Pożary lasów

Ofiary śmiertelne związane z pożarami (1980-2020). Źródło: CATDAT przez Risklayer GmBH

Źródło: CATDAT przez Risklayer GmBH. Zbiór danych został przygotowany i udostępniony w ramach umowy o poziomie usług EEA-Komisja Europejska (RTD) w sprawie „Uwzględniania zasad udostępniania danych i zarządzania GEOSS w celu wsparcia europejskiego środowiska”. Zobacz metadane tutaj.

Problemy zdrowotne

Skutki zdrowotne pożarów obejmują zarówno skutki fizyczne, jak i psychiczne. Bezpośrednia ekspozycja na płomienie lub promieniowanie ciepła może powodować oparzenia, urazy i choroby związane z ciepłem (np. odwodnienie, udar cieplny), prawdopodobnie powodując śmierć (Finlay i in., 2012). Ciężkie oparzenia wymagają opieki w specjalnych jednostkach i niesie ze sobą ryzyko powikłań wielonarządowych.

Dym pożarowy zawiera wysoki poziom cząstek stałych (PM), tlenku węgla i tlenków azotu. PM w dymie pożarowym ma tendencję do niewielkich rozmiarów cząstek (w porównaniu z PM w powietrzu miejskim) i ma wysoką zawartość składników oksydacyjnych i prozapalnych, co może prowadzić do silnych efektów toksycznych (Dong i in., 2017). Narażenie na silny dym na obszarach otaczających pożar może powodować podrażnienie oczu i skóry lub prowadzić do powstania lub zaostrzenia ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego (Finlay i in., 2012; Kiser, 2021 r.; Xu i in., 2020). Wzrost liczby przedwczesnych zgonów, chorób układu oddechowego i liczby przypadków zapalenia płuc odnotowano po pożarach (EEA, 2020). Narażenie na dym pożarowy jest również związane z chorobami sercowo-naczyniowymi i śmiertelnością wynikającą z narażenia na zwiększone stężenie cząstek stałych lub ze stresem psychicznym (Analitis et al., 2012; Liu i in., 2015).

Jeśli chodzi o zdrowie psychiczne, osoby dotknięte traumatycznymi doświadczeniami, takimi jak utrata bliskich, uszkodzenie mienia lub zniszczenie niezbędnej infrastruktury w ich okolicy, są narażone na zwiększone ryzyko zaburzeń stresu pourazowego, depresji i bezsenności. Efekty te mogą wystąpić natychmiast lub w dłuższej perspektywie (Xu i in., 2020).

Populacje szczególnie narażone na niekorzystne skutki pożaru dymu obejmują osoby starsze, dzieci, osoby z wcześniej istniejącymi chorobami sercowo-naczyniowymi i/lub oddechowymi oraz kobiety w ciąży. Pracownicy na zewnątrz i ratownicy są również narażeni na wysokie ryzyko ze względu na zwiększoną ekspozycję zawodową (Xu i in., 2020). Ponieważ PM w pożarze dymu może dotrzeć do odległości do tysięcy kilometrów od pożaru, populacja dużych obszarów jest bardziej zagrożona z powodu narażenia na dym.

Obserwowane efekty

W latach 1945-2016 865 osób w czterech regionach Morza Śródziemnego (Grecja, Portugalia, Hiszpania i włoska wyspa Sardynia) straciło życie w wyniku pożarów. Większość ofiar śmiertelnych to cywile, w których zginęło 366 osób, a następnie strażacy (266) i załoga samolotów (96) (Molina-Terrén i in., 2019). W latach 1980–2020 w krajach EOG-38 odnotowano 688 zgonów związanych z pożarami lasów (zob. przeglądarka map na górze strony).

Zanieczyszczenie powietrza PM_2,5 spowodowane pożarami roślinności w Europie w 2005 r. spowodowało ponad 1400 przedwczesnych zgonów; ponad 1000 przedwczesnych zgonów zostało spowodowanych w 2008 roku (Kollanus et al. 2017). Po serii pożarów w 2002 r. w pobliżu Wilna na Litwie liczba przypadków chorób układu oddechowego wzrosła 20-krotnie (Pereira, 2015). W analizie pożarów w 2018 r. w Szwecji narażenie na drobne cząstki stałe (PM_2,5) wiązało się z krótkotrwałymi skutkami dla zdrowia układu oddechowego (Tornevi i in., 2021). W niektórych gminach w Portugalii (Santos i in., 2015) stwierdzono silne pozytywne korelacje między występowaniem pożarów i liczbą przypadków zapalenia płuc (Santos i in., 2015).

Istnieje duża międzyroczna zmienność liczby pożarów lasów i spalonych przez nie powierzchni, ze względu na duże zróżnicowanie czynników ryzyka meteorologicznego. W 2018 r., charakteryzujące się rekordowymi suszami i wysokimi temperaturami, więcej krajów europejskich ucierpiało z powodu dużych pożarów niż kiedykolwiek wcześniej, w regionie Morza Śródziemnego, ale także w Europie Północnej i Środkowej (Lancet Countdown i EEA, 2021). Latem 2021 r. tysiące osób ewakuowano z powodu pożarów w Grecji i południowych Włoszech (strona internetowa European Civil Protection and Humanitarian Aid Operations, konsultowana w listopadzie 2021 r.).

Przewidywane efekty

Warunki pogodowe wpływają na obciążenie paliwa, ponieważ susze wpływają na roślinność; ryzyko zapłonu (poprzez wysokie temperatury lub burze); oraz rozprzestrzenianie się pożarów (silne wiatry) (San-Miguel-Ayanz i in., 2020).

Przewiduje się, że rosnące temperatury i zmienione wzorce opadów zwiększą częstotliwość i intensywność pożarów oraz wydłużą sezon zagrożenia pożarami (Liu i in., 2010; Pechony i Shindell, 2010) – głównie w krajach śródziemnomorskich, ale także w regionach umiarkowanych będą narażone na rosnące ryzyko (Depicker i in., 2018).

Oczekuje się, że narażenie ludności europejskiej wzrośnie ze względu na ekspansję obszarów narażonych na pożary, a także rozrastanie się miast na te obszary (EOG, 2020).

OdpowiedziPolicy

Planowanie zagospodarowania przestrzennego, ograniczające rozrastanie się miast na obszary leśne i szczotki, jest ważnym środkiem ograniczającym wpływ pożarów lasów na obszary zaludnione, podobnie jak regulacja wykorzystania terenów niezagospodarowanych wokół osad w celu uniknięcia działań mogących powodować pożary. Promowanie rodzajów pokrycia terenu o niskim poziomie zagrożenia pożarowego (np. dojrzałe lasy rodzime) jest przykładem taniego środka. Szeroko zakrojone praktyki rolnicze, takie jak wykorzystywanie wypasu zwierząt na obszarach przerw, agroleśnictwo, tj. praktyka integrowania roślinności drzewnej i upraw rolnych lub zwierząt gospodarskich, to inne narzędzia zarządzania mające na celu zmniejszenie prawdopodobieństwa pojawienia się i rozprzestrzeniania się pożarów lasów (EOG, 2020 r.).

Ponieważ większość pożarów w Europie zaczyna się w wyniku działalności człowieka (pędrowa lub zaniedbania), podnoszenie świadomości jest kluczowym środkiem zmniejszającym ryzyko pożarów lasów (EEA, 2020).

Na szczeblu europejskim europejski system informacji o pożarach lasów (EFFIS) w ramach usługi EU Copernicus Emergency Management Service (CEMS) monitoruje aktywność pożarów lasów w czasie zbliżonym do rzeczywistego i oferuje miesięczne i sezonowe prognozy dotyczące anomalii temperatury i opadów, które zwiększają ryzyko pożarów. Na szczeblu krajowym istnieją przykłady wczesnego ostrzegania: w Portugalii opracowano krajowy system ostrzegania i ostrzegania, w ramach którego ostrzeżenia są wysyłane za pomocą wiadomości tekstowych do telefonów komórkowych działających na obszarach zagrożonych pożarami lub innymi zdarzeniami ekstremalnymi (EEA, 2020).

Od 2019 r. Unijny Mechanizm Ochrony Ludności zostaje ulepszony o program rescEU, który oferuje państwom wspólne wsparcie w przypadku klęsk żywiołowych poprzez ochronę obywateli i zarządzanie ryzykiem. Komisja Europejska współfinansuje dostępność rezerwowej floty gaśniczej rescEU w celu wyeliminowania potencjalnych niedociągnięć krajowych w reagowaniu na pożary lasów. W latach 2007–2020 20 % wszystkich wniosków o pomoc w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności było w odpowiedzi na pożary lasów (KE, 2021).

Referencje

• Analitis, A. et al. (2012) pożary lasów są związane z podwyższoną śmiertelnością w gęstym otoczeniu miejskim. Oczkuj się. Nie mam nic przeciwko. To jest medytacja. 69, 158–162. https://doi.org/10.1136/OEM.2010.064238

• Depicker, A. i wsp. (2018) Pierwsza ocena zagrożenia pożarami dla Belgii. To jest NAT. Zagrożenie Earth Syst. Co się stało? Porozmawiaj o tym. 1–32. https://doi.org/10.5194/NHESS-2018-252

• Dong, T.T.T. i wsp. (2017) Ocena in vitro toksyczności emisji pożarów buszu: Przegląd. Co się stało? Total Environ. 603–604, 268–278. https://doi.org/10.1016/J.SCITOTENV.2017.06.062

• WE (2021) Pożary lasów.

• EEA (2020) adaptacja obszarów miejskich w Europie: jak miasta i miasta reagują na zmiany klimatyczne.

• Finlay, S.E. i wsp. (2012) Wpływ pożarów na zdrowie. Plos Curr. 4. https://doi.org/10.1371/4F959951CCE2C

• Kiser, K.W. (2021), Wildfire Smoke Pollution, Climate Change, and Skin Disease. JAMA Dermatology 157, 639–640. https://doi.org/10.1001/JAMADERMATOL.2021.0026

• Kollanus, V. et al. (2017) Śmiertelność z powodu narażenia na pył PM2.5 pochodzenia roślinnego w Europie – ocena za lata 2005 i 2008. Nie mam nic przeciwko. Perspektywa zdrowia. 125, 30–37. https://doi.org/10.1289/EHP194

• Odliczanie Lanceta i EEA (2021) The Lancet Countdown on Health and Climate Change: Reagowanie na zagrożenia zdrowotne związane ze zmianą klimatu w Europie.

• Liu, J.C. i wsp. (2015) systematyczny przegląd skutków dla zdrowia fizycznego wynikających z narażenia pozazawodowego na dym pożarowy. Nie mam nic przeciwko. Rezys. 136, 120–132. https://doi.org/10.1016/J.ENVRES.2014.10.015

• Liu, Y. et al. (2010) Trendy w globalnym potencjale pożarów w zmieniającym się klimacie. Dla mnie. O co chodzi z Ecolem? Zajmij się tym. 259, 685–697. https://doi.org/10.1016/J.FORECO.2009.09.002

• Molina-Terrén, D.M. i in. (2019) Analiza ofiar śmiertelnych pożarów lasów w Europie Południowej: Hiszpania, Portugalia, Grecja i Sardynia (Włochy). Int. J. Wildl. Ogień 28, 85–98. https://doi.org/10.1071/WF18004

• Pechony, O. i Shindell, D.T. (2010) Wywożąc siły globalnych pożarów w ciągu ostatniego tysiąclecia i nadchodzącego stulecia. Co się stało? Natl. To jest Acad. Co się stało? U. S. A. 107, 19167–19170. https://doi.org/10.1073/PNAS.1003669107

• Pereira, P. (2015) Pożary na Litwie, w: Bento Gonçalves, A. J., Vieira, A. A. B. (Eds), Wildland Fires: A Worldwide Reality, Nova Science Publishers, Inc., New Yoerk, Pp. 185-198.

• San-Miguel-Ayanz, J. i wsp. (2020) pożary lasów w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej 2019.

• Santos, M.Y. i wsp. (2015) Czy pożary i zapalenie płuc są przestrzennie i czasowo powiązane? To jest LECT. Notatki Comput. Co się stało? (w tym subser. To jest LECT. Zauważa Artif. To jest intell. To jest LECT. Uwagi Bioinformatyka) 9043, 42–53. https://doi.org/10.1007/978-3-319-16483-0_5

• Tornevi, A. i wsp. (2021) Respiratory Health Effects of Wildfire Smoke latem 2018 r. w regionie Jämtland Härjedalen, Szwecja. Int. J. Environ. Res. publiczne uzdrowienie. 2021, tom 18, strona 6987 18, 6987. https://doi.org/10.3390/IJERPH18136987

• Xu, R. et al. (2020) pożary, globalne zmiany klimatu i zdrowie człowieka. New England Journal of Medicine 2020; 383: 2173-2181 https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMsr2028985

Linki do dalszych informacji

• Europejski System Informacji o Pożarach Lasów (EFFIS)

• Portalinformacyjny EU Copernicus Emergency Management Service (CEMS)

• WskaźnikEOG pożary lasów w Europie

• Pozycje w katalogu zasobów