4.1 Mat á hugsanlegum aðlögunarmöguleikum með tilliti til áhrifa, tíma, kostnaðar, ávinnings og viðleitni

4.1 Mat á hugsanlegum aðlögunarmöguleikum með tilliti til áhrifa, tíma, kostnaðar, ávinnings og viðleitni

Þeir sem taka ákvarðanir ættu að stefna að því að "vinna" (aðlögunaraðgerðir sem skila tilætluðum árangri með tilliti til þess að lágmarka loftslagsáhættu eða nýta möguleg tækifæri en einnig hafa verulegt framlag til annars félagslegs, umhverfislegs eða efnahagslegs markmiðs) eða a.m.k. „engin" (án tillits til umfangs loftslagsbreytinga í framtíðinni). Hver valkostur þarf að meta á tvo vegu: a) að hve miklu leyti mun möguleikinn stuðla að því að ná aðlögunarmarkmiðinu og b) hvaða áhrif það hefur á víðtækari félagslega og umhverfisþætti.

Mat á hugsanlegum valkostum og samanburður á þeim skal fela í sér:

• Greining á áhættunni sem valkosturinn tekur á (þ.e. hver valkostur getur haft áhrif á eða meðhöndla margþætta áhættu) og eftir því hversu mikið valkosturinn mun líklega draga úr áhættunni.
• Hversu brýn sú hætta er fyrir loftslag eða áhættu sem valkosturinn miðar að því að draga úr. Sumar aðlögunaraðgerðir henta til framkvæmdar til skamms tíma til að takast á við brýna áhættu eða tækifæri, aðrir þurfa langan undirbúning og skipulagningu. Með hliðsjón af tímarammanum til að framkvæma möguleikann og hvenær hann verður virkur, endurspeglar greindar áhættur og hversu brýnt er að grípa til aðgerða.
• Árangur gegn almennum og víðtækari markmiðum og að forðast vansköpun. Maladaptation vísar til aðstæðna þar sem aðgerðir ná ekki markmiðum sínum eða valda aukaverkunum sem hindra aðlögun annars staðar eða í framtíðinni. Til dæmis getur bygging gangs á einum stað valdið meiri flóðum á öðrum stað og gæti reynst ófullnægjandi vernd fyrir flóðastig framtíðarinnar.
• Ef valkosturinn er stigvaxandi eða breytilegur. Aðlögun umbreytingu felur í sér efasemdir um skilvirkni núverandi kerfa og ferla í ljósi breyttra aðstæðna. Það er leið til aðlögunar sem breytir grundvallareiginleikum kerfis til að bregðast við loftslagi og áhrifum þess.
• Að takast á við bein og óbein áhrif valkostsins í efnahagslegu og umhverfislegu tilliti (þ.m.t. áhrif á að draga úr loftslagsbreytingum) með áherslu á mögulegan ávinning. Æskilegt er að gera ráðstafanir með margvíslegum ávinningi.
• Fjalla um samspil aðlögunarvalkostarins við ólíka hópa samfélagsins og kortleggja alla hópa sem ekki gætu fallið undir aðlögunarvalkostinn.
• Tengslin við ráðstafanir til að draga úr loftslagsbreytingum. Ekki ætti að framkvæma ráðstöfun sem stuðlar að loftslagsbreytingum.
• Mat á árangri og skilvirkni. Árangursríkir valkostir draga úr tilteknum varnarleysi eða fjölda veikleika á viðkomandi stigi. Hagkvæmir valkostir eru þeir sem njóta ávinnings umfram kostnað og eru kostnaðarhagkvæmari en aðrir kostir.
• Mat á kostnaði og ávinningi til að spá fyrir um hvort ávinningur (t.d. tjón sem komist er hjá) af valrétti vegi þyngra en kostnaður hans og hversu mikið miðað er við aðra kosti (þ.e. hægt er að flokka aðra valkosti með tilliti til kostnaðar- og ábatahlutfalls). Tilgreina skal allan kostnað og ávinning ef það er mögulegt og þýðingarmikið, annars skal framkvæma eigindlegt mat.
• Að teknu tilliti til hindrana á framkvæmd aðlögunaraðgerða, þ.m.t. nauðsynleg fjárhagsáætlun, þörfinni á stefnubreytingu eða innleiðingu löggjafar, áætlaðs samþykkis hagsmunaaðila og umfangs rannsókna og þróunar sem þörf er á.

Greining á kostnaði og ávinningi skiptir sköpum við mat á mögulegum aðlögunarmöguleikum. Áætlanir um kostnað og ávinning eru að koma fram, en mjög mismunandi eftir markmiðum rannsóknarinnar, og flokkunarþrepi og geira. Nánari upplýsingar um kostnaðar- og ábatamat er að finna hér.

Hægt er að lýsa niðurstöðum matsins í nákvæmum upplýsingablöðum í valkostum, byrjað á stofnun eignasafns sem inniheldur ekki of mikið tæknileg smáatriði, heldur gefa fljótvirkt yfirlit sem er auðskiljanlegt af öðrum en sérfræðingum. Þessar staðreyndir geta verið mjög gagnlegar síðar fyrir forgangsaðgerðina (sjá næsta skref). Upplýsingar á upplýsingablöðunum skulu a.m.k. veittar um eftirfarandi atriði:

• Lýsing á aðlögunarvalkosti
• Hvaða áhrif á loftslagsbreytingar gera ráð fyrir
• Möguleikinn á að draga úr varnarleysi (aðskilja fyrir mismunandi þjóðfélagshópa ef unnt er) gagnvart þeim loftslagsbreytingum sem greind hafa verið, skilvirkni, sveigjanleika sem á að uppfæra eða lækka ef nauðsyn krefur
• Landfræðilegt umfang, sjónræn kortlagning
• Upplýsingar um hvaða þátttöku hagsmunaaðila er þörf eða mælt er með
• Árangur og takmarkandi þættir (byggt á eigin reynslu eða öðrum tilvikum)
• Kostnaður (framkvæmd og rekstur) og efnahagslegur ávinningur, gefinn upp sem peningalegur
• Félagslegar og umhverfislegar sambætur eða óhagræði, nauðsynlegar aðgerðir til úrbóta
• Nauðsynlegt fjármagn, tímasetning fjárfestinga og fjármögnunarleiðir
• Tímarammi fyrir áætlanagerð og framkvæmd þar til hann er að fullu starfhæfur, rekstrartími
• Ábyrgð á framkvæmd og viðhaldi innan ráðherradeilda eða annarra stofnana
• Innbyrðis tengsl við aðra tillagða aðlögunarvalkosti, víxlanleika, samsetningu
• Tilvísunarupplýsingar