Tionscadail LIFE

Seoladh clár LIFE in 1992 agus is é an t-aon chiste de chuid an Aontais é atá tiomnaithe go hiomlán do chuspóirí comhshaoil agus aeráide. Tacaíonn sí le cur chun feidhme reachtaíocht ábhartha an Aontais agus le príomhthosaíochtaí beartais a fhorbairt, trí chómhaoiniú a dhéanamh ar thionscadail a bhfuil breisluach Eorpach ag baint leo. Go dtí seo, tá LIFE tar éis breis agus 5 000 tionscadal a chómhaoiniú.

Tá Clár LIFE don Chomhshaol agus do Ghníomhú ar son na hAeráide 2021-2027, a bhfuil buiséad EUR 5,4 billiún aige, tiomnaithe chun aghaidh a thabhairt ar mhórdhúshláin an chomhshaoil agus an athraithe aeráide ar fud an Aontais. Tá ceithre fhochlár ann: an dúlra agus an bhithéagsúlacht; an geilleagar ciorclach agus cáilíocht saoil; maolú ar an athrú aeráide agus oiriúnú don athrú sin; agus an t-aistriú chuig fuinneamh glan.

Le Clár Oibre Ilbhliantúil LIFE 2021-2024, tiomnaítear EUR 505 mhilliún d’Oiriúnú don Mhaolú ar an Athrú Aeráide. Ina theannta sin, meastar go rannchuideoidh na fochláir nua go léir le spriocanna aeráide an Aontais a bhaint amach. Tríd an infheistíocht sa ghníomhú ar son na haeráide a leathnú trí chistiú LIFE, leantar cur chuige an Aontais maidir le cuspóirí aeráide a phríomhshruthú in ionstraimí uile an chéad Chreata Airgeadais Ilbhliantúil (CAI) eile. Ar an iomlán, meastar go mbeidh 25 % de chaiteachas bhuiséad an Aontais agus 61 % d’imchlúdach airgeadais nua LIFE bainteach leis an aeráid.

Tá roinnt gníomhaíochtaí ann trína gcuirtear tionscadail a bhaineann le hoiriúnú chun feidhme:

• Tionscadail ghníomhaíochta chaighdeánacha (SAPanna) a thacaíonn le réitigh nuálacha agus dea-chleachtais, chomh maith le spriocanna faisnéise, múscailte feasachta agus scaipthe
• Tionscadail ChomhtháiteStraitéiseacha (SIPanna) ar mhórscála críochacha (réigiúnacha, ilréigiúnacha, náisiúnta nó trasnáisiúnta) lena gcuirtear chun feidhme pleananna nó straitéisí maidir le gníomhú ar son na haeráide arna bhforbairt ag údaráis na mBallstát agus a cheanglaítear le reachtaíocht nó beartas sonrach an Aontais maidir leis an aeráid nó le fuinneamh ábhartha
• Cúnamh Teicniúil (TA) lena dtacaítear le forbairt acmhainneachta rannpháirtíochta i dTionscadail Chomhtháite Straitéiseacha
• Deontais oibriúcháin a thacaíonn le feidhmiú na n-eintiteas neamhbhrabúsach atá rannpháirteach i bhforbairt, i gcur chun feidhme agus i bhforfheidhmiú reachtaíocht agus bheartas an Aontais, agus atá gníomhach go príomha i réimse an ghníomhaithe ar son na haeráide

Is féidir le hiarratasóirí a bheith ina gcomhlachtaí poiblí, ina n-eagraíochtaí tráchtála príobháideacha agus ina n-eagraíochtaí neamhthráchtála príobháideacha. Féach anseo chun eolas a fháil faoi ghlaonna oscailte agus faoi chritéir roghnúcháin.

Chuidigh tionscadail oiriúnaithe arna gcistiú ag LIFE le pleananna agus straitéisí oiriúnaithe a fhorbairt ar an leibhéal náisiúnta, ar an leibhéal réigiúnach agus ar an leibhéal áitiúil; oiriúnú a phríomhshruthú i bpríomhearnálacha, amhail talmhaíocht, foraoiseacht, bainistiú uisce, pleanáil uirbeach, sláinte, bainistiú bithéagsúlachta etc.; nó thug siad aghaidh ar ábhair shonracha imní a bhaineann leis an athrú aeráide in earnálacha trí bhearta nithiúla a cuireadh chun feidhme; chomh maith le teicneolaíochtaí agus réitigh nuálacha don oiriúnú a thástáil agus a fhorbairt, feasacht a mhúscailt, rannpháirtíocht na bpáirtithe leasmhara a spreagadh, rialachas oiriúnaithe feabhsaithe, agus an bonn eolais don oiriúnú a fhorbairt.

Is féidir teacht ar phríomhthionscadail oiriúnúcháin LIFE i mbunachar sonraí Climate-ADAPT (a rinne scagadh rialta ar thionscadail nua LIFE go dtí 2022) agus go díreach ar shuíomh gréasáin chlár LIFE, áit a bhfuil bunachar sonraí cuimsitheach atá cothrom le dáta ar fáil de na tionscadail uile atá curtha i gcrích agus atá ar siúl faoi láthair lena gcumhdaítear na snáitheanna cistiúcháin uile. Is féidir faisnéis faoin tionscadal, dá dtagraítear don tréimhse chistiúcháin 2014-2020, a amharcléiriú freisin ar léarscáil idirghníomhach.

TáLIFE ar cheann de na rannchuiditheoirí is mó leis an gComhaontú Glas don Eoraip, arb é is aidhm dó tacú le spriocanna uaillmhianacha 2050. Tugann tionscadail a chómhaoinítear saoránaigh, comhlachtaí poiblí, an tionscal agus eagraíochtaí neamhrialtasacha le chéile chun oibriú ar son na haeráide agus an chomhshaoil:  astaíochtaí a laghdú, an dúlra a athbhunú, agus úsáid inbhuanaithe acmhainní a áirithiú.

Tacaíonn LIFE freisin le cur chun feidhme an Chomhshocraithe Aeráide Eorpaigh trí athruithe ar iompraíocht agus ar chleachtais a dhreasú, chomh maith le feabhas a chur ar eolas agus ar fheasacht na saoránach.