2. Risico's en kwetsbaarheden in verband met klimaatverandering beoordelen

Deze stap is gericht op een alomvattend beeld van huidige en toekomstige klimaatrisico’s en daarmee samenhangende kansen als basis voor aanpassingsstrategieën en -plannen. Klimaateffect- en kwetsbaarheidsbeoordelingen (CCIV) zijn doorgaans gebaseerd op:

• informatie over de huidige klimaatomstandigheden en scenario’s voor het toekomstige klimaat, met inbegrip van toekomstige langzame gebeurtenissen en extreme gebeurtenissen;
• een beoordeling van de potentiële gevolgen van klimaatextremen en klimaatverandering voor potentieel kwetsbare sectoren
• een analyse die aangeeft welke andere onderliggende factoren en trends (ecosysteemgerelateerde, fysieke, technische of sociaal-economische factoren) van invloed zijn op de klimaatrisico’s in de respectieve sectoren.

Op basis van deze informatie en analyse vat een CCIV-beoordeling de meest relevante klimaatrisico’s en -kwetsbaarheden voor afzonderlijke sectoren of zelfs voor alle sectoren samen. De focus ligt op het identificeren van de vraag naar aanpassing door inzicht te krijgen in kritieke klimaateffecten en gerelateerde kwetsbaarheden binnen een systeem.

CCIVA's zijn gebaseerd op een breed scala aan benaderingen om informatie te verzamelen, van gegevens- en modelgestuurde benaderingen (bv. klimaatgegevens, impactmodellen) tot meer evaluatie of op deskundigen gebaseerde benaderingen. Beoordelingsstappen worden meestal op een participatieve manier uitgevoerd met belangrijke belanghebbenden en deskundigen.

Er zijn geen normen voor het uitvoeren van een CCIVA. Een ISO-norm (ISO/DIS14091: Aanpassing aan de klimaatverandering — Richtsnoeren inzake kwetsbaarheid, effecten en risicobeoordeling) is gepubliceerd, die een selectie van goede instrumenten bevat. De nationale CCIVA's in Europa volgen in het algemeen de hierboven vermelde volgorde. De keuze van methoden en benaderingen wordt uiteindelijk beïnvloed door de verwachtingen, de focus en het doel van de beoordeling, evenals door de beperkte middelen. Het EEA-verslag nr. 1/2018 over nationale kwetsbaarheids- en risicobeoordelingen inzake klimaatverandering in Europa biedt een goed overzicht van de toegepaste benaderingen. De Europese klimaatrisicobeoordeling 2024 bevat een uitgebreide beoordeling van de belangrijkste klimaatrisico’s waarmee Europa vandaag en in de toekomst wordt geconfronteerd. Het identificeert 36 grote klimaatrisico’s die een bedreiging vormen voor onze energie- en voedselzekerheid, ecosystemen, infrastructuur, watervoorraden, financiële systemen en de gezondheid van mensen, ook rekening houdend met het risico voor de landbouwsector.

De DRMKC - Risk Data Hub is een GIS-webplatform dat consistente besluitvorming mogelijk maakt, door gegevens te verstrekken over risico's, kwetsbaarheid, economische schade en menselijke verliezen in heel Europa als gevolg van gevaarlijke gebeurtenissen.