Għargħar

Effetti osservati

Skont il-JRC, 172 000 persuna fl-Ewropa (UE-27 + ir-Renju Unit) bħalissa huma esposti għall-għargħar tax-xmajjar fuq bażi annwali (Dottori et al., 2020) u 100 000 huma esposti għall-għargħar kostali (Vousdoukas et al., 2020). Wieħed minn kull għaxra tal-popolazzjoni urbana tal-Ewropa bħalissa qed jgħix f’żoni potenzjalment f’riskju ta’ għargħar (EEA, 2020). Aktar minn terz tal-popolazzjoni Ewropea tgħix f’reġjuni kostali (ŻEE, 2021c).

Matul il-perjodu 1980-2022, l-avvenimenti ta’ għargħar irriżultaw f’5582 fatalità fil-pajjiżi membri taż-ŻEE. Skond Paprotny et al. (2018), ix-xejriet tal-għargħar bejn l-1870 u l-2016 juru żieda kostanti fiż-żona annwalment abbundanti u fl-għadd ta’ persuni affettwati. Madankollu, l-għadd ta’ fatalitajiet kien qed jonqos matul dan il-perjodu, u dan jissuġġerixxi żieda fit-tħejjija tas-sistemi ta’ emerġenza u tal-kura tas-saħħa. Madankollu, l-għargħar tas-sajf tal-2021 fl-Ewropa Ċentrali u tal-Punent b’mill-inqas 212-il mewta ddokumentata kien l-agħar għargħar relatat mat-temp fl-Ewropa f’aktar minn 50 sena (ECDC, 2021).

Effetti proġettati

Ir-riskju ta’ għargħar taħt il-klima li qed tinbidel x’aktarx li jiżdied għal ħafna reġjuni madwar l-Ewropa. Il-projezzjonijiet kemm taħt xenarji ta’ emissjonijiet għoljin kif ukoll medji juru fiduċja għolja fiż-żieda estrema tal-preċipitazzjoni fir-reġjuni tat-Tramuntana, tal-Ewropa Ċentrali u tal-Lvant u fiż-żona Alpina filwaqt li l-projezzjonijiet għan-Nofsinhar tal-Ewropa huma aktar imħallta (IPCC, 2021; EEA, 2021b).

Skont il-klima li qed tinbidel, fi tmiem is-seklu, l-għadd ta’ persuni esposti għall-għargħar annwali tax-xmajjar fl-Ewropa huwa previst li jkun 252 000 f’xenarju ta’ tisħin globali ta’ 1,5 °C; 338 000 fix-xenarju ta’ 2 °C; u 484 000 – aktar minn tliet darbiet in-numri attwali – fix-xenarju ta’ 3 °C. Madankollu, b’miżuri ta’ adattament, il-popolazzjoni esposta tista’ tkun limitata għal 100 000 jew inqas fix-xenarji kollha ta’ tisħin globali (Dottori et al., 2020).

Il-livell relattiv tal-baħar tal-ibħra tal-Ewropa se jkompli jiżdied matul dan is-seklu fix-xenarji kollha tal-emissjonijiet, u se jixpruna għargħar kostali aktar frekwenti tul il-maġġoranza tal-kosti Ewropej (EEA, 2021c). Sa 2,2 miljun persuna huma pproġettati li jkunu esposti għal għargħar kostali sal-2100 f’xenarju ta’ emissjonijiet għoljin u 1,4 miljun f’xenarju ta’ mitigazzjoni moderata, fin-nuqqas ta’ miżuri ta’ adattament addizzjonali. B’miżuri ta’ adattament, dawn in-numri huma mistennija li jitnaqqsu għal 0,8 miljun u 0,6 miljun, rispettivament (Vousdoukas et al., 2020).

Il-popolazzjoni Ewropea li qed tixjieħ, li qed tbati minn mard kroniku u iżolament soċjali, qed issir dejjem aktar vulnerabbli kemm għall-problemi tas-saħħa fiżika kif ukoll mentali assoċjati mal-għargħar. Iż-żieda fl-urbanizzazzjoni, li tinvolvi l-iżvilupp kontinwu ta’ pjanuri tal-għargħar u ż-żieda fl-issiġillar tal-wiċċ fil-bliet, x’aktarx li tikkontribwixxi wkoll għal żieda fl-esponiment tal-Ewropej għall-għargħar.

Reazzjonijiet ta' politika

Il-miżuri għall-protezzjoni tas-saħħa tal-popolazzjoni mill-għargħar jistgħu jinqasmu f’dawk rilevanti għall-prevenzjoni, it-tħejjija, ir-rispons u l-irkupru (Uffiċċju Reġjonali tad-WHO għall-Ewropa, 2017). Il-prevenzjoni fit-tul tinkludi, fost l-oħrajn, l-identifikazzjoni ta’ żoni ta’ riskju ta’ għargħar, l-ippjanar urban sensittiv għall-għargħar b’enfasi fuq l-ekoloġizzazzjoni urbana u l-permeabbiltà tal-uċuħ. Miżuri oħra ta’ prevenzjoni tal-għargħar jinkludu r-rilokazzjoni tal-attivitajiet tal-bniedem lil hinn mill-pjanuri tal-għargħar; l-aġġornament tas-sistemi tad-drenaġġ; u l-użu ta’ infrastruttura għall-protezzjoni mill-għargħar bħad-digi jew id-digi (EEA, 2020). Eżempji ta’ miżuri ta’ tħejjija u rispons huma sistemi reżiljenti tal-provvista tal-ilma u tas-sanità; bini reżistenti għall-għargħar; id-disponibbiltà ta’ ċentri ta’ evakwazzjoni; li jkun hemm fis-seħħ pjan ta’ tħejjija għas-saħħa kontra l-għargħar. Dan jinkludi pjanijiet ta’ kontinġenza għall-faċilitajiet tas-saħħa, li jippermettulhom ikomplu jiffunzjonaw fir-rigward tal-organizzazzjoni tax-xogħol, il-kura tal-pazjenti, il-ġestjoni tal-provvista, l-ilma u s-sanità (Uffiċċju Reġjonali tad-WHO għall-Ewropa, 2017).

Fil-livell Ewropew, l-użu effettiv ta’ sistemi ta’ twissija bikrija bħas-Sistema Ewropea ta’ Sensibilizzazzjoni dwar l-Għargħar (EFAS), komponent tas-Servizz ta’ Ġestjoni tal-Emerġenzi ta’ Copernicus (CEMS), jista’ jnaqqas l-impatt tal-għargħar. Il-programm RescEU tal-UE joffri appoġġ kollaborattiv lill-pajjiżi f’każ ta’ diżastri (bħal għargħar kritiku) billi jipproteġi liċ-ċittadini u jimmaniġġja r-riskji.

Il-miżuri ta’ rkupru jinkludu kura ta’ segwitu tas-saħħa mentali, dispożizzjonijiet għal persuni vulnerabbli, l-evitar ta’ perikli elettriċi matul l-irkupru u t-tindif, u sorveljanza epidemjoloġika/iġjenika/sanitarja.