L-adattament taż-Żoni Protetti tal-Baħar (MPAs) għat-Tibdil fil-Klima

Tagħlimiet Ewlenin

Dwar ir-Reġjun

Theddid għall-Klima

Il-Baħar Mediterran qed jisħon 20 % aktar malajr mill-medja globali u l-previżjonijiet jistmaw li sal-2040 it-temperatura medja annwali se tkun 2,2 °C aktar sħuna milli matul il-perjodu preindustrijali. Bħalissa, 90 % tal-istokkijiet tal-ħut kummerċjali fiż-żona tal-Mediterran huma sfruttati żżejjed minkejja l-importanza tagħhom bħala hotspot tal-bijodiversità. L-ilmijiet aktar sħan ibiddlu l-kompożizzjoni u l-abbundanza tal-ispeċijiet. Pereżempju, l-ispeċijiet tal-ilma kiesaħ qed isiru inqas abbundanti u qed jemigraw, u l-ispeċijiet tal-ilma sħun qed jinfirxu u jispostaw speċijiet tal-ilma kiesaħ, u dan qed ikollu impatt qawwi fuq l-ekosistemi tal-baħar. It-temperaturi tal-ilma tat-tisħin jistgħu jwasslu wkoll għal avvenimenti ta’ mortalità tal-massa, kif ġara, pereżempju, fl-1999. Bejn l-1970 u l-2006, iż-żieda fil-livell tal-baħar aċċellerat għal 1.1 mm fis-sena, u dan wassal għal għargħar u erożjoni kostali. L-assorbiment tas-CO2 huwa theddida oħra għall-Baħar Mediterran, li jikkawża aċidifikazzjoni tal-ilma baħar u jhedded il-qroll u l-organiżmi li jibnu l-qxur.

Żoni protetti tal-baħar tal-Mediterran fuq quddiem nett tal-adattament għat-tibdil fil-klima

Saħħa tajba u status tajjeb ta’ konservazzjoni taż-żoni tal-baħar huma l-bażi għall-kisba ta’ reżiljenza għall-effetti tat-tibdil fil-klima fuq l-ekosistemi tal-baħar u s-setturi ekonomiċi assoċjati tagħhom. Għalhekk, dan jenfasizza l-importanza taż-żoni protetti tal-baħar bħala strateġiji għall-adattament għat-tibdil fil-klima.

Gemma Cantos Font, Uffiċċju Katalan għat-Tibdil fil-Klima

Siti Pilota tal-Katalonja: L-erba’ fażijiet tal-ippjanar tal-adattament

Il-Pjanijiet ta’ Adattament għat-Tibdil fil-Klima għandhom l-għan li jnaqqsu l-vulnerabbiltà ta’ żona billi jtejbu jew jirrestawraw il-ħabitats naturali. Il-proċess għadda minn erba’ fażijiet biex jinkiseb pjan ta’ adattament imfassal apposta f’kull sit pilota.

Fażi 1

Bħala l-ewwel pass, it-tim tal-proġett iffoka fuq it-tfassil ta’ pjan ta’ adattament u l-identifikazzjoni ta’ korp għall-koordinazzjoni (globali) tal-ippjanar fost is-siti pilota kollha fi ħdan il-proġett MPA-Engage. Ġie stabbilit tim ewlieni b’mandat biex iħejji u jimplimenta l-pjan lokalment. It-tim tal-proġett identifika l-partijiet ikkonċernati u fassal proċess ta’ involviment tal-partijiet ikkonċernati. B’kollox, il-proċess ta’ involviment tal-partijiet ikkonċernati involva tmien azzjonijiet.

1. It-twaqqif ta’ paġna web għall-kondiviżjoni ta’ informazzjoni dwar il-proġett MPA-Engage u l-attivitajiet tal-proġett.

2. L-organizzazzjoni ta’ webinar biex jiġi introdott il-proġett MPA-Engage, l-għanijiet, il-qafas, l-azzjonijiet primarji, u r-riżultati mistennija tiegħu lill-partijiet ikkonċernati (identifikati fil-proċess ta’ mmappjar tal-partijiet ikkonċernati).

3. Iż-żamma tal-partijiet ikkonċernati aġġornati dwar l-attivitajiet tal-proġett permezz tal-mezzi tal-media soċjali.

4. L-iżvilupp u t-tixrid ta’ stqarrijiet għall-istampa regolari dwar l-attivitajiet tal-proġett.

5. L-organizzazzjoni ta' laqgħa pubblika.

6. It-twaqqif ta’ stħarriġ online, li jitlob lill-partijiet ikkonċernati jagħmlu lista qasira ta’ azzjonijiet ta’ prijorità minn lista ta’ azzjonijiet potenzjali li għandhom jiġu inklużi fil-pjanijiet ta’ adattament u mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima.

7. L-organizzazzjoni ta’ laqgħa ta’ kunsens biex jiġu diskussi r-riżultati tal-istħarriġ fi djalogu bejn l-esperti u l-parteċipanti, li rriżultat f’abbozz ta’ pjan.

8. L-organizzazzjoni ta’ webinar finali biex jiġi kondiviż il-kontenut miftiehem dwar il-pjanijiet ta’ adattament u mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima.

Fażi 2

Matul it-tieni fażi, it-tim tal-proġett wettaq valutazzjoni tar-riskju klimatiku. Huma ħejjew xenarji biex jivvalutaw l-impatti futuri tat-tibdil fil-klima u l-vulnerabbiltà għalih fiż-żoni tal-baħar. Is-sorsi użati kienu jinkludu informazzjoni minn pjanijiet preeżistenti rilevanti u l-involviment tal-partijiet ikkonċernati.

Ġew iġġenerati ħdax-il protokoll ta’ monitoraġġ. Is-suġġetti li ġejjin ġew koperti fil-protokolli: It-Temperatura, il-Mortalità tal-Massa, l-Għarfien Ekoloġiku Lokali (protokolli 3, 4 u 6), iċ-Ċensiment Viżwali tal-Ħut, l-Istatus ta’ Konservazzjoni tal-Posidonia oceanica, l-Istatus ta’ Konservazzjoni tal-Pinna nobilis, il-Popolazzjonijiet tal-Urchin tal-Baħar, id-Detezzjoni Rapida ta’ Speċijiet Bentiċi Invażivi, u l-Fotogrammetrija. Il-protokolli ta’ monitoraġġ ġew kondiviżi mal-partijiet ikkonċernati lokali biex tinġabar id-data, li x-xjenzati u l-maniġers kienu ddefinixxew bħala l-aktar ħtiġijiet importanti ta’ monitoraġġ għal kull żona tal-baħar protetta. F’xi każijiet, inqala’ nuqqas ta’ qbil dwar id-dettalji għall-implimentazzjoni tal-protokolli, iżda permezz ta’ diskussjoni u kunsens, in-nuqqas ta’ qbil ġie solvut.

Ġie organizzat seminar online dwar ix-xjenza taċ-ċittadini tal-baħar għall-partijiet ikkonċernati, u l-istrutturi tal-għadis ġew imħarrġa biex isiru xjenzati ċittadini billi ġie applikat il-modulu l-ġdid tax-xjenza taċ-ċittadini PADI: Operaturi ta' Riċerka Bażika. Matul il-modulu, il-parteċipanti tgħallmu dwar l-importanza tax-xjenza taċ-ċittadini għall-konservazzjoni tal-baħar u l-valur miżjud tagħha għall-għadis. Barra minn hekk, l-għalliema tal-għadis ġew imħarrġa biex jiżviluppaw ħiliet u abbiltajiet għall-istabbiliment u l-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet speċifiċi tax-xjenza taċ-ċittadini. Intużaw żewġ eżempji biex jiġi pprovdut taħriġ xjentifiku dwar kif jiġi stabbilit protokoll ta’ monitoraġġ.

Ir-riskji tat-tibdil fil-klima jirriżultaw mill-interazzjonijiet dinamiċi bejn il-perikli relatati mal-klima u l-esponiment u l-vulnerabbiltà tas-sistema umana jew ekoloġika affettwata. Valutazzjoni tal-vulnerabbiltà tiżvela kemm sistema hija sensittiva għall-impatt tat-tibdil fil-klima u kemm tista’ tadatta tajjeb għall-ħsara. Il-valutazzjoni tal-vulnerabbiltà soċjoekoloġika tgħaqqad il-vulnerabbiltà ekoloġika (l-ispeċijiet u l-ħabitats), is-sensittività soċjali (l-utenti), u l-kapaċità ta’ adattament. It-tim tal-proġett ivvaluta kull żona u element protetti tal-baħar (speċi, eċċ.). Il-vantaġġ ta’ din il-metodoloġija huwa li hija replikabbli u tista’ tiġi adattata maż-żmien, li jagħmilha possibbli li jiġu traċċati l-bidliet u li jkun jista’ jsir ippjanar adattiv. Aktar informazzjoni dwar il-vulnerabbiltà tal-ispeċijiet, tal-ħabitats u tal-utenti tista’ tinstab hawnhekk.

Fażi 3

It-tielet fażi stabbiliet viżjoni għal kull żona protetta tal-baħar. L-għan kien li jintlaħaq impenn u kunsens mal-partijiet ikkonċernati u l-parteċipanti dwar il-pjan ta’ azzjoni abbażi tal-konklużjonijiet mill-fażijiet preċedenti. Il-pjan ta’ azzjoni identifika problemi u kwistjonijiet ewlenin li kellhom jiġu indirizzati. Il-partijiet ikkonċernati qablu dwar id-deskrizzjoni tal-pjan u l-implimentazzjoni tiegħu. Il-parteċipanti tas-sessjonijiet ta’ ħidma żviluppaw 18 minn 24 azzjoni b’mod kollaborattiv, u l-portal tal-parteċipanti , li tfassal b’mod espliċitu biex jiffaċilita l-parteċipazzjoni, ippermetta l-iżvilupp tal-azzjonijiet l-oħra. Kważi kull min kien involut fl-iżvilupp tal-pjan ta’ azzjoni pparteċipa fil-biċċa l-kbira tas-sessjonijiet, u dan irriżulta f’diskussjonijiet produttivi.

Fażi 4

Il-fażi finali kienet it-tħejjija u l-finalizzazzjoni tal-pjan lokali ta’ adattament għat-tibdil fil-klima għal kull Żona Marina Protetta. Il-partijiet ikkonċernati ddiskutew, iffinalizzaw u adottaw il-pjanijiet ta’ adattament matul is-sessjonijiet ta’ ħidma. L-approċċ parteċipattiv irriżulta fi ftehim dwar pjanijiet ta’ adattament imfassla apposta f’kull sit pilota. Il-pjan ta’ adattament kien jinkludi tlettax-il azzjoni ta’ prijorità biex jiġi indirizzat it-tibdil fil-klima fis-sit Cap de Creus, pereżempju, il-promozzjoni ta’ programmi tax-xjenza taċ-ċittadini, attivitajiet ta’ monitoraġġ b’appoġġ mis-sajjieda lokali, u l-implimentazzjoni ta’ programmi ta’ restawr. F’Litoral del Baix Empordà, il-25 azzjoni kienu jinkludu s-sensibilizzazzjoni u t-tixrid ta’ attivitajiet relatati mal-effetti tat-tibdil fil-klima, l-implimentazzjoni ta’ programmi ta’ monitoraġġ tal-ħabitats fit-tul, u l-istabbiliment ta’ żoni ta’ ankraġġ xierqa għad-dgħajjes.

Taqsira

Aktar Informazzjoni

Il-Kuntatt