All official European Union website addresses are in the europa.eu domain.
See all EU institutions and bodies
© Monique Luckas / ZALF (2013)
Η ΕΕ αντιμετωπίζει αυξανόμενη απειλή ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια, με την κλιματική αλλαγή να συμβάλλει στην εξάπλωση των κουνουπιών που μεταφέρουν ασθένειες. Στη Γερμανία, το επιστημονικό έργο των πολιτών «Mückenatlas» εμπλέκει το κοινό στη συλλογή δειγμάτων κουνουπιών, λειτουργώντας ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τις εστίες ασθενειών.
Οι νοσογόνοι παράγοντες που μεταδίδονται σε ζώα και ανθρώπους με τσιμπήματα κουνουπιών έχουν κερδίσει την προσοχή σε ολόκληρη την ΕΕ, καθώς έχουν καταγραφεί κρούσματα δάγκειου πυρετού, τσικουγκούνια και ιού του Δυτικού Νείλου (WNV), ιδίως στη νότια Ευρώπη. Ωστόσο, η εξάπλωση των ειδών κουνουπιών που μεταφέρουν αυτά τα παθογόνα της νόσου (όπως ιοί, βακτήρια και παράσιτα που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες) έχει επίσης τεκμηριωθεί σε πιο βόρειες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας. Η κλιματική αλλαγή έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτή την εξάπλωση. Για την αντιμετώπιση των δυνητικών κινδύνων για την υγεία, πρέπει να συνδυαστούν τα μέτρα επιτήρησης, πρόληψης και μείωσης. Ο γερμανικός «Mückenatlas» («άτλαντας κουνουπιών») αποτελεί παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο ένα επιστημονικό έργο των πολιτών μπορεί όχι μόνο να συμβάλει στην έρευνα, αλλά και να συμπληρώσει τις παραδοσιακές μεθόδους παρακολούθησης για να λειτουργήσει ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης. Το έργο περιλαμβάνει πολίτες που υποβάλλουν δείγματα κουνουπιών, τα οποία στη συνέχεια προσδιορίζονται και χρησιμοποιούνται για έρευνα από εμπειρογνώμονες. Ως εκ τούτου, το «Mückenatlas» συμβάλλει στη γνώση σχετικά με τα αυτόχθονα και χωροκατακτητικά είδη κουνουπιών και τις συναφείς ασθένειες στη Γερμανία και επιδιώκει να δημιουργήσει μια βάση πληροφοριών για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους ερευνητές για την αξιολόγηση των μελλοντικών κινδύνων.
Πληροφορίες αναφοράς
Περιγραφή Μελέτης Περίπτωσης
Προκλήσεις
Τα κουνούπια είναι ένας από τους φορείς που μπορούν δυνητικά να μεταδώσουν παράγοντες της νόσου που μεταδίδονται από φορείς, δηλαδή παθογόνα που μεταδίδονται μεταξύ ζώων (σπονδυλωτών) και ανθρώπων από το δάγκωμα μολυσμένων αρθρόποδων. Οιασθένειες που μεταδίδονται από τα κουνούπια έχουν κερδίσει την προσοχή σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς τα κρούσματα και οι εστίες δάγκειου πυρετού, chikungunya και του Δυτικού Νείλου έχουν καταγραφεί όλο και συχνότερα στη νότια Ευρώπη από τα τέλη της δεκαετίας του2000 (Egler et al., 2013 · Schaffner et al., 2013).
Εκτός από την εντατικοποίηση του διεθνούς εμπορίου, όπου τα χωροκατακτητικά είδη εισάγονται με μεταφορές μεγάλων αποστάσεων, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως η αύξηση της θερμοκρασίας και η αύξηση των βροχοπτώσεων σε ορισμένες περιοχές, έχουν προσδιοριστεί ως παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση των ειδών-φορέων των κουνουπιών (Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων [ECDC]· Διανυσματικές ασθένειες). Η κλιματική αλλαγή μπορεί να παρατείνει τις περιόδους μετάδοσης σε μέρη όπου υπάρχουν ήδη ασθένειες που μεταδίδονται από φορείς και μπορεί να βελτιώσει την κλιματική καταλληλότητα για χωροκατακτητικά είδη κουνουπιών σε περιοχές που προηγουμένως ήταν λιγότερο κατάλληλες.
ΤοAedes albopictus (ασιατικό κουνούπι τίγρης), ένα από τα πιο διαδεδομένα χωροκατακτητικά είδη, δρα ως φορέας για τον δάγκειο πυρετό, την chikungunya και τον ιό ζίκα (Paz, 2021). Για το είδος αυτό, προβλέπεται βελτιωμένη κλιματική καταλληλότητα για την κεντρική Ευρώπη και την περιοχή των Βαλκανίων, ενώ οι ξηρότερες συνθήκες σε περιοχές όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία θα μπορούσαν να μειώσουν μακροπρόθεσμα την καταλληλότητα του κλίματος (Semenza και Suk, 2018).
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον πληθυσμό του Aedes japonicus (ασιατικό κουνούπι θάμνων), ένα άλλο εξέχον χωροκατακτητικό είδος που θα μπορούσε να εξαπλώσει ιδιαίτερα τον ιό WNV και τον ιό Ζίκα, είναι λιγότερο σαφείς. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένοι επιστήμονες προτείνουν μια συνεχιζόμενη υψηλή καταλληλότητα των περιοχών στη Γερμανία στο μέλλον(Kerkow et al., 2019). Ειδικότερα, η νότια Γερμανία προβλέπεται να καταστεί ιδιαίτερα κατάλληλη για αυτό το είδος κουνουπιών και μπορεί να είναι μία από τις λίγες περιοχές όπου τόσο η Ae. albopictus όσο και η Ae. japonicus θα μπορούσαν να συνυπάρξουν (Cunze et al. 2016).
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ECDC και της EFSA (2021), η Γερμανία είναι επί του παρόντος η βορειότερη χώρα της Ευρώπης με αρκετούς εδραιωμένους πληθυσμούς κουνουπιών Aedes, στους οποίους περιλαμβάνονται τα Aedes albopictus και Aedes japonicus. Τα πρώτα κρούσματα WNV, τα οποία θα μπορούσαν κατά κύριο λόγο να διαδοθούν από ορισμένα από τα αυτόχθονα είδη κουνουπιών της Γερμανίας, καταγράφηκαν μεταξύ πτηνών και αλόγων το 2018 και αρκετά ανθρώπινα κρούσματα αναφέρθηκαν το 2019 και το 2020, κυρίως στα ανατολικά τμήματα της Γερμανίας (Ziegler et al., 2019)· 2020 · Pietsch et al., 2020).
Πολιτικό πλαίσιο του μέτρου προσαρμογής
Case mainly developed and implemented because of other policy objectives, but with significant consideration of climate change adaptation aspects.
Στόχοι του μέτρου προσαρμογής
Στο πλαίσιο αυτό, η παρακολούθηση της παρουσίας χωροκατακτητικών ειδών που θα μπορούσαν να μεταδώσουν περαιτέρω νοσογόνους παράγοντες είναι σημαντική, ιδίως σε περιοχές που διατρέχουν κίνδυνο εισαγωγής, περαιτέρω επέκταση των υφιστάμενων πληθυσμών και μετάδοση παθογόνων παραγόντων (ECDC, 2012). Ωστόσο, δεδομένου ότι τα αυτόχθονα κουνούπια μπορούν επίσης να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο στη μετάδοση, πρέπει επίσης να παρακολουθούνται (ECDC, 2014). Σε ολόκληρη την Ευρώπη, έχουν θεσπιστεί μέτρα επιτήρησης για να διευκολυνθεί η (πρώιμη) ανίχνευση των πληθυσμών κουνουπιών, η εξάλειψη και η πρόληψη της μελλοντικής εγκατάστασης (Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων «Τα κουνούπια ως διανύσματα νοσημάτων», 2016). Ωστόσο, οι προσπάθειες δεν είναι ολοκληρωμένες και η εμπειρογνωμοσύνη και η εμπειρία σχετικά με την επιτήρηση και τον έλεγχο των φορέων θα πρέπει να ενισχυθούν ώστε να προετοιμαστούν για μελλοντικές προκλήσεις (ECDC, 2021 · EFSA και ECDC, 2021β).
Η εμφάνιση και η επανεμφάνιση των ασθενειών που μεταδίδονται από τα κουνούπια στη νότια Ευρώπη στις αρχές της δεκαετίας του 2000 οδήγησαν σε δημόσια χρηματοδοτική στήριξη για ερευνητικά προγράμματα σχετικά με το θέμα αυτό στη Γερμανία. Αυτό περιλάμβανε τη θέσπιση ενός προγράμματος παρακολούθησης των κουνουπιών το 2011, το οποίο επιδιώκει μια διττή προσέγγιση για τη συλλογή δειγμάτων, χρησιμοποιώντας παγίδες και συμμετοχή των πολιτών στο πλαίσιο του αποκαλούμενου έργου «Mückenatlas». Από το 2012, το έργο «Mückenatlas» αποσκοπεί στη βελτίωση των γνώσεων σχετικά με το πού (και πότε κατά τη διάρκεια του έτους) εμφανίζονται αυτόχθονα και χωροκατακτητικά είδη κουνουπιών, καθώς και σχετικά με τις αντίστοιχες δυνατότητές τους ως διαβιβαστών νοσογόνων παραγόντων, για να υποστηρίξουν τελικά τις μελλοντικές εκτιμήσεις κινδύνου για την υγεία στη Γερμανία.
Επιλογές προσαρμογής που εφαρμόζονται σε αυτήν την περίπτωση
Λύσεις
Το «Mückenatlas» αποτελεί παράδειγμα επιστημονικού έργου πολιτών, το οποίο αποσκοπεί στην υποστήριξη συστηματικών επιτόπιων εργασιών εμπειρογνωμόνων, συλλέγοντας δείγματα κουνουπιών σε ολόκληρη τη Γερμανία. Οι πολίτες καλούνται να συλλάβουν τα κουνούπια (απαράμιλλα) στο ιδιωτικό τους περιβάλλον, να τα παγώσουν, να συμπληρώσουν συνοδευτικό έντυπο και στη συνέχεια να τα τοποθετήσουν σε ένα από τα δύο ερευνητικά ιδρύματα που εμπλέκονται. Η ιστοσελίδα του έργου παρέχει στους ενδιαφερόμενους καθοδήγηση σχετικά με τη σύλληψη και τη συμβολή των δειγμάτων κουνουπιών και τον τρόπο επεξεργασίας τους. Κατά την παραλαβή, οι εμπειρογνώμονες προσδιορίζουν τα είδη κουνουπιών που υποβλήθηκαν μορφολογικά (με μικροσκόπιο) ή γενετικά. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες λαμβάνουν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις υποβολές τους. Εάν τα παιδιά συμμετέχουν και αυτό αναφέρεται στο έντυπο, εκδίδεται ειδικό πιστοποιητικό γι’ αυτά.
Ενώ οι περισσότερες συνεισφορές στο «Mückenatlas» αναφέρονται σε αυτόχθονα κουνούπια, το επιστημονικό έργο των πολιτών συνέβαλε επίσης στην καταγραφή χωροκατακτητικών ειδών κουνουπιών. Το 2013, ένας σημαντικός πληθυσμός του Ae. japonicus ανακαλύφθηκε στη βόρεια γερμανική πόλη του Ανόβερου, χάρη σε προηγούμενη συμβολή στο «Mückenatlas», καθώς η περιοχή πιθανότατα δεν θα είχε θεωρηθεί περιοχή για την εξάπλωση αυτού του είδους. Έχει προταθεί ότι οι συνεισφορές στο «Mückenatlas» αντικατοπτρίζουν την εξάπλωση των γνωστών πληθυσμών Ae. japonicus της Γερμανίας, υποδεικνύοντας ότι ένα τέτοιο επιστημονικό έργο των πολιτών μπορεί να συμβάλει επιτυχώς στην αποκάλυψη αλλαγών στα περιστατικά κουνουπιών και στον σχεδιασμό στοχευμένων μέτρων επιτόπιας επιτήρησης. Οι πρώτες συνεισφορές του Ae. albopictus στον άτλαντα το 2014 οδήγησαν επίσης στην ανακάλυψη ενός τοπικού αναπαραγωγικού πληθυσμού στη νότια Γερμανία. Σχεδόν όλοι οι γνωστοί πληθυσμοί του Aedes albopictus έχουν ανακαλυφθεί μετά από κοινοποιήσεις από τους πολίτες, μεταξύ άλλων μέσω συνεισφορών στον άτλαντα.
Στη συνέχεια, κοινοποιήθηκαν οι τοπικοί δήμοι στους οποίους εμφανίστηκαν τα κουνούπια προκειμένου να παραχθούν μέτρα ελέγχου, γεγονός που αποδεικνύει ότι το Mückenatlas μπορεί να λειτουργήσει ως πολύτιμο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης. Σε τουλάχιστον δύο περιπτώσεις, η έγκαιρη προειδοποίηση έχει οδηγήσει στην εξάλειψη των πληθυσμών. Τα δεδομένα τόσο για τα αυτόχθονα όσο και για τα χωροκατακτητικά είδη, η θέση και η ημερομηνία αλίευσης καταγράφονται στη συνέχεια στη γερμανική εθνική βάση δεδομένων κουνουπιών CULBASE και χρησιμοποιούνται για τη χαρτογράφηση της κατανομής των πληθυσμών κουνουπιών σε ολόκληρη τη χώρα. Στο μέλλον, η βάση δεδομένων θα παρέχει πληροφορίες σε ερευνητές και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για τη διευκόλυνση της μοντελοποίησης, των αξιολογήσεων κινδύνου και της διαχείρισης των ασθενειών που μεταδίδονται από τα κουνούπια.
Τα ευρήματα σχετικά με την Ae. albopictus αναφέρονται επίσης στα κρατικά γραφεία επιδημιολογίας λοιμωδών νοσημάτων, τα οποία διαβιβάζουν τα αναφερόμενα δεδομένα στα αντίστοιχα υγειονομικά τμήματα, το ECDC, καθώς και στη γερμανική εθνική επιτροπή εμπειρογνωμόνων «Mosquitoes as Vectors of Disease Agents». Μεταξύ του 2015 και του 2018, ένα έργο παρακολούθησης(«Culiciden/Steckmücken Monitoring in Deutschland») με επικεφαλής έξι ερευνητικά ιδρύματα σε ολόκληρη τη Γερμανία κατέγραψε τη γεωγραφική και εποχιακή εμφάνιση κουνουπιών, καθώς και πιθανών παθογόνων παραγόντων. Μέρος των δεδομένων παρασχέθηκε απευθείας από το πρόγραμμα επιστήμης των πολιτών. Η άλλη ερευνητική πρωτοβουλία («CuliFo» — «Culiciden Forschungsprojekt») εξέτασε συγκεκριμένα ποια χωροκατακτητικά και αυτόχθονα είδη είναι κατάλληλα για τη μετάδοση ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια στη Γερμανία μεταξύ 2015 και 2019.
Το ίδιο το «Mückenatlas» βασίστηκε σε δημόσιες εκστρατείες προβολής και στα μέσα ενημέρωσης για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με το σχέδιο και να αυξήσει τη συμμετοχή του. Ειδικές δράσεις περιλάμβαναν δελτία τύπου, άρθρα εφημερίδων, συνεντεύξεις για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, παρουσιάσεις στο κοινό και φυλλάδια.
Πρόσθετες λεπτομέρειες
Συμμετοχή των ενδιαφερομένων
Το «Mückenatlas» είναι μια συνεργασία μεταξύ του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Ερευνών για την Υγεία των Ζώων (Friedrich-Loeffler-Institute [FLI]) και του Κέντρου Έρευνας Γεωργικού Τοπίου Leibniz (ZALF) e.V. Είναι υπεύθυνοι για την ταυτοποίηση των ειδών κουνουπιών μετά την υποβολή των πολιτών, τη διεξαγωγή επιτόπιας έρευνας, την αποθήκευση και τη διάδοση των συλλεγόμενων δεδομένων. Το FLI φιλοξενεί επίσης την Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων «Mosquitoes as Vectors of Disease Agents», η οποία έχει παράσχει συμβουλές, καθοδήγηση και συστάσεις σχετικά με το θέμα των ασθενειών που μεταδίδονται από τα κουνούπια από το 2019, με ιδιαίτερη έμφαση στο ασιατικό κουνούπι τίγρης (Ae. albopictus).
Ως πρωτοβουλία για την επιστήμη των πολιτών, οι άνθρωποι που ζουν σε όλη τη Γερμανία και συμμετέχουν στο έργο αποτελούν κρίσιμο στοιχείο της επιτυχίας του έργου. Από την ίδρυσή της το 2012, περισσότεροι από 30000 συμμετέχοντες έχουν συνεισφέρει περισσότερα από 150000 δείγματα κουνουπιών. Τα μέσα ενημέρωσης συνέβαλαν στην αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με το έργο.
Ορισμένα άλλα ερευνητικά ιδρύματα, όπως το Bernhard-Nocht-Institute for Tropical Medicine, συμμετείχαν στα κοινά σχέδια «CuliMo» και «CuliFo». Διάφοροι ερευνητές έχουν χρησιμοποιήσει το «Mückenatlas» τόσο ως πηγή δεδομένων όσο και ως περιπτωσιολογική μελέτη της επιστήμης των πολιτών στην επιτήρηση των κουνουπιών σε επιστημονικές δημοσιεύσεις (π.χ. Kerkow et al., 2019 · Pernat et al., 2021).
Επιτυχία και περιοριστικοί παράγοντες
Ο μεγάλος αριθμός των συνεισφορών δείχνει ένα επίπεδο επιτυχίας για το έργο, το οποίο έχει γίνει ένα «εξαιρετικό εργαλείο για μεγάλης κλίμακας παθητική παρακολούθηση κουνουπιών» (Werner et al., 2014) και «αποτελεσματικό εργαλείο για τη συλλογή δεδομένων» (Walther and Kampen, 2017). Ο διάλογος μεταξύ πολιτών και επιστημόνων ως ίσοι, η διαφάνεια, η δέσμευση και η συνάφεια έχουν δηλωθεί ως κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας για το «Mückenatlas», καθώς και για την επικοινωνία για τα επιστημονικά έργα των πολιτών γενικότερα. Εκτός από τα ποικίλα περιστατικά κουνουπιών λόγω εποχής και γεωγραφίας, η κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης επηρέασε τον αριθμό των υποβολών που ελήφθησαν.
Ο συνδυασμός των πολιτών ως συλλεκτών δεδομένων, της συμβολής δειγμάτων χωρίς προηγούμενη προκατάληψη επιλογής και των επιστημόνων που εξασφαλίζουν την ποιότητα με τον εντοπισμό των κουνουπιών, οδηγεί σε υψηλή ποιότητα δεδομένων (Kampen et al., 2015). Ενώ ο αριθμός των κουνουπιών που συλλέγονται σε συμβατικές παγίδες είναι μεγαλύτερος, η γεωγραφική κατανομή των υποβολών πολιτών είναι ευρύτερη και η πιθανότητα τυχαίων αλιευμάτων υψηλότερη, σε σύγκριση με τις συμβατικές παγίδες. Επιπλέον, το 66 % των κουνουπιών αλιεύονται στα σπίτια των ανθρώπων, παρέχοντας, ως εκ τούτου, στους επιστήμονες δείγματα που δεν είναι διαθέσιμα μέσω των προσπαθειών τακτικής παρακολούθησης(Pernat et al., 2021a). Ως εκ τούτου, αυτή η προσέγγιση της επιστήμης των πολιτών συμβάλλει στην επέκταση των γνώσεων σχετικά με τα κουνούπια στις αστικές περιοχές και στις ανθρώπινες κατοικίες.
Όπως επισημαίνει ο ιστότοπος «Mückenatlas», οι ίδιοι οι πολίτες μαθαίνουν για την τοπική βιοποικιλότητα, την οικολογία και τη βιολογία των κουνουπιών στο περιβάλλον τους. Σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων «Mosquitoes as Vectors of Disease Agents» (2016), η συμμετοχή και η ευαισθητοποίηση των πολιτών είναι καίριας σημασίας για την καταπολέμηση των κουνουπιών, ιδίως σε κατοικημένες περιοχές. Ενώ η επιστήμη έχει επωφεληθεί από τη βελτίωση των δεδομένων, το «Mückenatlas» έχει εξυπηρετήσει τέτοιους εκπαιδευτικούς σκοπούς, λαμβάνοντας υπόψη τις συνοδευτικές εκστρατείες του έργου στα μέσα ενημέρωσης και την ανατροφοδότηση των συνεισφερόντων.
Ωστόσο, υπάρχουν πτυχές που θα μπορούσαν να θεωρηθούν περιοριστικοί παράγοντες. Λόγω των δειγμάτων που υποβάλλονται από μη ειδικούς, ακόμη και το 25 % των συνεισφορών είναι έντομα εκτός από τα κουνούπια (Walther and Kampen, 2017). Επιπλέον, τα υποβληθέντα δεδομένα θα μπορούσαν να είναι μεροληπτικά, π.χ. όσον αφορά τη χωρική κατανομή ή τις προτιμήσεις των ατόμων για τη σύλληψη χωροκατακτητικών, «εξαιρετικών» ειδών(Pernat et al., 2021a). Επιπλέον, όπως όλα τα επιστημονικά έργα των πολιτών, το «Mückenatlas» εξαρτάται από την ευαισθητοποίηση των ανθρώπων σχετικά με την ύπαρξή του και την προθυμία των ατόμων να συμμετάσχουν και να ακολουθήσουν τις διαδικασίες για τη σωστή σύλληψη των κουνουπιών. Η έλλειψη οικονομικής απόδοσης των εξόδων αποστολής (ακόμη και αν υπάρχουν μικρά έξοδα για ορισμένους) καθώς και η εκτύπωση και η συμπλήρωση του απαιτούμενου εντύπου ενδέχεται να περιορίσουν το ποιος είναι σε θέση να συμμετάσχει στο έργο.
Κόστος και οφέλη
Το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Τροφίμων και Γεωργίας (BMEL) χρηματοδότησε την πρωτοβουλία «Mückenatlas». Τα δύο συνοδευτικά ερευνητικά έργα («CuliMo» και «CuliFo») έλαβαν το καθένα χρηματοδότηση 2,2 εκατ. ευρώ από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Τροφίμων και Γεωργίας για τη χρηματοδότηση διαφόρων δραστηριοτήτων παρακολούθησης και έρευνας, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το Mückenatlas. Στο πλαίσιο του έργου παρακολούθησης («CuliMo») 2015 — 2018, το οποίο πιο συγκεκριμένα ανέφερε τον «άτλαντα» ως υποέργο, η FLI και η ZALF έλαβαν χρηματοδότηση 735.768,00 EUR και 854.735,00 EUR αντίστοιχα. Οι δαπάνες αποστολής των κουνουπιών στα ερευνητικά ιδρύματα καλύπτονται από τα συμμετέχοντα άτομα, δηλαδή δεν επιστρέφονται από το έργο. Οι συμμετέχοντες γενικά δεν αμείβονται οικονομικά, αλλά λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τις υποβολές τους μετά από ανάλυση και μπορούν να καταγράφονται ως συνεισφέροντες στον ιστότοπο «Mückenatlas», εάν το επιθυμούν.
Τα μέτρα επιτήρησης που παρακολουθούν τα κουνούπια και τα παθογόνα (λοιμώδεις παράγοντες, π.χ. ιός που προκαλεί ασθένεια) έχουν προσδιοριστεί ως οικονομικά αποδοτικοί τρόποι αντιμετώπισης των κινδύνων για την υγεία που συνδέονται με τις ασθένειες που μεταδίδονται από τα κουνούπια (Egleret al., 2013) — «μπορεί να περιοριστεί το ανθρώπινο και οικονομικό κόστος μιας πιθανής επιδημίας» (Semenza and Suk, 2018). Ως εκ τούτου, η βασιζόμενη στην επιστήμη προσέγγιση των πολιτών του «Mückenatlas» θα μπορούσε να προσφέρει περαιτέρω δυνατότητες εξοικονόμησης κόστους σε σύγκριση με άλλες μεθόδους επιτήρησης. Η παθητική προσέγγιση παρακολούθησης με τη συμμετοχή των πολιτών οδηγεί σε μειώσεις του κόστους, του χρόνου και της εργασίας σε σύγκριση με την ενεργό συλλογή, π.χ. με τη δημιουργία παγίδων (Kampen et al., 2015).
Τα οφέλη της πρωτοβουλίας περιλαμβάνουν, εκτός από τη συμβολή στην επιστημονική έρευνα, αυξημένη ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με την εξάπλωση των κουνουπιών, τη βιολογία και τους συναφείς κινδύνους.
Νομικές πτυχές
Η γερμανική κυβέρνηση περιλαμβάνει την ανθρώπινη υγεία ως έναν τομέα προτεραιότητας στη στρατηγική της για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (2008) και έχει αναγνωρίσει συγκεκριμένα την ανάγκη ανάληψης δράσης όσον αφορά τις ασθένειες που μεταδίδονται από φορείς στο σχέδιο δράσης της (2011). Η παρακολούθηση των αυτόχθονων και χωροκατακτητικών ειδών κουνουπιών και της δυνατότητάς τους να μεταδίδουν νοσογόνους παράγοντες περιλαμβάνεται στα συγκεκριμένα μέτρα. Στο πλαίσιο των προσπαθειών προσαρμογής στον τομέα της υγείας, το γερμανικό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Προστασίας της Φύσης, Πυρηνικής Ασφάλειας και Προστασίας των Καταναλωτών ενημέρωσε το κοινό σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή σε μια δημοσίευση του 2020. Αναφέρει ρητά το «Mückenatlas» ως ευκαιρία για τους πολίτες να υποστηρίξουν την παρακολούθηση των κουνουπιών που μπορούν να συμβάλουν στην εξάπλωση ασθενειών.
Χρόνος υλοποίησης
Το «Mückenatlas» ξεκίνησε το 2012 και έκτοτε οι πολίτες συνέβαλαν στο περιεχόμενό του. Οι συνεισφορές μπορούν να αποστέλλονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, αλλά διαφέρουν ανάλογα με την εποχή, με περισσότερα δείγματα να αποστέλλονται το καλοκαίρι.
Διάρκεια ζωής
Τα κουνούπια και οι ασθένειες που μεταδίδονται από φορείς συλλέγονται συνεχώς. Η βάση δεδομένων «Mückenatlas» και η βάση δεδομένων CULBASE χρησιμεύουν ως αποθετήριο πληροφοριών, υποστηρίζοντας μέτρα προσαρμογής για την υγεία μακροπρόθεσμα. Η τρέχουσα περίοδος χρηματοδότησης του έργου ολοκληρώνεται στα τέλη του 2022. Ωστόσο, υπάρχουν σχέδια για την παράταση και τη θεσμοθέτηση του έργου στο ZALF, το οποίο ακολουθεί το παράδειγμα του FLI, όπου το έργο έχει ενσωματωθεί στη συστηματική παρακολούθηση παγίδων από το 2019.
Πληροφορίες αναφοράς
Επαφή
Doreen Werner
Leibniz Centre for Agricultural Landscape Research (ZALF) e.V.
Müncheberg (Germany)
E-Mail: mueckenatlas@fli.de
Helge Kampen
Federal Research Institute for Animal Health:
Institut für Infektionsmedizin
Greifswald – Insel Riems (Germany)
E-Mail: mueckenatlas@fli.de
Ιστοσελίδες
Αναφορές
Kampen, H., Medlock, J.M., Vaux, A., Koenraadt, C., van Vliet, A., Bartumeus, F., Oltra, A., Sousa, C., Chouin, S., Werner, D., 2015. Προσεγγίσεις για την παθητική επιτήρηση των κουνουπιών στην ΕΕ. Παράσιτα & διανύσματα 8, 9. https://doi.org/10.1186/s13071-014-0604-5
Kampen, H., Tews, B.A., Werner, D., 2021. Πρώτη απόδειξη ότι ο ιός του Δυτικού Νείλου διαχειμάζει σε κουνούπια στη Γερμανία. Ιοί 13, 2463. https://doi.org/10.3390/v13122463
Kerkow, A., Wieland, R., Koban, M.B., Hölker, F., Jeschke, J. M., Werner, D., Kampen, H., 2019. Τι κάνει το ασιατικό κουνούπι θάμνων Aedes japonicus japonicus να αισθάνεται άνετα στη Γερμανία; Μια ασαφής προσέγγιση μοντελοποίησης. Παράσιτα & διανύσματα 12, 106. https://doi.org/10.1186/s13071-019-3368-0
Pernat, N., Kampen, H., Jeschke, J. M., Werner, D., 2021a. Σπίτια που βουίζουν: χρήση επιστημονικών δεδομένων πολιτών για τη διερεύνηση των επιπτώσεων της αστικοποίησης στις εσωτερικές κοινότητες κουνουπιών. Έντομα 12, 374. https://doi.org/10.3390/insects12050374
Pernat, N., Kampen, H., Ruland, F., Jeschke, J. M., Werner, D., 2021b. Οδηγοί χωροχρονικών διακυμάνσεων στην υποβολή κουνουπιών στο επιστημονικό έργο των πολιτών «Mückenatlas». Επιστημονικές εκθέσεις 11, 1356. https://doi-org/10.1038/s41598-020-80365-3
Walther, D., Kampen, H., 2017. Το επιστημονικό έργο των πολιτών «mueckenatlas» βοηθά στην παρακολούθηση της κατανομής και της εξάπλωσης των χωροκατακτητικών ειδών κουνουπιών στη Γερμανία. Εφημερίδα της Ιατρικής Εντομολογίας 54, 1790-1794. https://doi.org/10.1093/jme/tjx166
Werner, D., Hecker, S., Luckas, M., Kampen, H., 2014. Το επιστημονικό έργο των πολιτών «mueckenatlas» υποστηρίζει την παρακολούθηση κουνουπιών (Diptera, Culicidae) στη Γερμανία, σε: 8 Διεθνές Συνέδριο για τα Αστικά Παράσιτα. Müller, G., Pospischil, R., Robinson, W. H. (επιμ.), Ουγγαρία, σ. 119–124. icup1098.pdf
Δημοσιεύτηκε στο Climate-ADAPT: Apr 11, 2025
Please contact us for any other enquiry on this Case Study or to share a new Case Study (email climate.adapt@eea.europa.eu)

Language preference detected
Do you want to see the page translated into ?