Beartas Comhtháthaithe 2014-2020

Beartas Comhtháthaithe 2014-2020

An 6 Deireadh Fómhair 2011, ghlac an Coimisiún Eorpach dréachtphacáiste reachtach lena leagfar amach beartas comhtháthaithe an AE don tréimhse 2014-2020. Ba cheart go dtiocfadh na Rialacháin nua i bhfeidhm in 2014.

Is éard atá san ollstruchtúr reachtach don bheartas comhtháthaithe:

• rialachán uileghabhálach lena leagtar amach rialacha comhchoiteanna do Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (CFRE), do Chiste Sóisialta na hEorpa (CSE), don Chiste Comhtháthaithe, don Chiste Eorpach Talmhaíochta um Fhorbairt Tuaithe (CETFT), don Chiste Eorpach Muirí agus Iascaigh (CEMI), agus rialacha ginearálta breise do CFRE, do CSE agus don Chiste Comhtháthaithe;
• trí rialachán shonracha do CFRE, do CSE agus don Chiste Comhtháthaithe; agus
• dhá rialachán maidir le sprioc an chomhair chríochaigh Eorpaigh agus an Ghrúpáil Eorpach um Chomhar Críochach (GECC).

I gcodarsnacht le clárthréimhse 2007-2013, tá na rialacha atá beartaithe d’ionstraimí airgeadais 2014-2020 neamh-shaintreorach maidir le hearnálacha, tairbhithe, cineálacha tionscadal agus gníomhaíochtaí a bhfuil tacaíocht le tabhairt dóibh. Féadfaidh na Ballstáit agus na húdaráis bhainistíochta ionstraimí airgeadais a úsáid i ndáil leis na cuspóirí téamacha go léir atá cumhdaithe ag Cláir Oibríochtúla (Ops), agus i gcás na gCistí go léir, i gcás ina bhfuil sé éifeachtúil agus éifeachtach é sin a dhéanamh.

Tá rialacha soiléire sa chreat nua freisin chun gur féidir ionstraimí airgeadais a chomhcheangal níos fearr le cineálacha eile tacaíochta, go háirithe le deontais, ós rud é go spreagann sé sin dearadh scéimeanna cúnaimh dea-shaincheaptha a chomhlíonann riachtanais shonracha na mBallstát nó na réigiún.

Mar thoradh ar thograí an 6 Deireadh Fómhair maidir leis an mBeartas Comhtháthaithe, agus chun cabhrú leis na Ballstáit ullmhú don chéad chlárthréimhse eile, thíolaic an Coimisiún “anComhchreat Straitéiseach”an 14 Márta 2012. Tá sé beartaithe go gcabhróidh sé le treoir straitéiseach a leagan síos don chéad tréimhse pleanála airgeadais eile ó 2014 go 2020 sna Ballstáit agus ina gcuid réigiún. Leis sin, beifear in ann cistí éagsúla a chomhcheangal ar bhealach i bhfad níos fearr chun tionchar infheistíochtaí an Aontais a uasmhéadú. Bainfidh údaráis náisiúnta agus réigiúnacha úsáid as an gcreat sin mar bhonn chun a ‘gConarthaí Comhpháirtíochta’ a dhréachtú leis an gCoimisiún.

Tugtar aghaidh go sainráite ar oiriúnú don athrú aeráide i gceann den 11 chuspóir théamacha don CSF. Moltar na príomhghníomhaíochtaí faoi chuspóir téamach 5 “Oiriúnúdon athrú aeráide agus cosc ar rioscaí maidir le hathrú aeráide agus bainistiú rioscaí maidir le hathrú aeráide a chur chun cinn”i gcás CFRE agus an Chiste Chomhtháthaithe, lena n-áirítear:

• straitéisí agus pleananna gníomhaíochta a fhorbairt maidir le hoiriúnú don athrú aeráide agus pleananna chun rioscaí a chosc agus a bhainistiú ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach agus áitiúil agus chun bunachar eolais agus acmhainneachtaí breathnóireachta sonraí a fhorbairt, agus sásraí chun faisnéis a mhalartú;
• infheistíocht mhéadaithe in oiriúnú don athrú aeráide agus i gcosc agus bainistiú rioscaí, lena n-áirítear: damáiste don timpeallacht thógtha agus do bhonneagar eile a sheachaint agus athléimneacht ina leith a mhéadú; sláinte an duine a chosaint; an brú a bheidh ar acmhainní uisce amach anseo a laghdú; infheistíocht a dhéanamh i gcosaintí tuilte agus cósta; agus leochaileacht éiceachóras a laghdú chun athléimneacht éiceachórais a mhéadú agus oiriúnú bunaithe ar éiceachórais a chumasú;
• uirlisí a fhorbairt (brath, córais luathrabhaidh agus foláirimh, mapáil riosca agus measúnú riosca); agus córais mhéadaithe bainistithe tubaistí infheistíochta, chun athléimneacht ó thubaistí agus cosc agus bainistiú rioscaí do rioscaí nádúrtha a éascú, lena n-áirítear rioscaí a bhaineann leis an aimsir (amhail stoirmeacha, teagmhais adhaimsire teochta, dóiteáin foraoise, triomach, tuilte) agus rioscaí geoifisiceacha (amhail maidhmeanna sléibhe, sciorrthaí talún, creathanna talún, bolcáin), agus chun tacú le freagairtí sochaíocha ar rioscaí tionsclaíocha (córais luathrabhaidh, mapáil rioscaí).

Téann príomhghníomhaíochtaí CETFT i ngleic leis an méid seo a leanas:

• bainistiú inbhuanaithe uisce, lena n-áirítear éifeachtúlacht uisce (maidir le héiceachórais), trí chriosanna stórála uisce ar an bhfeirm a chruthú; tacaíocht do phatrúin curaíochta atá éifeachtúil ó thaobh uisce de; agus criosanna cosanta foraoise ar chreimeadh a bhunú agus a bhainistiú;
• bainistiú ithreach feabhsaithe trí thacaíocht a thabhairt do chleachtais chun díghrádú ithreach agus ídiú stoic carbóin ithreach a chosc, amhail curaíocht íseal, cumhdach glas geimhridh, agus córais agrafhoraoiseachta agus foraoisí nua a bhunú;
• acmhainneacht ard maidir le hoiriúnú don athrú aeráide agus do ghalair a áirithiú agus éagsúlacht ghéiniteach a chothabháil, go háirithe trí thacú le cineálacha barr áitiúil agus pórtha beostoic áitiúla.