Réamh-mheastachán ar thionchair eacnamaíocha an athraithe aeráide in earnálacha an Aontais Eorpaigh bunaithe ar anailís bottom-up (PESETA I-II-III-IV)

Leis an tsraith tionscadal PESETA (PESETA I, PESETA II, PESETA III agus PESETA IV) de chuid an Airmheáin Chomhpháirtigh Taighde (JRC), tá sé beartaithe tuiscint níos fearr a fháil ar na hiarmhairtí bithfhisiceacha agus eacnamaíocha a d’fhéadfadh a bheith ag an athrú aeráide amach anseo don Eoraip. Ba é an phríomhchúis le seoladh na sraithe measúnuithe ar an tionchar ar an aeráid tuiscint níos fearr a fháil ar an gcaoi ar féidir leis an athrú aeráide difear a dhéanamh don Eoraip, chun léargais úsáideacha a fháil maidir le hoiriúnú don athrú aeráide.

DéanannPESETA I (a críochnaíodh in 2009) tionchair an athraithe aeráide i gcúig réimse éagsúla a mheas agus tuairiscítear na torthaí i staidéir earnála (don talmhaíocht, do chórais chósta, don turasóireacht, do shláinte an duine)agus i dtuarascáil deiridh an tionscadail. Cuirtear i láthair sa tuarascáil chríochnaitheach príomhghnéithe chreat modheolaíochta an tionscadail, lena n-áirítear príomhghnéithe na gcásanna aeráide a úsáidtear chun an anailís a dhéanamh. Tuairiscítear ann freisin príomhthorthaí na measúnuithe earnála agus na torthaí a bhí ar na tionchair eacnamaíocha earnála a chomhtháthú i samhail chothromaíochta ghinearálta inríofa GEM-E3 don Eoraip chun iniúchadh a dhéanamh ar thosaíochtaí oiriúnaithe a d’fhéadfadh a bheith ann laistigh den Aontas.

Tá PESETA II (a cuireadh i gcrích in 2014) bunaithe den chuid is mó ar an eolas agus ar an taithí a fuarthas ó thionscadal PESETA roimhe seo, rud a leathnaíonn an anailís chuig níos mó earnálacha agus a chuireann níos mó ritheann aeráide san áireamh freisin. Tá sintéis torthaí le haghaidh catagóirí tionchair bhithfhisicigh ar fáil don talmhaíocht, dóiteáin foraoise, tuilte abhann, oiriúnacht gnáthóige speiceas crann, éileamh ar fhuinneamh, turasóireacht, bonneagar iompair, sláinte an duine, ardú ar leibhéal na farraige (cósta), pointí iompaithe, triomaigh. Tá an chuid is mó de na tionchair sin comhtháite sa tsamhail eacnamaíoch chothromaíochta ghinearálta inríofa GEM-E3 chun an anailís eacnamaíoch a dhéanamh. Tuairiscítear torthaí deiridh an tionscadail i dtuarascáil chríochnaitheach PESETA II.

TáPESETA III (a cuireadh i gcrích in 2018) bunaithe, mar a bhí PESETAnna roimhe seo, ar chreat comhsheasmhach lena gcomhtháthaítear réamh-mheastacháin aeráide agus shocheacnamaíocha, samhlacha tionchair agus anailís eacnamaíoch. Baineann sé úsáid as an bhfine nua todhchaíochtaí aeráide (Conairí Tiúchana Ionadaíocha, RCPanna; agus Conairí Socheacnamaíocha Comhroinnte, SSPanna). Ina theannta sin, úsáidtear sonraí aeráide EURO-CORDEX atá comhsheasmhach leis an gcás astaíochtaí ardleibhéil (fine RP8.5), in ionad na seanchásanna IPCC SRES. Is féidir doiciméadacht le torthaí an tionscadail a fháil sa Tuarascáil Deiridh, i gCártaí beartais agus i dtuarascálacha earnálacha maidir le tuilte cósta, tuilte abhann, fuinneamh, iompar, triomach, talmhaíocht, caillteanas ghnáthóg na Meánmhara, dóiteáin foraoise, acmhainní uisce, agus táirgiúlacht saothair. Cuireadh torthaí thionscadal JRC PESETA III san áireamh sa tuarascáil maidir leis an meastóireacht ar straitéis oiriúnúcháin an Aontais de chuid an Choimisiúin Eorpaigh.

Déantar imscrúdú breise ar impleachtaí an athraithe aeráide don Aontas laistigh de staidéar PESETA IV ina ndearnadh meastóireacht ar na tairbhí (mar a seachnaíodh tionchair dhiúltacha) a bhaineann le hastaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú agus ar acmhainneacht na mbeart oiriúnaithe ar leibhéal earnála an Aontais. Áirítear aon chatagóir déag maidir le tionchar ar an aeráid sa staidéar: mortlaíocht dhaonna ó thonnta teasa agus fuachta, stoirmeacha gaoithe, acmhainní uisce, triomach, tuilte abhann, tuilte cósta, falscaithe, caillteanas gnáthóige, éiceachórais foraoise, talmhaíocht agus soláthar fuinnimh. Tá príomhthorthaí an tionscadail lena mbaineann príomhchonclúidí eolaíocha agus impleachtaí beartais le fáil sna tuarascálacha earnála ar shuíomh gréasáin PESETA IV.