L-ekonomija tal-ġestjoni tax-xita qawwija u tal-ilma tal-maltemp f’Kopenħagen – Il-Pjan ta’ Ġestjoni tal-Cloudburst

Kopenħagen esperjenzat erba’ avvenimenti kbar ta’ xita f’dawn l-aħħar sitt snin. L-akbar waħda, fl-2011, ikkawżat ħsara li tammonta għal aktar minn DKK 6 biljun. Dan ma jinkludix l-ispejjeż diretti tat-tiswija tal-infrastruttura muniċipali jew l-ispejjeż indiretti bħat-telf tal-qligħ, it-telf tal-operat tan-negozju, iż-żieda fil-primjums tal-assigurazzjoni jew il-kumpaniji li jagħżlu li jitbiegħdu mill-Belt ta’ Copenhagen.

Skont il-Pjan ta’ Kopenħagen dwar l-Adattament għat-Tibdil fil-Klima, sfida primarja għal Kopenħagen fid-dawl tat-tibdil fil-klima hija aktar u aktar ta’ taħt fuq fil-futur. Il-preċipitazzjoni hija mistennija li tiżdied, filwaqt li fl-istess ħin l-avvenimenti tax-xita se jonqsu, u dan jirriżulta f’avvenimenti ta’ xita aktar intensi u f’għargħar sussegwenti. Bl-użu tal-projezzjonijiet tal-IPCC skont ix-xenarju A2, l-Istitut Meteoroloġiku Daniż jipproġetta li se jkun hemm 25-55 % aktar xita fix-xhur tax-xitwa fl-2100, b’avvenimenti li jonqsu fis-sajf b’0-40 %. Fl-istess ħin, l-intensità tax-xita qawwija tista’ tiżdied b’20-50 %. Il-Pjan ta’ Adattament jindika li l-intensità tax-xita b’ritorn ta’ 10 snin se tiżdied b’madwar 30 % sal-2100, bidla li tisboq is-sistemi eżistenti tad-drenaġġ u tal-ilma tax-xeba’.

Valutazzjoni ekonomika tal-kostijiet tal-ħsara lil Copenhagen jekk ma jsir xejn biex tiġi adattata s-sistema attwali tal-ilma tax-xeba’ u tad-drenaġġ hija stmata għal madwar DKK 16-il biljun fuq 100 sena. Sa DKK 9 biljun minn din is-somma diġà “intużaw” fl-avvenimenti ewlenin reċenti ta’ xita.

MIKE URBAN, mudell matematiku tal-ilma tax-xeba’, intuża biex janalizza l-kundizzjonijiet eżistenti u jipproġetta l-impatt tat-tibdil fil-klima fuq l-għargħar f’Kopenħagen. Ġew ivvalutati diversi xenarji bl-użu tal-perjodi ta’ żmien tal-2010 (bħala l-linja bażi), tal-2060 u tal-2110 u b’ħarsa lejn il-frekwenza tal-avvenimenti futuri tal-għargħar (10, 20, 100 sena) u jekk il-miżuri ta’ adattament għat-tibdil fil-klima humiex implimentati jew le. Ir-riżultati tal-kalkoli huma ppreżentati bħala mapep tal-vulnerabbiltà li juru l-varjazzjoni fil-fond tal-ilma għaż-żoni mgħarrqa. Ir-riżultati tas-simulazzjonijiet mudell għall-2060 juru li avvenimenti ta’ xita ta’ 10 snin jgħarrqu żona akbar milli fl-2010 (58 meta mqabbla ma’ 48 ettaru) iżda li l-implimentazzjoni ta’ miżuri ġodda timminimizza l-għargħar li jseħħ minħabba avvenimenti ta’ xita ta’ 100 sena. Ir-riżultati tax-xenarju fl-2110 ħarsu lejn avvenimenti ta’ xita ta’ 100 sena u d-differenzi fl-għargħar b’adattament għat-tibdil fil-klima jew mingħajru. Mingħajr adattament, 742 ettaru tal-belt jiġu mgħarrqa, bl-adattament jiġu affettwati 235 ettaru biss.

L-objettiv tal-Pjan ta’ Ġestjoni tal-Cloudburst huwa li jitnaqqsu l-impatti tal-għargħar pluvjali minħabba xita qawwija, li huma mistennija li jiżdiedu fil-frekwenza bħala riżultat tat-tibdil fil-klima. Il-pjan jibni fuq valutazzjoni soċjoekonomika dettaljata biex jiġi aċċertat jekk il-ġestjoni tal-fqigħ tas-sħab u tal-ilma tal-maltemp tistax tħalli l-frott għas-soċjetà kollha kemm hi. Preċedentement, l-iskariku tad-drenaġġ kien permess għal-livell tal-art darba kull 10 snin. Bil-pjan ta’ ġestjoni l-ġdid, l-iskariku tad-drenaġġ xorta se jitħalla jilħaq il-livell tal-art darba biss kull 10 snin, iżda l-livelli medji tal-ilma se jitħallew waħedhom jaqbżu l-livell tal-art b’10 cm darba kull 100 sena (ħlief żoni deżinjati għall-kontroll tal-għargħar).

Il-Belt ta’ Kopenħagen la għandha l-kapaċità u lanqas ir-riżorsi ekonomiċi biex timplimenta l-miżuri kollha f’daqqa. Il-Pjan ta’ Ġestjoni tal-Cloudburst jopera b’perjodu ta’ żmien minimu ta’ 20 sena, li jirrikjedi prijoritizzazzjoni ta’ proġetti individwali f’konformità mal-Pjan ta’ Kopenħagen dwar l-Adattament għall-Klima.

Ir-riskju ta’ għargħar pluvjali se jiġi indirizzat permezz ta’ miżuri ta’ adattament għall-ħżin jew l-iskular tal-ilma żejjed fil-livell tal-art, bħall-ftuħ mill-ġdid tan-nixxigħat, il-kostruzzjoni ta’ kanali ġodda jew l-istabbiliment ta’ lagi u aktar spazji ekoloġiċi, u l-użu ta’ toroq b’ġebel tal-bankini għoli biex l-ilma tal-għargħar pluvjali jinġieb fihom. Barra minn hekk, fiż-żona l-aktar densament mibnija ta 'Copenhagen ċentrali, l-ilma jista' jiġi ddevjat lejn il-port permezz pajpijiet kbar. B’mod partikolari, il-Pjan ta’ Ġestjoni tal-Cloudburst jikkonsisti f’erba’ soluzzjonijiet tal-wiċċ kif ukoll soluzzjonijiet ibbażati fuq il-pajpijiet, inklużi:

• Toroq u pajpijiet tal-ilma tal-maltemp li jittrasportaw l-ilma lejn il-lagi u l-port;
• Toroq ta’ detenzjoni għall-ħżin tal-ilmijiet;
• Żoni ta’ detenzjoni għall-ħżin ta’ volum kbir ħafna ta’ ilmijiet, eż. parks li jistgħu jinbidlu f’lagi matul avvenimenti ta’ għargħar;
• Toroq ħodor biex iżommu u jżommu lura l-ilma fi toroq sekondarji iżgħar.

300 proġett huma ppjanati u l-Belt se tiddeċiedi darba fis-sena liema proġetti se jitwettqu permezz ta’ għażla ta’ prijoritizzazzjoni, filwaqt li tqis:

• Żoni ta' riskju għoli: B’rabta mal-Pjan ta’ Kopenħagen dwar l-Adattament għat-Tibdil fil-Klima, tħejjiet analiżi tar-riskju. Ir-riżultati ġew ippreżentati bħala mappa tar-riskju li tindika ż-żoni tal-belt bl-ogħla riskju ta’ għargħar (espressi f’DKK) u, konsegwentement, fejn il-miżuri ta’ adattament ikollhom l-akbar effett.
• Oqsma fejn il-miżuri huma faċli biex jiġu implimentati: Żoni fejn, bl-applikazzjoni ta’ miżuri relattivament sempliċi, l-ilma tal-għargħar pluvjali jista’ jiskula f’lokalitajiet fejn mhux se jkollu impatt. Dawn ikunu żoni qrib il-port bħal Ny Kongensgade u Ved Stranden fejn fl-2012 twettqu proġetti ta' għargħar pluvjali biex jipproteġu ż-żoni mill-għargħar billi jiftħu l-moll u b'hekk jippermettu li l-ilma tax-xita jiskula fil-port.
• Żoni bi proġetti ta’ żvilupp urban li għaddejjin bħalissa: Il-kostijiet tal-proġetti tal-għargħar pluvjali spiss jistgħu jitnaqqsu b’mod konsiderevoli jekk jiġu implimentati flimkien ma’ proġetti ta’ rinnovazzjoni u proġetti ġodda ta’ żvilupp urban (eż. rinnovazzjoni tat-toroq).
• Żoni fejn jistgħu jinkisbu effetti sinerġistiċi, eż. billi jiġu kkombinati inizjattivi dwar ir-riskju ta’ għargħar ma’ dawk ta’ skemi urbani oħra bħad-direttivi dwar l-ilma tal-awtoritajiet lokali.

Huwa stmat li madwar 15-il proġett fis-sena se jitwettqu fl-20-30 sena li ġejjin. Minbarra l-prijoritizzazzjoni tal-proġetti f’termini ta’ importanza għall-prevenzjoni tal-għargħar, twettqet valutazzjoni soċjoekonomika. Il-valutazzjoni tikkonsisti minn:

• Valutazzjoni tar-riskju ta’ għargħar fil-każ ta’ aktar xita u ta’ xita torrenzjali kif ukoll l-ispejjeż tal-ħsara li dan jista’ jikkawża matul il-100 sena li ġejjin jekk ma nagħmlu xejn (“kollox bħas-soltu”).
• Kalkolu tal-ispejjeż tal-kostruzzjoni u tal-operat fis-soluzzjoni tradizzjonali (drenaġġ) u s-soluzzjoni alternattiva kkombinata.
• Tqabbil tal-ispejjeż fiż-żewġ soluzzjonijiet u l-kisbiet fit-tnaqqis tal-ħsara fil-belt fir-rigward ta’ “żamma tal-istatus quo” (analiżi tal-ispejjeż imqabbla mal-benefiċċji). Dan il-kalkolu jipprovdi tweġiba għall-mistoqsija dwar jekk is-soluzzjonijiet humiex vantaġġużi b’rabta ma’ li ma jsir xejn (“żamma tal-istatus quo”).
• Tqabbil tas-soluzzjoni tradizzjonali u s-soluzzjoni alternattiva fir-rigward tal-objettivi tas-servizz speċifikati (analiżi tal-kosteffettività), li tipprovdi tweġiba għall-mistoqsija dwar liema soluzzjoni hija l-aktar vantaġġuża jekk ikun hemm xewqa li jintlaħqu l-objettivi tas-servizz tal-muniċipalità.

Il-valutazzjoni qieset fattur ta’ imposta netta ta’ 17 % u telf ta’ distorsjoni tat-taxxa ta’ 20 % fi ħdan l-ispejjeż stmati tal-kostruzzjoni. Peress li s-soluzzjonijiet jiġu implimentati gradwalment fuq 20 sena, jiżdied 1 % fis-sena fil-kostijiet operatorji għas-soluzzjonijiet tal-wiċċ u .5 % fis-sena għal soluzzjonijiet oħra.

Il-valutazzjoni sabet li filwaqt li kemm is-soluzzjoni tradizzjonali tad-drenaġġ kif ukoll is-soluzzjoni alternattiva jissodisfaw l-objettivi tal-muniċipalità dwar l-ilma tal-maltemp u t-tifqigħ tas-sħab, is-soluzzjoni alternattiva tirriżulta f’benefiċċji netti ogħla. Is-soluzzjoni tradizzjonali tad-drenaġġ ġiet stmata li tiswa DKK 20 biljun meta mqabbla mat-13-il biljun DKK tas-soluzzjoni alternattiva. Iż-żewġ soluzzjonijiet inaqqsu l-ispejjeż tal-ħsara b’DKK 16-il biljun; għalhekk, il-gwadann nett tas-soluzzjoni alternattiva huwa ta’ DKK 3 biljun meta mqabbel mat-telf nett tas-soluzzjoni tradizzjonali ta’ DKK 4 biljun.

Biex jintwerew l-inċertezzi fil-valutazzjoni ekonomika, sar kalkolu supplimentari tal-alternattiva bbażata fuq il-linji gwida tal-Ministeru tal-Finanzi mill-2013 dwar l-iskontar soċjoekonomiku. Il-kalkolu juri li l-ħsara totali tiżdied minn DKK 16-il biljun għal DKK 18-il biljun fuq 100 sena u li l-qligħ nett jiżdied ukoll minn DKK 3 biljun għal DKK 5 biljun. Dan ir-riżultat huwa dovut b’mod partikolari għall-iskontar tal-Ministeru tal-Finanzi li jattribwixxi aktar piż lit-tnaqqis fil-ħsara fil-futur.

Il-Pjan ta’ Ġestjoni tal-Cloudburst żviluppat mill-Belt ta’ Copenhagen ġie kkoordinat ma’ Køben-havns Energi (Copenhagen Energy), mal-Belt ta’ Frederiksberg, u ma’ Frederiksberg Forsyning (kumpanija tal-utilitajiet ta’ Frederiksberg), peress li l-ilma tax-xita kollu li jaqa’ fi Frederiksberg matul avveniment estrem ta’ xita jwassal jew għal impjant tat-trattament tad-drenaġġ jew fil-baħar mill-Belt ta’ Copenhagen. Barra minn hekk, inbdiet kollaborazzjoni mal-awtoritajiet lokali ġirien li jwasslu l-ilma tal-wiċċ u l-ilma mormi mill-belt għall-impjanti komuni tat-trattament tad-drenaġġ jew għal mogħdijiet tal-ilma u lagi komuni.

Ġew identifikati għadd ta’ sfidi għall-implimentazzjoni tal-proġetti fil-Pjan ta’ Ġestjoni tal-Cloudburst:

• Jeħtieġ li l-proġetti jitwettqu fuq toroq privati. 132 km ta’ toroq privati (madwar 30 %) ġew inklużi fil-pjan, u s-sidien tat-toroq jistgħu jiddeċiedu jekk il-proġetti humiex se jiġu implimentati. Jista’ jkun meħtieġ li jinxtraw toroq meqjusa kruċjali għall-ġestjoni (bħalissa ġew identifikati 9 km ta’ toroq).
• Il-pjan jista’ jkollu impatt fuq l-għanijiet ta’ konservazzjoni. Saret analiżi inizjali tal-impatt ambjentali tal-pjan u hemm il-possibbiltà li jinkisbu eżenzjonijiet mill-Bord tal-Konservazzjoni f’żewġ żoni.
• Il-prijoritizzazzjoni tal-proġetti tenfasizza proġetti fuq skala kbira, li se jeħtieġu kooperazzjoni bejn il-muniċipalitajiet kif ukoll is-sidien privati tal-art.
• L-ilma tal-maltemp jeħtieġ li jiġi ttrattat biex tiġi żgurata kwalità xierqa tal-ilma; Is-soluzzjonijiet għandhom jiġu ttestjati.

Spejjeż

L-ekonomija tal-kostruzzjoni hija kkalkulata b’rabta ma’ dak li jkun jiswa biex tiġi stabbilita sistema għall-ġestjoni tat-tifqigħ tas-sħab u tal-ilma tal-maltemp f’Kopenħagen jekk tinbena għada. Konsegwentement, l-istima totali tal-kostijiet tal-kostruzzjoni tvarja mill-kostijiet soċjoekonomiċi b’miżuri fejn il-kostijiet jiġu kkalkolati f’termini tal-valur tal-lum fuq perjodu ta’ żmien itwal b’suppliment ta’ 37 % f’imposti u distorsjoni tat-taxxa. L-istima tal-kostruzzjoni fiha 20 % għall-ippjanar tal-proġett u 20 % għal spejjeż mhux previsti. L-istima ma fihiex kostijiet ta’ deprezzament u kostijiet operatorji. Se jiswa DKK 11-il biljun bil-prezzijiet tal-2015 biex tinbena s-soluzzjoni kkombinata:

• Is-soluzzjonijiet tal-wiċċ se jiswew madwar DKK 4,975 biljun. L-ispejjeż tal-proġetti ta’ kofinanzjament muniċipali u privat se jiġu rimborżati permezz ta’ tariffi tal-ilma.
• Il-pajpijiet ta’ Cloudburst se jiswew madwar DKK 2,66 biljun, koperti permezz ta’ tariffi tal-ilma (HOFOR).
• L-iskonnessjoni u l-konnessjoni barra l-konfini tal-proprjetà se jiswew madwar DKK 1 biljun, koperti permezz ta’ tariffi tal-ilma (HOFOR).
• Il-protezzjoni tad-djar b’valvi kontra l-għargħar u l-iskonnessjoni fil-konfini tal-proprjetà hija stmata għal madwar DKK 2,4 biljun, iffinanzjati mis-sidien tal-art.

L-għażla ta’ titjib fl-ispazju urban se tiswa madwar DKK 1 biljun u se tiġi ffinanzjata mill-Belt ta’ Copenhagen.

L-istima tkopri l-kostijiet totali mġarrba mill-Belt ta’ Copenhagen, mill-Kumpanija Fornitriċi taż-Żona Kapitali (HOFOR) u mis-sidien privati tal-art. Il-kumpaniji tal-utilitajiet Frederiksberg Forsyning u Nordvand huma parti mis-soluzzjoni f’Kopenħagen minħabba li l-ġestjoni ta’ cloudburst f’dawn il-muniċipalitajiet tiddependi fuq is-soluzzjoni ta’ Kopenħagen u viċi versa. Jekk dawn l-utilitajiet jikkontribwixxu DKK 900 miljun, l-istima tal-kostruzzjoni tas-soluzzjoni kkombinata tammonta għal DKK 12-il biljun.

Il-parti tas-soluzzjoni kkombinata kkonċernata biss mill-ġestjoni tal-ilma (funzjoni idrawlika) tista’ tiġi ffinanzjata permezz tat-tariffi tal-ilma. It-tariffi tal-ilma se jiżdiedu biex ikopru dawn l-ispejjeż. Ġie stmat li l-imposta tal-ilma ta’ unità domestika li tikkonsma 110 metru kubu ta’ ilma kull sena tiżdied b’medja ta’ DKK 890 fis-sena.

Is-soluzzjoni kkombinata teħtieġ ukoll li individwi privati jinvestu f’valvi ta’ retrofluss kontra l-għargħar eċċ. u drenaġġ lokali tal-ilma tal-maltemp. Jekk l-implimentazzjoni tal-ġestjoni tat-tifqigħ tas-sħab u tal-ilma tal-maltemp tkun ikkoordinata ma’ proġetti oħra ta’ kostruzzjoni fil-belt, jistgħu jiġu ffrankati sa DKK 1 biljun matul il-perjodu kollu ta’ implimentazzjoni.

Benefiċċji

Il-pjan ta’ ġestjoni tal-cloudburst se jikkontribwixxi għal żidiet fil-valuri tal-proprjetà u għal żieda fl-impjiegi. Huwa stmat li t-titjib fl-ispazju urban b’valur rikreattiv se jżid il-prezzijiet tal-proprjetà f’Kopenħagen ta’ ftit inqas minn DKK 1,4 biljun. It-titjib tal-ispazji urbani jista’ jżid ukoll id-dħul mit-taxxa fuq il-proprjetà minħabba żieda sinifikanti fil-valur ta’ dawk il-proprjetajiet li jmissu mal-parks. Fuq medda ta’ 100 sena, dan id-dħul addizzjonali se jammonta għal valur fil-prezzijiet tal-lum ta’ DKK 1 biljun. Madankollu, is-sistema ta’ ekwalizzazzjoni fil-preżent hija strutturata b’tali mod li 66 % tad-dħul mit-taxxa fuq il-proprjetà f’Copenhagen huwa inkluż fl-ekwalizzazzjoni u konsegwentement imur għal muniċipalitajiet oħra.

L-impjiegi totali ta’ aktar minn 13,000 ekwivalenti full-time b’DKK 1.6 biljun fi dħul mit-taxxa jistgħu jinħolqu fil-fażi tal-kostruzzjoni. Id-dħul mit-taxxa maħluq bħala riżultat ta’ impjiegi addizzjonali fl-industrija tal-bini u tal-kostruzzjoni dejjem imur għand il-muniċipalità fejn ikun residenti l-impjegat. Għalhekk ma kienx possibbli li jiġi kkalkolat l-effett fil-Belt ta’ Kopenħagen biss. Jekk il-kostruzzjoni ta’ faċilitajiet għat-titjib tal-ispazju urban tiġi inkluża wkoll, l-għadd ta’ ekwivalenti full-time ġodda se jiżdied għal aktar minn 15 000 u d-dħul mit-taxxa għal madwar DKK 2 biljun.

Il-valutazzjoni turi li fiċ-ċirkostanzi tal-lum nistgħu nistennew benefiċċju ġenerali ta’ DKK 5 biljun mis-soluzzjoni kkombinata f’Kopenħagen meta mqabbel ma’ sitwazzjoni li fiha l-Belt ma tagħmel xejn. Il-benefiċċju soċjoekonomiku billi tintgħażel is-soluzzjoni kkombinata meta mqabbla mas-soluzzjoni tradizzjonali tad-drenaġġ huwa ta’ madwar DKK 9 biljun. Il-valutazzjoni soċjoekonomika tqabbel l-ispejjeż taż-żewġ soluzzjonijiet u l-benefiċċji li għandhom isiru mit-tnaqqis tal-ħsara fil-belt meta mqabbla mal-approċċ ta’ żamma tal-istatus quo, kif ukoll tanalizza l-kosteffettività biex jiġi indirizzat it-tħassib dwar l-ilma tal-maltemp.

Il-leġiżlazzjoni attwali dwar l-ambjent u l-ilma mormi ma tipprovdix biżżejjed għall-immaniġġjar ottimali ta’ kwantitajiet dejjem akbar ta’ ilma tal-għargħar pluvjali minn perspettiva ambjentali u finanzjarja. Il-Belt ta' Kopenħagen, għalhekk, ressqet għadd ta' proposti għal emendi li għandhom jiġu kkunsidrati mill-Ministeru Daniż tal-Ambjent. Il-proposti għal emendi tal-Belt ta’ Copenhagen jikkonċernaw primarjament emendi rigward ir-regoli ta’ pagament relatati mal-ilma mormi u l-Att dwar l-Ippjanar fid-Danimarka. Il-leġiżlazzjoni eżistenti tfixkel l-implimentazzjoni ta’ miżuri fejn it-toroq eżistenti se jintużaw bħala mezzi ta’ għargħar għall-ilma tal-għargħar pluvjali. Dan għaliex il-kumpaniji tal-utilitajiet jitħallew jiffinanzjaw biss proġetti relatati direttament mal-immaniġġjar tal-ilma mormi. Soluzzjoni ta’ riskju ta’ għargħar fejn it-toroq, pereżempju, kellhom jintużaw għall-iskular tal-ilma tal-għargħar pluvjali ma tistax, bil-leġiżlazzjoni preżenti, tiġi ffinanzjata mid-dħul mit-tariffi. Jekk Københavns Energi (Copenhagen Energy) u Frederiksberg Forsyning (kumpanija tal-utilità) għandhom jimplimentaw dawn il-miżuri, se jkun meħtieġ li t-toroq jiġu ddeżinjati, parzjalment, bħala impjanti tal-ilma mormi. Dan, madankollu, mhuwiex fattibbli bl-Att dwar il-Pagamenti, l-Att dwar it-Toroq, u l-Att dwar il-Protezzjoni Ambjentali attwali.

Mill-2013 sal-2014, il-pjan ta’ ġestjoni kien dettaljat, inkluża proposta għal soluzzjonijiet f’kull wieħed mis-7 żoni ta’ qbid tal-ilma. Is-soluzzjonijiet proposti tqassmu fi 300 proġett, li issa qed jibdew jiġu implimentati biss fuq bażi annwali.

Madwar 100 sena għas-sistema tad-drenaġġ; indefinittivament għall-parks maħluqa.

Jan Rasmussen
The City of Copenhagen
Technical and Environmental Administration
PO box 457
DK - 1505 København V
E-mail: jrasmu@tmf.kk.dk

Generic e-mail contact

Il-Belt ta' Kopenħagen