Amfibijne mieszkanie w Maasbommel (Holandia)
Holandia jest krajem o długiej historii łagodzenia szkód powodziowych i dostosowywania się do ryzyka powodziowego. Z 60 % powierzchni kraju poniżej poziomu morza, rozwój i wdrażanie infrastruktury odpornej na powodzie stało się ważną częścią holenderskiej kultury. Zagrożenie powodziowe w Holandii wiąże się nie tylko z podnoszeniem się poziomu mórz. Rzeki również stwarzają ryzyko powodzi. Ryzyko to jest zwiększane przez zmiany klimatu, ponieważ powoduje częstsze i ekstremalne opady deszczu.
Program „Ruimte voor de Rivier” (sala dla rzeki), realizowany w 1997 r., obejmował rozwój naturalnych obszarów powodziowych, gdzie woda mogłaby być tymczasowo magazynowana w przypadku wzrostu poziomu wody. Miało to duże konsekwencje dla rozwoju miejskiego tych obszarów, ponieważ nie zezwalano już na rozwój stałego budownictwa. Jedna z tych lokalizacji, Maasbommel (na rzece Meuse, Maas w Holandii), stała się miejscem, w którym w 2005 r. zrealizowano pierwsze domy amfibii (szczególnie 32 prawdziwe domy amfibii plus 14 pływających domów). Chociaż technologia domów amfibii sprawdziła się podczas powodzi w 2011 roku, koncepcja jest tylko umiarkowanie przyjęta w Holandii. W 2020 r. całkowitą liczbę „domów wodnych”, zgodnie z którą spadają domy amfibii, oszacowano na kilkaset w Holandii. W przypadku Maasbommel dostępne były zarówno odpowiednie technologie, jak i zainteresowany deweloper. Okazało się jednak, że trudność polegała na uzyskaniu pozwolenia na budowę ze względu na nieznajomość koncepcji w przepisach i wahanie się z budową na terenach uznawanych za niebezpieczne. Kolejną ważną trudnością jest to, że niekonwencjonalny sposób budowy prowadzi do wyższych kosztów budowy w połączeniu z ograniczonym rynkiem potencjalnych właścicieli.
Opis studium przypadku
Wyzwania
Przypadek Maasbommel, położony wzdłuż rzeki Maas, podejmuje wyzwanie budowy w strefie powodziowej w celu dostosowania się do rosnącego ryzyka powodzi.
Oczekuje się, że rzeki Maas będą zalewać raz na 12 lat; ryzyko to zwiększa się dzięki zmianom klimatycznym. Dla tej rzeki holenderski Instytut Meteorologiczny (KNMI – Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) przewiduje średni wzrost zrzutów zimowych i wiosennych do maksymalnie 20 % w 2050 r. i prawie 25 % w 2085 r. Podczas wyjątkowych powodzi (1:1 250 prawdopodobieństwa wystąpienia) oczekuje się, że maksymalny przepływ rzeki wzrośnie w przybliżeniu z3900 m 3/s w 2015 r. do zakresu od 4250 do 4 450 m3/s(według konkretnych scenariuszy – „umiarkowany” lub „ciepły”) w 2050 r.; i do 4 750 m3/sw 2085 (scenariusz ciepły) w scenariuszach KNMI14 (Klimaatscenario voor Nederland, które opierają się na RCP4.5, RCP6.0 i RCP8.5, jak opisano w Klijn i in., 2015, źródło tych danych).
Po powodziach 1993 i 1995 wybrane miejsca w pobliżu rzek zostały wyznaczone jako strefy powodziowe, zgodnie z programem „Pokoja dla rzeki”, w którym zawężono budowę. Grunty są cenne w Holandii, co zmotywowało dewelopera Dura Vermeer oraz firmy architektoniczne i inżynierskie (Factor Architecten i Boiten raadgevende ingenieurs) do zaproponowania rozwoju domów amfibii w strefach powodziowych.
Cele
Głównym celem projektu Maasbommel było przetestowanie i zademonstrowanie koncepcji domu amfibii w realnym środowisku, jako konkretne (obecne i przyszłe) rozwiązanie adaptacyjne umożliwiające miejskie osadnictwo i rozwój w strefach powodziowych, zachowując tym samym zarówno pojemność magazynowania wody, jak i wartość ekonomiczną tego obszaru. Projekt ten wykazuje transformacyjne podejście do adaptacji w porównaniu z konwencjonalną infrastrukturą odporną na powodzie.
Taktyki adaptacyjne wdrożone w tym przypadku
Rozwiązania
Aby uzyskać pozwolenie na budowę domów amfibii, opracowano projekt spełniający kilka wymagań. Domy musiały być w stanie unosić się pionowo do 5,5 metra. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, dom powinien mieć drogę ucieczki. Oznacza to w przypadku domów amfibii, że most zapewniający dostęp do domu sam w sobie nie wystarcza. Droga ewakuacyjna musi być również zapewniona, gdy dom jest w pozycji pływającej. Ponadto musi spełniać standardowe wymagania dotyczące kombinacji obciążeń głównych konstrukcji i bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Domy budowane na równinach zalewowych również muszą być zgodne z krajową ustawą o wodzie. Aby spełnić wymagania bezpieczeństwa, jaz musi być zintegrowany z każdą budową na równinach zalewowych. Sposób, w jaki te wymagania są spełnione, wpływa na kategorię, w której definiowany jest dom. To z kolei wpływa na prawa przyszłych mieszkańców i cenę rynkową domu.
Biorąc pod uwagę wymagania rządu, opracowano projekt składający się z betonowej podstawy z drewnianą konstrukcją szkieletową na wierzchu. Drewno jest wykorzystywane do wspierania pływającej wydajności konstrukcji, ponieważ zapewnia, że całkowita konstrukcja pozostaje tak lekka, jak to możliwe. Fundament domu składa się z dużej, wydrążonej kostki betonowej, która jest „moorowana” na ogromnych rurach stalowych, aby utrzymać dom w miejscu, umożliwiając jednocześnie poruszanie się pionowo w przypadku wzrostu poziomu wody. Mieszkańcy mogą czuć bardzo mały ruch w górę iw dół, będąc w domu, nawet jeśli nie jest w pozycji pływającej. Ta metoda budowy oznacza, że domy amfibii mają stałą lokalizację, ponieważ są stale połączone z glebą poprzez ich fundament. Domy różnią się pod tym względem od tradycyjnych łodzi mieszkalnych, które opierają się na w pełni pływającej konstrukcji, która jest podobna do łodzi.
Aby zapobiec wysypianiu się domów w błocie, istnieje potrzeba trochę miejsca między fundamentem a glebą. Połączenia z wodą, gazem, elektrycznością i innymi dostawami również muszą być elastyczne, ponieważ cały dom musi być w stanie pływać. Dlatego połączenia te są wprowadzane do domu za pomocą elastycznych rurociągów, które są w stanie poruszać się w zależności od poziomu wody. Zapewnia to, że media mogą nadal funkcjonować w przypadku dużej ilości wody. Droga ewakuacyjna jest zapewniona przez łódź, aby umożliwić mieszkańcom dotarcie do brzegu w przypadku, gdy dom znajduje się w pozycji podwyższonej.
Przydatność
Przypadek został opracowany i wdrożony głównie ze względu na inne cele polityki, ale ze znacznym uwzględnieniem aspektów adaptacji do zmiany klimatu
Dodatkowe Szczegóły
Udział zainteresowanych stron
Oprócz dewelopera i projektantów, inne zainteresowane strony zaangażowane w projekt to:
- Rijkswaterstaat, agencja holenderskiego Ministerstwa Środowiska, odpowiedzialna za praktyczną realizację robót publicznych i wodociągowych. Są one odpowiedzialne za zarządzanie strefami powodziowymi. Były one jednymi z promotorów interwencji i zostały w szczególności uwzględnione w procesie w celu zapewnienia spełnienia wymogów bezpieczeństwa dla budowy w strefie powodziowej. Pomimo pewnych początkowych wahań ze strony organu krajowego Rijkswaterstaat, przepisy zostały ostatecznie dostosowane tak, aby można było uzyskać pozwolenia na budowę. W 2005 roku Ministerstwo Mieszkalnictwa, Planowania Przestrzennego i Środowiska ogłosiło przyjęcie propozycji budowy amfibii i innych konstrukcji odpornych na powodzie na 15 obszarach narażonych na powodzie (tzw. lokalizacja EMAB).
- Gmina West Maas i Waal, która jest organem samorządowym upoważnionym do sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego, dostarczania pozwoleń na budowę i kodeksów budowlanych oraz wydawania pozwoleń na przydział gruntów. Oceniają one zgodność ze wszystkimi mającymi zastosowanie przepisami, co oznacza, że są zobowiązani do dokonywania interpretacji, w jaki sposób wymogi krajowe przekładają się na sytuację lokalną. Zgodność ta decyduje o zatwierdzeniu pozwolenia na budowę.
- Mieszkańcy domów amfibii, którzy bardzo pozytywnie zareagowali na swoje nowe rezydencje. Pierwsi mieszkańcy wskazali, że mieszkanie w amfibii jest świadomym wyborem dla bardziej żądnych przygód życia w środku natury. Specjalnie wybrali domy ze względu na ich zdolność do stawiania czoła powodziom.
Czynniki sukcesu i czynniki ograniczające
Główne zidentyfikowane czynniki sukcesu to:
- Pierwszy prawdziwy test koncepcji przyszedł w 2011 roku, kiedy woda rzeki Maas wzrosła do poziomu, który spowodował, że domy amfibii pływały po raz pierwszy. Ponadto w stanie pływającym nie wykryto żadnych problemów. Mieszkańcy stwierdzili, że są bardzo zadowoleni ze swoich domów.
- Od czasu ich realizacji domy amfibii w Maasbommel cieszą się dużą uwagą w międzynarodowej prasie. WE wrześniu 2010 roku projekt Maasbommel został nagrodzony nagrodą Water Wonen & Ruimte Award (Water Living & Space Award) za swój kultowy wkład w architekturę, który stanowi przykład dla przyszłych osiągnięć. Maasbommel posłużył również jako przykład w holenderskiej kampanii rządowej dotyczącej budowania eksperymentów dostosowujących się do ryzyka powodziowego.
- Dura Vermeer, Factor Architecten i Boiten brały udział w projektach typu spin-off. Wspólnie rozpoczęli projekt we wsi Ohé en Laak na Maas w regionie Limburgii w Holandii, składający się z 32 budynków (4x6 pływających i 4x2 amfibii), projektu „Maasvilla”. Do tej pory wybudowano tylko 2x6 pływających domów. Fact Architecten opracował również projekt budowy domów amfibii w strefach powodziowych Lac de Raby we Francji. Pływający pawilon wystawowy w Rotterdamie został zaprojektowany przez Public Domain Architecten i Deltasync i zbudowany przez Dura Vermeer Bouw Rotterdam w 2010 roku.
- Koncepcja ta oferuje również potencjał integracji środków łagodzących. Przykładem jest rozwój sześciu bezemisyjnych domów amfibii w IJburgu, które zostały zaprojektowane przez agencję architektoniczną Art Zaaijer. Domy te mają zdolność do zmiany kierunku, co czyni je szczególnie odpowiednie do wytwarzania energii słonecznej.
Chociaż pilot w Maasbommel odniósł sukces, dalsza rozbudowa koncepcji została ograniczona do kilku lokalizacji. Ta powolna absorpcja kontrastuje z przewidywaniami, że pływające domy odegrają ważną rolę w kompensowaniu braku ziemi w wysokości 40 % w ciągu najbliższych 40 lat. Większe zaufanie do pływającego rynku mieszkaniowego może stymulować dalszy rozwój sytuacji, co można by wesprzeć poprzez odpowiednie regulacje. Zaufanie potencjalnych przyszłych mieszkańców zależy również od kosztów mieszkań pływających lub amfibii w porównaniu z tradycyjnymi mieszkaniami, możliwościami ubezpieczeniowymi i typologią mieszkaniową, na którą można uzyskać zezwolenie. W przypadku Maasbommel domom przyznano status rekreacyjny ze względu na wyznaczenie obszaru jako strefy rekreacyjnej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Stwarza to ograniczenia w użytkowaniu domów, na przykład mieszkańcy mogą mieszkać w domu tylko przez część roku.
Kolejnym ograniczeniem jest gotowość przyszłych mieszkańców do zamieszkania w amfibii. Badanie przeprowadzone przez Uniwersytet Techniczny w Delft w Holandii wykazało, że w większości wysoko wykształceni ludzie mieszkający już w domu jednorodzinnym byli zainteresowani życiem amfibii. Kryzys na holenderskim rynku mieszkaniowym w 2008 r. potencjalnie jeszcze bardziej zmniejszył tę grupę potencjalnych nabywców i zmniejszył zaufanie inwestorów do pływającego rynku mieszkaniowego. To ograniczyło dalszy rozwój tej koncepcji. Istnieją jednak sygnały zwiększonego zaufania w ostatnim roku, jak opisano w kolejnych sekcjach.
Koszty i korzyści
Domy amfibii w Maasbommel są uważane za drogie dla holenderskich standardów. Były to pierwsze zrealizowane domy amfibii w Holandii, w związku z czym wszystkie elementy budowlane (prefabrykowane) musiały być wykonane specjalnie dla projektu. Doprowadziło to do wzrostu kosztów budowy. Domy sprzedano w tym czasie za około 320 000 EUR. Chociaż domy są dość duże o średniej powierzchni 120 metrów kwadratowych, jest to uważane za wysoką cenę za dom rekreacyjny (tj. rodziny nie mogą tam mieszkać przez cały rok). Zwłaszcza, że średnia cena domu mieszkalnego w 2005 r. wynosiła w Holandii około 222 000 EUR. Ponadto ryzyko wiązało się z większym ryzykiem ze względu na zastosowanie nowych technologii. Obawy te zostały złagodzone przez Dura Vermeer, oferując 15-letnią gwarancję na pływającą zdolność każdego domu. Większe zastosowanie tej techniki pozwoliłoby na to, aby budowa tego typu domu stała się tańsza i zwiększyłaby zainteresowanie handlowe.
Pomimo wysokich kosztów budowy, koncepcja jest nadal interesująca dla deweloperów, ponieważ umożliwia im wykorzystanie wody jako „podłoża budowlanego”, co następnie zmniejsza koszty przygotowania terenu. Teren budowlany jest bardzo cenny w gęsto zaludnionych obszarach, takich jak Holandia. W Niderlandach koszty przygotowania terenu są zwykle dość wysokie, ponieważ gleba nie nadaje się do budowy bezpośrednio, ponieważ nie ma żadnej nośności. Bezpośrednia konstrukcja spowoduje, że domy z czasem zatoną w ziemi, co ostatecznie spowoduje szkody w domu. Dlatego jest to standardowa procedura przygotowania terenu poprzez wzmocnienia, które są dość drogie i podwyższają cenę domu. W przypadku gdy woda jest wykorzystywana jako grunt budowlany, konstrukcja pływa i dlatego jest mniej zależna od nośności gleby. Dodatkowo prefabrykowane elementy domu mogą być budowane poza terenem obiektu, co oznacza, że domy mogą być realizowane z mniejszą uciążliwością dla pobliskich mieszkańców.
Budowa na wodzie może stanowić ciekawą alternatywę dla branży budowlanej, ale do tej pory koszty domów pływających i amfibii okazały się wyższe w porównaniu z budową tradycyjnego domu. Standaryzacja elementów budowlanych i narzędzi projektowych może obniżyć koszty w przypadku szerszego przyjęcia koncepcji. Również rodzaj branych pod uwagę kosztów wpływa na ostateczną kwotę. Na przykład koszty budowy pływających lub amfibii odpornych na powodzie są uwzględnione w konstrukcji. W przypadku tradycyjnych mieszkań koszty infrastruktury odpornej na powodzie są pokrywane przez społeczność poprzez podatki pobierane przez Rady Wodne. Wpływ i ilość tych kosztów są obecnie trudne do oszacowania, ponieważ w Niderlandach zrealizowano tylko około 10 projektów.
Inną kwestią, która pojawiła się, jest niedostępność przystępnego cenowo finansowania i ogólny brak zaufania rynku nieruchomości do tych niekonwencjonalnych domów. Ponieważ nie mogą one być wykorzystywane jako stałe miejsce zamieszkania i mają charakter hybrydowy między nieruchomościami a statkami, w Niderlandach prawie nie istnieją instytucje finansowe, które są skłonne udzielać tradycyjnych kredytów hipotecznych po przystępnych stopach procentowych. Wszystko, co jest ogólnie dostępne, to te droższe zazwyczaj wydawane w celu sfinansowania zakupu łodzi. Jest jednak kilka ostatnich pozytywnych sygnałów. Na przykład wydaje się, że domy te zachowały swoją wartość, wychodząc z kryzysu na rynku nieruchomości w 2008 r. Nadal sprzedają za cenę zbliżoną do ich pierwotnej ceny sprzedaży jako nowe jednostki, według architekta odpowiedzialnego za ten projekt w Factor Architecten. Zwrócił również uwagę, że główną korzyścią niepieniężną, jaką ten projekt mógł przynieść, jest „dowód, że projekt ten dostarcza, że koncepcja pływająca i amfibii może być atrakcyjną typologią w czasie. Widzimy, że w wciąż realizowanych projektach również gdzie indziej: ze względu na sukces Maasbommel, międzynarodowi inwestorzy są nadal bardzo zainteresowani typologią, choć oczywiście bardzo trudno jest zrealizować projekt w ramach przepisów za granicą.
Aspekty Prawne
Chociaż interesariusze, którzy są zaangażowani w proces rozwoju domów pływających, są entuzjastycznie nastawieni do koncepcji, proces planowania rozwoju nowych inicjatyw jest nadal trudny. Można zidentyfikować trzy główne aspekty utrudniające proces rozwoju.
Pierwszym z nich jest ciągła niepewność co do interpretacji przepisów przez gminę i Rijkswaterstaat, co może powodować poważne opóźnienia w procesie budowy. Można to złagodzić poprzez opracowanie wytycznych dla samorządów lokalnych w sprawie interpretacji i wdrażania ustawodawstwa krajowego w odniesieniu do sytuacji lokalnej. Kolejnym powodem powolnego przyjęcia koncepcji jest brak wiary w pływający rynek mieszkaniowy przez deweloperów. W przypadku Maasbommel projekt uzyskał pozwolenie na realizację poprzez eksperymentalny program polityki holenderskiego Ministerstwa. Program ten został obecnie zakończony. W związku z tym nowy projekt musiałby spełnić wymagania Rijkswaterstaat. Oznacza to, że deweloper ponosi odpowiedzialność finansową za realizację dodatkowych środków w celu zrekompensowania wszelkich przeszkód w przepływie wody, jakie mogą spowodować domy. Jasne i spójne prawodawstwo mogłoby przyczynić się do stworzenia stabilnego rynku dla tego rodzaju zmian. Ponadto istniejące plany zagospodarowania przestrzennego mogą również stanowić barierę dla częstszego przyjmowania koncepcji mieszkalnictwa pływającego, w związku z czym powinny one częściej uwzględniać koncepcje mieszkalnictwa pływającego.
Rozwój pływających i amfibii ożywił debatę na temat ich statusu prawnego jako domu lub łodzi. Status domu jest definiowany przez typologię przypisaną do lokalizacji w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W przypadku Maasbommel domy amfibii oficjalnie otrzymały status domu rekreacyjnego. Obowiązki i prawa mieszkańców zależą od prawnej definicji domu oraz od tego, czy jest on zgodny z holenderską ustawą o mieszkalnictwie. Definicja może na przykład wpłynąć na możliwości ubiegania się przez przyszłych mieszkańców o dotacje mieszkaniowe. W 2014 roku holenderska Rada Stanu orzekła, że definicja domu pływającego lub amfibii jako konstrukcji powinna być uzależniona od ich przyszłego wykorzystania, a nie od sposobu ich budowy. Oznacza to, że domy muszą ubiegać się o pozwolenie na budowę i przestrzegać przepisów holenderskiej ustawy o mieszkalnictwie i krajowego kodeksu budowlanego. Prowadzi to do dalszych komplikacji, ponieważ obecne przepisy i kodeksy budowlane nie wspierają wymogów dotyczących pływających mieszkań. Aby rozwiązać te kwestie, w 2015 r. Ministerstwo Mieszkalnictwa i Służby Publicznej wydało nowy wniosek ustawodawczy. Jednak do tej pory regulacja domów pływających i amfibii nie zmieniła się, ponieważ norma NTA 8111, pochodząca z 2011 r. i przekształcająca standardowe przepisy budowlane na specyfikę domów pływających, nie została jeszcze zaktualizowana.
Niedawno gmina Maasbommel potępiła bezprawne stałe zajmowanie większości domów pływających. Domy te zostały oficjalnie oznaczone jako domy wakacyjne, co oznacza, że nie mogą być wykorzystywane jako stałe miejsce zamieszkania przez ich mieszkańców. Jest to oczywiście bardzo drobna kwestia prawna niezwiązana z wartością adaptacyjną projektu i nie ma wpływu na ich ogólną akceptację społeczną. Pośrednio może nawet sygnalizować wzrost popularności pływających domów.
Czas wdrożenia
Domy amfibii i pływające w Maasbommel zostały zaprojektowane w latach 1998-2004 i zbudowane w latach 2004-2005.
Okres użytkowania
Domy amfibii i pływające można uznać za „stały budynek”. Nie ma powodu, aby oczekiwać żadnych ograniczeń w ich życiu, o ile są one regularnie utrzymywane.
Źródło informacji
Kontakt
Mattijs Loor
Factor Architecten
Geograaf 40
6921 EW Duiven, The Netherlands
E-mail: mattijs.loor@factorarchitecten.nl
Strony internetowe
Źródło
Dura Vermeer, Factor Architecten and Boiten raadgevende ingenieurs
.
Opublikowane w Climate-ADAPT Nov 22 2022 - Ostatnia modyfikacja w Climate-ADAPT Apr 18 2024
Skontaktuj się z nami w przypadku jakichkolwiek innych zapytań na temat tego studium przypadku lub w celu udostępnienia nowego studium przypadku (e -mail climate.adapt@eea.europa.eu )
Słowa kluczowe:
Elementy adaptacyjne:
Sektory:
Wpływ klimatu:
Poziom zarządzania:
Charakterystyka geograficzna:
Europe