Archiwum wiadomości

Fale upałów, susze i powodzie dotknęły około jednej czwartej regionów UE latem 2025 r. Nowe rozszerzone badanie przeprowadzone przez dr Sehrish Usman z Uniwersytetu w Mannheim i ekonomistów z Europejskiego Banku Centralnego pokazuje szacunkowe straty w wysokości 43 mld euro w samym 2025 r. i łącznie 126 mld euro do 2029 r. Naukowcy wzywają do zwiększenia inwestycji w przystosowanie się do zmiany klimatu, takich jak ochrona cieplna w miastach i lepsza gospodarka wodna.

Ten niedawno wydany przewodnik, opracowany przez Wspólne Centrum Badawcze (JRC), zawiera wytyczne krok po kroku dotyczące tworzenia oceny ryzyka i podatności na zagrożenia (RVA), kluczowego elementu planowania przystosowania się do zmiany klimatu. Proces ten łączy dane naukowe i wiedzę lokalną w celu oceny ryzyka klimatycznego, identyfikacji zagrożeń, oceny podatności na zagrożenia i określenia zdolności adaptacyjnych społeczności. Zgodnie z ramami IPCC przewodnik pomaga miastom zaangażować zainteresowane strony i wybrać odpowiednie narzędzia do przystosowania się do zmiany klimatu.

W ramach finansowanego przez UE zaproszenia HORIZON-MISS-2024-CLIMA-01 otrzymano 79 wniosków. 17 z 19 wybranych projektów przekształciło się obecnie w umowy o udzielenie dotacji z Europejską Agencją Wykonawczą ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA). Budżet rozdzielony dotychczas w ramach tego zaproszenia wynosi prawie 113 mln euro na wdrożenie innowacyjnych, skutecznych rozwiązań w celu przystosowania się do zmiany klimatu.

W nowym artykule opublikowanym przez Artelię przedstawiono podejście oparte na partnerstwie publiczno-prywatno-cywilnym (PPCP), innowacyjnej metodzie wspierania zarządzania partycypacyjnego i współpracy międzysektorowej w zarządzaniu ryzykiem klimatycznym. Laboratoria PPCP, początkowo opracowywane w ramach projektu C2IMPRESS w ramach programu „Horyzont Europa”, a obecnie testowane w MED-IREN, skupiają organy publiczne, podmioty prywatne i społeczeństwo obywatelskie w celu współtworzenia lokalnych działań przystosowawczych. Podejście to ma na celu zwiększenie zaufania, rozliczalności i inkluzywności w planowaniu odporności. W artykule podkreślono wnioski wyciągnięte z miejsc pilotażowych i omówiono kolejne kroki w celu szerszego zastosowania na terytoriach europejskich. 

Projekt badawczy, finansowany przez Niemiecką Agencję Środowiska (UBA), miał na celu udoskonalenie metodyki oceny ex ante instrumentów polityki przystosowania się do zmiany klimatu w celu wsparcia APA IV. We współpracy z siecią organów publicznych opracowano podejście oparte na wielu kryteriach, koncentrujące się na skuteczności, kosztach, trwałości i interakcjach. Metodyka ta została z powodzeniem zastosowana i doprowadziła do opracowania wspólnych zaleceń politycznych dla międzyresortowej grupy roboczej ds. przystosowania się do zmiany klimatu. W sprawozdaniu podsumowano podejście i wyniki opracowywania, testowania i stosowania metodyki oraz przedstawiono warianty przyszłego udoskonalenia. Raport jest w języku niemieckim, ale zawiera obszerne streszczenie w języku angielskim.

Zaktualizowane profile państw zawierają zwięzły przegląd tego, w jaki sposób państwa europejskie planują i wdrażają przystosowanie się do zmiany klimatu, na podstawie sprawozdawczości w zakresie rozporządzenia w sprawie zarządzania unią energetyczną (GovReg) na 2025 r. Zapoznaj się z polityką i działaniami w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, zarządzaniem, dobrymi praktykami, platformami wiedzy i innymi elementami za pomocą interaktywnej mapy i uzyskaj dostęp do oficjalnych danych i dokumentów - wszystko w jednym miejscu. Praktyczny zasób dla każdego, kto pracuje nad przystosowaniem się do zmiany klimatu w całej Europie.

Opublikowana niedawno przez OECD (Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) globalna prognoza dotycząca suszy zawiera globalną ocenę zagrożenia suszą, jej skutków i polityki w kontekście zmiany klimatu. Opierając się na międzynarodowych doświadczeniach i dobrych praktykach, w sprawozdaniu oceniono również, w jaki sposób kraje mogą wzmocnić zarządzanie suszą w zmieniającym się klimacie, oferując praktyczne rozwiązania polityczne w celu zminimalizowania strat, budowania długoterminowej odporności i wspierania przystosowania się do bardziej suchej przyszłości.

Słowacja będzie gospodarzem nowego regionalnego Centrum Narodów Zjednoczonych ds. Osiedli Ludzkich w ramach globalnej inicjatywy SURGe (Sustainable Urban Resilience for the Next Generation). Centrum będzie koordynować wysiłki w całej Europie w celu rozwiązania problemu urbanizacji i zmiany klimatu oraz zacieśni współpracę między organami ONZ, Unią Europejską i innymi partnerami międzynarodowymi. W ramach projektu SURGe państwa będą mogły zwrócić się o usługi doradztwa technicznego. Ponadto uruchomiony zostanie specjalny portal internetowy, aby ułatwić wymianę wiedzy między projektami i sektorami.

Irlandzka krajowa ocena ryzyka związanego ze zmianą klimatu (NCCRA) 2025 zawiera kompleksowy przegląd najpilniejszych zagrożeń i pojawiających się możliwości związanych z klimatem w tym kraju. W ocenie, opracowanej w celu wsparcia krajowego planowania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, zidentyfikowano 115 rodzajów ryzyka klimatycznego, z których 43 uznaje się za istotne we wszystkich sektorach, takich jak opieka zdrowotna, infrastruktura, różnorodność biologiczna i gospodarka. Podkreślono w nim również pięć potencjalnych możliwości wynikających z prognozowanych zmian warunków klimatycznych. NCCRA podkreśla rosnące zagrożenia stwarzane przez powodzie, fale upałów, susze i erozję wybrzeży oraz podkreśla pilną potrzebę skoordynowanych działań w celu budowania odporności i dostosowania się do zmieniającego się klimatu.

Gospodarka wodna w Europie nie została jeszcze wystarczająco dostosowana do szybkich i zakrojonych na szeroką skalę zmian spowodowanych zmianą klimatu i nadmierną eksploatacją, co stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa wodnego. W briefingu Europejskiej Agencji Środowiska przeanalizowano potencjalne oszczędności wody, które można by osiągnąć w kluczowych europejskich sektorach gospodarki w celu poprawy oszczędnego gospodarowania wodą i rozwiązania problemu rosnącej niepewności związanej z dostępnością wody.

Znaczne oszczędności wody można osiągnąć w kluczowych sektorach gospodarki za pomocą nowych środków, które będą miały zasadnicze znaczenie dla zwiększenia odporności wodnej Unii Europejskiej. Sektory gospodarki o najwyższych poziomach poboru wody mają również potencjał oszczędzania największej ilości wody, zgodnie z briefingiem Europejskiej Agencji Środowiska (EEA).

CDP i Europejska Agencja Środowiska (EEA) zapraszają władze lokalne i regionalne, w szczególności sygnatariuszy, do udziału w misji UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu w celu wypełnienia kwestionariusza CDP na 2025 r.

Zmiana klimatu, napięcia geopolityczne i postęp technologiczny przyczyniają się do coraz bardziej złożonego krajobrazu ryzyka w całej Europie. Zagrożenia te mogą rozprzestrzeniać się i oddziaływać między sektorami, wzmacniając lub pogłębiając wzajemne skutki w miarę ich rozwoju. Wspólne Centrum Badawcze przeanalizowało 47 zagrożeń obejmujących dziedziny naturalne, technologiczne, społeczne i geopolityczne i wzywa do zarządzania wyprzedzającego.

Tereny podmokłe zapewniają kluczowe usługi dla ludzi i przyrody, takie jak ochrona przeciwpowodziowa i wsparcie różnorodności biologicznej. Jednak nadal spadają z powodu zanieczyszczenia, zmiany użytkowania gruntów i skutków zmiany klimatu. W tym kontekście w ramach inicjatywy pilotażowej koordynowanej przez francuskie Ministerstwo Transformacji Ekologicznej i Agencję ds. Wody Sekwany i Normandii bada się, w jaki sposób świadectwa różnorodności biologicznej mogą stanowić nową ścieżkę wspierania i uznawania dobrowolnych wysiłków na rzecz ochrony.

W całej UE dostawy wody znajdują się pod rosnącą presją wynikającą m.in. z zanieczyszczenia i skutków zmiany klimatu. Kilka unijnych projektów LIFE, zmniejszających zanieczyszczenie i tworzących tereny podmokłe, wspiera wdrażanie strategii UE na rzecz odporności wodnej, niedawno opublikowanej przez Komisję Europejską. Strategia ma na celu przywrócenie i ochronę dostaw wody, zbudowanie gospodarki inteligentnej pod względem zużycia wody oraz zapewnienie wszystkim dostępu do czystej i przystępnej cenowo wody. Istotnym elementem jest podejście „od źródła do morza”, które uwzględnia wpływ zanieczyszczenia na cały system wodny.

Zgodnie z nowymi krótkoterminowymi scenariuszami sieci na rzecz ekologizacji systemu finansowego (NGFS) w ciągu najbliższych pięciu lat ekstremalne zdarzenia pogodowe mogą już zagrozić nawet 5 % produkcji gospodarczej strefy euro. Sabine Mauderer (Deutsche Bundesbank) i Livio Stracca (EBC) napisali bloga o znikającym horyzoncie zagrożeń klimatycznych.

Dyrekcja Generalna ds. Działań w dziedzinie Klimatu Komisji Europejskiej opublikowała wiarygodne informacje na temat ekstremalnych zjawisk pogodowych i ich powiązań ze zmianą klimatu, przedstawione w pięciu faktach. Dzięki dokładnym informacjom, skoordynowanym działaniom i odpowiednim inwestycjom – zwłaszcza w odporność, czystą energię i rozwiązania oparte na zasobach przyrody – Europa może zmniejszyć ryzyko, chronić życie i budować silniejszą i bezpieczniejszą przyszłość.

Aby chronić pracowników przed ryzykiem związanym z ciepłem, pracodawcy we Francji muszą wprowadzić nowe środki zapobiegawcze od 1 lipca 2025 r. Dekret z dnia 27 maja 2025 r. zawiera wykaz środków, które pracodawca musi podjąć, takich jak dostosowanie procesów pracy, zwiększenie dostaw świeżej wody pitnej i zapewnienie szkoleń w zakresie łagodzenia skutków upałów.

W nowej interaktywnej internetowej ocenie Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) przeanalizowano kluczowe skutki zmiany klimatu oraz działania w zakresie przystosowania się do niej i gotowości.

W 2025 r. w corocznym badaniu Eurobarometru na temat zmiany klimatu wzięło udział 26 319 obywateli UE z różnych grup społecznych i demograficznych we wszystkich 27 państwach członkowskich UE. Zdecydowana większość Europejczyków nadal postrzega zmianę klimatu jako poważne globalne zagrożenie, a 85 % obywateli uznaje ją za poważny problem. W miarę postępów w przygotowaniach do zmiany Europejskiego prawa o klimacie w celu uwzględnienia ambitnego celu na 2040 r. i przedstawienia w przyszłym roku nowego unijnego planu przystosowania się do zmiany klimatu UE pozostaje na dobrej drodze do neutralności klimatycznej, opartej na innowacjach, wspólnym dobrobycie i odporności.

Niniejsza publikacja - wraz ze streszczeniem dla decydentów - zawiera kompleksową, interdyscyplinarną ocenę aktualnej wiedzy naukowej na temat zmian klimatu i związanych z nimi zagrożeń dla Austrii. Przedstawiono w nim zakres wpływu na klimat w ramach różnych poziomów globalnego ocieplenia oraz określono potencjalne strategie łagodzenia zmiany klimatu, środki przystosowawcze i ścieżki transformacji.

We współpracy z UNEP Komisja Europejska opracowuje sprawozdanie na temat wskaźników odporności na wodę, które zapewni oparte na danych spostrzeżenia w celu zwiększenia gotowości na wypadek suszy na całym świecie. Sprawozdanie będzie wspierać polityków i decydentów w opracowywaniu skuteczniejszych strategii reagowania na susze. Ponadto Komisja wnosi wkład naukowy do Międzynarodowego Obserwatorium Odporności na Susze, zgodnie z propozycją UNCCD w kontekście Międzynarodowego Sojuszu na rzecz Odporności na Susze.

To niedawno opublikowane sprawozdanie Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) na temat sprawiedliwej odporności pokazuje, że chociaż grupy najbardziej narażone są nieproporcjonalnie dotknięte, często są one pomijane w planowaniu przystosowania się do zmiany klimatu, a zwłaszcza we wdrażaniu.

Zmiana klimatu stwarza poważne wyzwania dla hodowli reniferów w północnej Szwecji. Dzięki ocenom wrażliwości na zmianę klimatu i planom przystosowania się do niej Lapończycy są teraz lepiej przygotowani do sprostania wyzwaniom związanym ze zmianą klimatu.