nGníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil forbhreathnú cuimsitheach ar phróisis náisiúnta um beartas oiriúnúcháin san Eoraip, bunaithe ar bhailiúchán uathúil torthaí ó cheistneoir fairsing féinmheasúnaithe. Bhí monatóireacht, tuairisciú agus meastóireacht ar cheann de na príomhthopaicí a scrúdaíodh sa tuarascáil seo.
• Faireachán, tuairisciú agus meastóireacht náisiúnta ar oiriúnú don athrú aeráide san Eoraip (2015): Tugtar léargas sa tuarascáil seo ar chórais faireacháin, tuairiscithe agus meastóireachta ar oiriúnú ar an leibhéal náisiúnta san Eoraip. Cuireann sé faisnéis iontaofa spriocdhírithe ar fáil chun tacú le cur chun feidhme éifeachtach agus éifeachtúil beartas agus gníomhaíochtaí maidir le hoiriúnú don athrú aeráide. I measc nithe eile, léirítear sa tuarascáil tábhacht agus spéis na dtíortha maidir le heispéiris a chomhroinnt, go háirithe maidir leis na modhanna is féidir a úsáid chun faireachán agus meastóireacht a dhéanamh ar bheartais oiriúnúcháin.
• An t-athrú aeráide, tionchair agus leochaileacht san Eoraip 2016. Tuarascáil tháscaire-bhunaithe: Is é is aidhm don cheathrú heagrán seo den tuarascáil dar teideal ‘Climate change, impacts and vulnerability in Europe’ [Athrú aeráide, tionchair agus leochaileacht san Eoraip] tacú le próiseas cur chun feidhme agus meastóireachta Straitéis AE 2013 um an Oiriúnú, agus tacú le forbairt agus cur chun feidhme straitéisí agus pleananna oiriúnaithe náisiúnta agus trasnáisiúnta. Féachtar ann ar an athrú aeráide san am a chuaigh thart agus atá tuartha agus ar an tionchar atá aige ar éiceachórais agus ar an tsochaí, ar leochaileacht i leith na dtionchar sin, ar fhorbairt beartas oiriúnaithe agus ar an mbonn eolais bunúsach.
• Faireachán, Tuairisciú agus Meastóireacht ar oiriúnú ar an leibhéal náisiúnta san Eoraip: Ceachtanna agus taithí ó réimsí beartais eile (2017): Leagtar béim sa pháipéar oibre ETC/CCA seo ar cheachtanna inaistrithe a foghlaimíodh ó phobail mheastóireachta atá ag obair i réimsí beartais na bithéagsúlachta, an oiriúnaithe agus na forbartha idirnáisiúnta, agus na hinbhuanaitheachta a d’fhéadfadh a bheith mar bhonn eolais do chórais MRE maidir le hoiriúnú don athrú aeráide. Nochtann sé peirspictíochtaí léirsteanacha, inspioráideacha agus ábhartha dóibh siúd atá ag obair ar chórais MRE don oiriúnú san Eoraip, go háirithe ar an leibhéal náisiúnta.
• Measúnuithe náisiúnta leochaileachta agus riosca maidir leis an athrú aeráide san Eoraip, 2018: Cuirtear i láthair sa tuarascáil seo ón nGníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil na ceachtanna a foghlaimíodh ó mheasúnuithe náisiúnta tionchair, leochaileachta agus rioscaí maidir leis an athrú aeráide agus an méid a chuir siad le beartais náisiúnta oiriúnaithe a fhorbairt. Éascaíonn sé foghlaim fhrithpháirteach agus comhroinnt taithí idir tíortha maidir leis na cineálacha cur chuige agus na réitigh phraiticiúla a d’úsáid siad chun a measúnuithe a chur ar fáil agus a chur i láthair.
• Táscairí maidir le hoiriúnú don athrú aeráide ar an leibhéal náisiúnta — Ceachtanna ón gcleachtas atá ag teacht chun cinn san Eoraip, 2018:Tugtar forléargas sa pháipéar oibre CCE/CCA seo ar na príomhphróisis tuairiscithe a áirítear i gcreataí ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal domhanda. Ar an leibhéal domhanda, sainaithníodh Creat Sendai 2015-2030 um Laghdú Rioscaí Tubaistí (Creat Sendai), na Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe (SDGanna) agus Creat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (UNFCCC) Comhaontú Pháras mar nithe ábhartha do MRE an oiriúnaithe don athrú aeráide agus cuirtear i láthair sa tuarascáil seo iad. Go sonrach, déantar imscrúdú sa pháipéar oibre seo ar conas is féidir táscairí a forbraíodh i gcomhthéacs na gcreataí thuasluaite a chur chun feidhme i dtíortha Eorpacha agus an ann d’aon sineirgí a bhaineann le próisis tuairiscithe na gcreataí beartais idirnáisiúnta sin. Tugtar forléargas sa pháipéar freisin ar an dul chun cinn a rinneadh le déanaí i bhforbairt agus i gcur chun feidhme na dtáscairí a úsáidtear chun faireachán agus meastóireacht a dhéanamh ar oiriúnú don athrú aeráide ar an leibhéal náisiúnta, ag féachaint ar cheithre thír Eorpacha a raibh táscairí oiriúnaithe den sórt sin i bhfeidhm acu faoi lár 2017: An Ostair, an Fhionlainn, an Ghearmáin agus an Ríocht Aontaithe. Comhlánaítear an fhaisnéis a chuirtear i láthair sa pháipéar oibre seo le bunachar sonraí, ina gcuirtear i láthair meiteashonraí na dtáscairí oiriúnaithe ar an leibhéal náisiúnta ó na ceithre thír thuasluaite.
• Faireachán agus meastóireacht a dhéanamh ar bheartais oiriúnaithe náisiúnta feadh an timthrialla beartais (2020): Tugtar forbhreathnú sa tuarascáil seo ar fhorbairtí tíre i dtéarmaí straitéisí agus pleananna maidir le hoiriúnú don athrú aeráide (CCA) agus a gcur chun feidhme i gcomhthéacs creataí beartais domhanda agus Eorpacha. Tugtar le chéile sa tuarascáil ceachtanna a foghlaimíodh — ar an leibhéal náisiúnta — maidir le faireachán, tuairisciú agus meastóireacht ar oiriúnú (MRE), treoracha agus deiseanna amach anseo le haghaidh foghlaim fhrithpháirteach maidir le meastóireacht a dhéanamh ar straitéisí agus pleananna CCA ar an leibhéal náisiúnta agus ar an leibhéal Eorpach agus na himpleachtaí a bhaineann le ceanglais tuairiscithe atá ag teacht chun cinn ó bheartais ábhartha an Aontais chun meastóireacht a fheabhsú ar leibhéal an Aontais.