Staid Fhoraoisí na Meánmhara 2018

D’eisigh Eagraíocht Bhia agus Talmhaíochta na Náisiún Aontaithe agus Plan Bleu, Ionad Gníomhaíochta Réigiúnach Phlean Gníomhaíochta Comhshaoil/Meánmhara na Náisiún Aontaithe an tuarascáil seo i mí na Samhna 2018. Leagtar béim sa tuarascáil ar an méid a chuireann foraoisí agus crainn na Meánmhara le dul i ngleic le dúshláin dhomhanda amhail an t-athrú aeráide agus fás an daonra, agus le gealltanais dhomhanda a bhaint amach, amhail SDG 1 (gan bhochtaineacht), SDG 2 (díothú an ocrais), SDG 3 (dea-shláinte agus dea-bhail), SDG 6 (uisce glan agus sláintíocht), SDG 8 (obair chuibhiúil agus fás eacnamaíoch), SDG 11 (cathracha agus pobail inbhuanaithe) agus SDG 13 (gníomhú ar son na haeráide).

Déanann an dara heagrán seo de ‘Staid Fhoraoisí na Meánmhara’ anailís ar réigiún na Meánmhara, ina gcuimsítear 31 thír agus raon comhthéacsanna comhshaoil, eacnamaíocha, polaitiúla agus sóisialta. Cuimsíonn an réigiún níos mó ná 25 milliún heicteár d’fhoraoisí agus thart ar 50 milliún heicteár de choillearnach eile atá idirnasctha go minic le ceantair talmhaíochta agus uirbeacha agus tuaithe. Leagtar béim sa tuarascáil ar ról na gcrann lasmuigh d’fhoraoisí i gcomhthéacs na Meánmhara, agus tugtar faoi deara go bhfuil na crainn sin faoi bhagairt ag an athrú aeráide agus ag an méadú ar an daonra agus ag fospreagthaí eile maidir le díghrádú foraoisí.

Chun aghaidh a thabhairt ar an díghrádú foraoise agus ar na nithe is cúis leis, leagtar amach sa tuarascáil roghanna chun na dálaí is gá a chruthú chun réitigh fhoraoisbhunaithe a mhacasamhlú agus a mhéadú ar fud an réigiúin, lena n-áirítear cineálacha cur chuige amhail athchóiriú foraoise agus tírdhreacha, caomhnú na bithéagsúlachta, maolú ar an athrú aeráide, oiriúnú foraoisí agus oiriúnú trí úsáid a bhaint as foraoisí.

Áitíonn an tuarascáil ar thíortha athchóiriú foraoisí agus tírdhreacha a mhéadú. Go háirithe, molann sé an méid seo a leanas:

• Speicis crann measctha a thanú agus a phlandú chun an tionchar a bhíonn ag triomaigh a laghdú
• Beartais nua comhraicthe dóiteáin a bhfuil níos mó i gceist leo ná dóiteáin a chur faoi chois agus lena n-áirítear bainistiú fásra coisctheach, gníomhaíochtaí ullmhachta agus athchóirithe
• Straitéis foraoise réigiúnach agus comhbheartais
• Slabhraí luacha foraoise a neartú
• Tá foraoisí Meánmhuirí mar chuid den gheilleagar glas cheana féin, ach d’fhéadfaí a rannchuidiú a uasmhéadú dá ndíreodh straitéisí a bhaineann leis an ngeilleagar glas níos mó ar fhoraoisí
• Foraoisí, páirceanna agus gairdíní glasraí a mhéadú i gceantair uirbeacha
• Comhpháirtíochtaí príobháideacha-poiblí níos láidre a chruthú le haghaidh bainistiú foraoisí
• Treoirlínte FAO maidir le foraoisí agus tírdhreacha díghrádaithe a athbhunú a chur i bhfeidhm

Moltar an méid seo a leanas, inter alia, sa tuarascáil: ag aithint dóibh luach eacnamaíoch na n-earraí agus na seirbhísí a sholáthraíonn foraoisí; athrú a dhéanamh ar an dearcadh atá ag an tsochaí ar fhoraoisí sa gheilleagar; cuir chuige níos rannpháirtí agus rialachas feabhsaithe a chur i bhfeidhm; agus dreasachtaí agus uirlisí airgeadais a chruthú. Críochnaíonn an tuarascáil trí bhéim a leagan ar an tábhacht a bhaineann le comhar réigiúnach láidir agus gníomhach chun bainistíocht chomhtháite agus inbhuanaithe ar fhoraoisí na Meánmhara a chur chun cinn mar aitheantas ar a luach comhshaoil, sóisialta agus eacnamaíoch.