Skref 6.2 Skilgreina MEL rammann þinn

Lykilskilaboð

Veldu blöndu af vísum eða viðmiðum — með því að nota bæði megindlegar og eigindlegar aðferðir — til að hjálpa þér að meta aðlögunarafköst og árangur á áhrifaríkan hátt.

Eftir að þú hefur skilgreint umfang og markmið MEL (skref 6.1) skaltu gera grein fyrir því hvernig aðgerðirnar í aðlögunaráætluninni verða vaktaðar og metnar — til að meta árangur þeirra við að ná loftslagsþoli. Mikilvægt er að velja samsetningu vísbenda eða viðmiðana með því að nota bæði eigindlegar og megindlegar aðferðir. Þetta gerir þér kleift að meta raunverulegan árangur aðlögunarráðstafana (frálag) og framfarir í átt að viðnámsþoli (niðurstöður). Hafðu í huga að ákvarða aðlögunarniðurstöður getur tekið nokkur ár í sumum tilfellum.

Mynd 4 Donatti, o.fl., 2020

Reglur þínar um lágmarksbúnað og val á vísbendum eða viðmiðunum ættu að vera raunhæfar og yfirgripsmiklar — í réttu hlutfalli við fyrirliggjandi gögn og getu og úrræði fyrirtækis þíns (sjá dæmi hér að neðan). Í upphafi getur áherslan verið á aðlögunarferlið og niðurstöður aðlögunarráðstafana og smám saman þenst út með tímanum til að fella inn viðbótarvísbenda til að mæla niðurstöður til langs tíma.

Til að mæla árangur á áhrifaríkan hátt ættir þú að nálgast MEL sem endurtekinn og stöðugt ferli, framkvæma skref 6 stöðugt. Langtímavöktun krefst samræmdrar nálgunar með tímanum.

Valinn rammi ætti að hafa vísa eða viðmið sem eru viðeigandi og skýr. Áhættumat þitt og aðlögunarmarkmið (2.þrep) og þær aðlögunarráðstafanir sem valdar eru (5.þrep) ættuað vera traustur grunnur til að bera kennsl á þessa vísa.

Nokkur dæmi um vísa eða viðmiðanir fyrir lágmarksbúnað eru í boði hér á eftir

• Framfarir í átt að því að draga úr loftslagsáhrifum(skref 2.2)
• Hlutfall efnahagslegs tjóns af völdum óvenjulegra veðuratburða (breyting með tímanum)
• Fjöldi dauðsfalla í tengslum við skógarelda (breyting með tímanum)
• Fjöldi dauðsfalla í tengslum við flóð (breyting með tímanum)
• Fjöldi dauðsfalla sem tengjast hita (breyting með tímanum)
• Framfarir í átt að því að draga úr áhættu og veikleika og auka aðlögunarhæfni
• Hlutfall íbúa sem búa á flóðasvæðum (breyting með tímanum)
• Hlutfall byggingartakmarkana sem samþykktar eru á hættusvæðum
• Fjöldi sjúkrarúma
• Framfarir í átt að því að ná aðlögunarmarkmiðum(skref 2.4)
• Hundraðshluti líffræðilegrar fjölbreytni í þéttbýli
• Hundraðshluti vatnsþéttra yfirborðsflata
• Hundraðshluti grænra þéttbýlissvæða (landþekja, %)
• Framfarir í átt að því að takast á við hindranir á aðlögun
• Fjöldi yfirvalda, fyrirtækja eða neta sem taka virkan þátt í samræmingarkerfum
• Fjöldi staðbundinna eða svæðisbundinna áætlana um aðlögun að loftslagsbreytingum sem hafa verið þróaðar (eða samþykktar, framkvæmdar o.s.frv.)
• Fjöldi geiratengdra stefnumiða, áætlana og áætlana sem taka til aðgerða til aðlögunar að loftslagsbreytingum
• Framfarir í átt að viðnámsþrótt
• Hlutfall heimila með Netaðgang
• Hlutfall íbúa sem eru viðkvæmir fyrir miklum hita
• Hlutfall íbúa sem eru viðkvæmir fyrir flóðum (eða búsettum á flóðaáhættusvæðum)
• Hlutfall trjáþekju í hverfum þar sem atvinnuleysi er hátt

Fáðu innblástur frá dæmum um aðlögunarvísa eða viðmiðanir

Mælanlegir vísar höfða til stefnumótenda, þar sem þeir veita mælanlegar og áþreifanlegar vísbendingar um framvindu og árangur svæðisins. Fullgilding megindlegra gagna með sjónarmiðum hagsmunaaðila gerir kleift að öðlast víðtækari skilning, komast í "hvernig" og "af hverju" spurningarnar.

Eitt dæmi um mögulegan ramma er CDP-ICLEI Track reporting framework & rg sem gildir um staðar- og svæðisyfirvöld.

Melkerfi á evrópskum þéttbýlis- og stórborgarsvæðum

Það eru framtaksverkefni til að hjálpa borgum að setja upp skilvirk MEL kerfi, til dæmis ADEME aðferðafræði Frakklands, eða frá evrópskum rannsóknarverkefnum, s.s. RESIN. Önnur dæmi um kerfi fyrir lágmarksbúnað eru m.a.:

• Loftslagsáætlun Barcelona fyrir 2018 -2030 útlistar meira en 240 aðgerðir til að takast á við loftslagsbreytingar í borginni, hver með sérstaka vísa til að fylgjast með framförum. Þessar ráðstafanir eru flokkaðar í fimm forgangssvið, þar sem fjallað er um þætti eins og velferð almennings, orkunýtni í byggingum og skapa almenningsrými fyrir alla. Hvert forgangssvið hefur nokkrar aðgerðalínur, með skammtíma-, meðal- og langtímamarkmiðum. Til að fylgjast með árangri á skilvirkan hátt notar áætlunin alhliða safn vísa sem byggjast á lykileinkennum á borð við mikilvægi, tiltækileika gagna og auðvelda túlkun. Þessir vísar ná yfir þætti, þ.m.t. áhrif, aðgerðir, auðlindir, umhverfið, skynjun og árangur. Til dæmis, að því er varðar aðgerðir til að koma í veg fyrir óhóflegan hita eða að græn svæði þróast, fela vísbendingarnar í sér mælikvarða eins og virkjun aðferða við hitabylgju, fjölgun trjáa og framboð á grænu yfirborði.
  
  Hagsmunaaðilar eru ráðnir í gegnum vinnustofur og kynningar sem gera kleift að taka þátt í þátttökumati á skilvirkni áætlunarinnar. Citizen’s Assembly for Climate veitir vettvang til að deila framförum og bjóða hlutlægt mat, tryggja samvinnu nálgun til að takast á við loftslagsbreytingar í Barcelona.

• Antwerpenborg ( Belgía) hefur nákvæma loftslagsaðlögunaráætlun með stórum aðlögunaraðgerðum. Yfirlitstafla er fyllt út fyrir hverja aðgerð. Þar er fjallað um hlutverk og ábyrgð, markmið, aðferðafræði, framkvæmdartímabil, væntanlegan árangur, áætlaða fjármögnun sem þörf er á og fleira. Þessi aðferð gerir það auðvelt að meta framfarir reglulega og aðlaga viðleitni ef þörf krefur.

• Einnig hafa verið þróaðir vísar fyrir áætlun stórborgarsvæðis Helsinki um aðlögun að loftslagsbreytingum til að skilja þörfina á aðlögun og skilvirkni ráðstafana. Vísbendarnir eru flokkaðir undir hættu/veður, váhrif, aðlögunarhæfni og samsetta varnarleysishæfni (eftir vísiflokkum Umhverfisstofnunar Evrópu). Þær eru þróaðar og bætt við þær í samræmi við eftirlitsþarfir.

Heimild: Skýrsla EEA um aðlögun þéttbýlis 2024