RISES-AM

Hoewel er sterk de nadruk is gelegd op het beperken van de klimaatverandering tot minder dan 2 °C, is het door het gebrek aan internationale actie en de aanhoudende groei van de broeikasgasconcentraties belangrijk om de gevolgen van hogere scenario’s (wereldwijde gemiddelde opwarming > 2 °C ten opzichte van het pre-industriële niveau) voor kwetsbare gebieden te analyseren. Dit zal een betere kwantificering van de effecten en kwetsbaarheden in verband met dergelijke klimaatverandering mogelijk maken, waaruit blijkt dat aanpassing mogelijk is tegen betaalbare kosten (in vergelijking met risico). Voorts zal zij beleidsmakers en besluitvormers informeren en bijdragen tot de bewustmaking van de vele dimensies van mogelijke aanpassingstrajecten.

Kustgebieden behoren tot de meest kwetsbare regio's van de wereld in het licht van de klimaatverandering (bedreigd door stijging van de zeespiegel, afvloeiing naar laaggelegen kustgebieden en kuststormen). De verkregen resultaten zijn gebaseerd op een reeks modellen die rekening houden met mondiale prognoses die speciaal zijn opgesteld voor kustsystemen om de gevolgen van klimaatverandering voor de huidige aanpassingsniveaus te kunnen evalueren.

De RISES-AM-werkhypothese is dat de duurzaamheid van kustgebieden kan worden verbeterd door een flexibel adaptief traject aan te nemen dat kantelpunten identificeert en gebruik maakt van groene interventieopties, duurzamer dan de traditionele kusttechnische oplossingen. Om dit algemene doel te bereiken, was het project gericht op:

a) een reeks aanpassingstrajecten ontwikkelen voor geselecteerde kwetsbare kustsystemen, waarbij retraite- en huisvestingsstrategieën worden ingevoerd en op lokale schaal afgeleide innovatieve oplossingen worden opgenomen;

b) synergieën tussen deze opties te beoordelen in een reeks toekomstscenario's, rekening houdend met de fysieke en de sociaal-economische componenten, en;

c) een risicobenadering in te voeren in de klimaatanalyse om een hogere mate van objectiviteit in de beoordelingen te bereiken en rekening te houden met onzekerheden in de drijfveren en reacties. Dit zal leiden tot een betere beoordeling van de verenigbaarheid tussen lokale, regionale en mondiale schalen en tussen kortetermijn- en langetermijnplannen.

RISES – AM – was gebaseerd op een geneste beoordelingsbenadering op verschillende schalen om de kwetsbaarheid en het risico te bepalen. Ten eerste werden wereldregio's vergeleken en werden de belangrijkste kwetsbaarheden bepaald op basis van kusttypologie. Dit werd gevolgd door regionale verfijnde analyses en lokale beoordelingen, met inbegrip van de uitvoering van nieuwe soorten “groene” interventies.

De meest efficiënte interventies vormden de basis voor een analyse op regionale schaal waarbij aanpassingstrajecten werden ontwikkeld en geclassificeerd op basis van hun bijdrage aan de mitigatie van de klimaatverandering. Dit werd vervolgens gebruikt om een verbeterde analyse op wereldschaal opnieuw te beoordelen.

Deze aanpak was gericht op een betere natuurlijke werking van “groene” kustinterventies die zullen leiden tot een duurzamer kustsysteem dat functioneert in extreme klimatologische en sociaal-economische scenario’s.

De resultaten van RISES-AM- zijn afgeleid van conceptuele en numerieke modellen die betrekking hebben op impactprojectie voor kustsystemen en het mogelijk maken de klimaateffecten te evalueren voor de huidige aanpassingsniveaus.  Het aanpassingstekort werd beschouwd als een functie van het kustarchetype. De analyse op lokale schaal heeft betrekking op processen die niet vaak samen worden beschouwd, zoals overstromingserosie en verzilting (bv. zoutgehalte in een van onze casestudies over de Ebro-delta aan de Spaanse Middellandse Zeekust). De regionale kwetsbaarheden werden beoordeeld door kusttypologieën te karakteriseren langs geselecteerde kustgebieden waar toekomstige gemiddelde zeespiegel, pieken en golfcondities werden geprojecteerd en gecombineerd met de beschikbaarheid van ruimte om aanpassingsniveaus en mogelijke interventies en paden te bepalen. Op wereldschaal werd een soortgelijke beoordeling uitgevoerd, waarbij overstromingen en erosie gecombineerd werden beschouwd en voor het eerst een terugtocht als aanpassingsoptie werd ingevoerd. Uit de resultaten van de beoordelingen blijkt hoe belangrijk het is om in alle categorieën vooruit te plannen om de gevolgen van de klimaatverandering te verminderen en om de feedback tussen de fysieke en sociaal-economische subsystemen in het kustgebied weer te geven. Daarbij is rekening gehouden met interventies die een combinatie zijn van a) grijze interventies op basis van rigide structuren, b) groene interventies op basis van natuurlijke principes en c) zachte interventies op basis van zandsuppletie en ruimtelijke ordening. De directe economische effecten zijn geraamd op basis van de beschikbaarheid van land, terwijl een aantal analyses is uitgevoerd om de indirecte effecten te berekenen (bv. via zeevervoer dat verantwoordelijk is voor meer dan 80 % van de wereldhandel).

De voordelen van aanpassing en de behoefte aan flexibiliteit om de duurzaamheid van kustgebieden te verbeteren, zijn aan de hand van een procesgebaseerde analyse aangepakt. Er werd aangetoond hoe duurzaamheid kan worden verbeterd door extra sedimentaire volumes te leveren die worden ondersteund door verbeterde waterstromen. De rol van natuurlijke habitats en het functioneren van ecosystemen is ook overwogen om energievriendelijke interventietypes te bevorderen, zodat natuurlijke aangroeimechanismen, die bekend staan om wetlands, kunnen worden geëxporteerd naar andere kustsystemen.

De algemene geschiktheid van niet-conventionele interventies zoals stijgende grondniveaus (bijvoorbeeld Nederland of de Malediven) versus op vegetatie gebaseerde benaderingen werd ook geanalyseerd. Hierdoor konden nieuwe vragen worden gesteld die eerder niet zo duidelijk waren geïdentificeerd. Bijvoorbeeld het concept van hoogwaardige omstandigheden en of dat verwijst naar druk die op een kustsysteem inwerkt of naar de combinatie van druk, toestand en reacties. Een andere vraag die is vastgesteld, is de noodzaak om gemiddelde trends en extreme gebeurtenissen te combineren om de slechtst mogelijke combinatie te vinden en te beoordelen op basis van die kwetsbaarheid van de kust.