Εργαλειοθήκη για τη διασυνοριακή διαχείριση έκτακτης ανάγκης για τα ύδατα στη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάββα

Η λεκάνη απορροής του ποταμού Σάββα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη καλύπτει σχεδόν 100000 χλμ. 2⁽ δηλ. το 12 % της μεγαλύτερης λεκάνης απορροής του ποταμού Δούναβη στην οποία ανήκει) και εκτείνεται σε 6 χώρες, δηλαδή την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Κροατία, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία και τη Σλοβενία. Η λεκάνη απορροής περιλαμβάνει αγροτικές περιοχές καθώς και πολλές μεγάλες πόλεις (όπως το Βελιγράδι, η Λιουμπλιάνα, το Σεράγεβο και το Ζάγκρεμπ) και φιλοξενεί πληθυσμό περίπου 9 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Η λεκάνη και ο πληθυσμός της απειλούνται από ολοένα και συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα και πλημμύρες, θέτοντας σε κίνδυνο την ανθρώπινη ασφάλεια και τα μέσα διαβίωσης. Οι έντονες βροχοπτώσεις και οι καταστροφικές πλημμύρες την άνοιξη του 2014 προκάλεσαν 79 θανάτους και έπληξαν περισσότερους από 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους λόγω υλικών ζημιών, οικονομικών απωλειών και εκκενώσεων. Η ζημία εκτιμήθηκε σε 3,8 δισ. ευρώ (ICPDR και ISRBC, 2015).

Επίσης, η απορροή της ρύπανσης από πλημμύρες στη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάββα αποτελεί σημαντική απειλή τόσο για το περιβάλλον όσο και για την ανθρώπινη υγεία. Τα πλημμυρικά ύδατα μεταφέρουν ένα μείγμα ιζημάτων, συντριμμιών, θρεπτικών ουσιών και χημικών ουσιών από γεωργικές εκτάσεις, συμπεριλαμβανομένης της υδαρούς κοπριάς και των φυτοφαρμάκων, που μολύνουν τις πλωτές οδούς με ιζήματα. Επιπλέον, οι δομικές ζημίες στις υποδομές εντός της λεκάνης απορροής και οι δραστηριότητες ανάκτησης μετά από πλημμύρες μπορούν να απελευθερώσουν επικίνδυνες ουσίες στους ποταμούς[1]. Αυτό θέτει σε κίνδυνο τόσο το περιβάλλον όσο και τους ανθρώπους. Η κατάποση παθογόνων ή βαρέων μετάλλων από μολυσμένο νερό ή πηγές τροφίμων αυξάνει τον κίνδυνο κινδύνων για την υγεία, όπως γαστρεντερικές παθήσεις και, μακροπρόθεσμα, καρδιαγγειακές διαταραχές, καρκίνο, διαβήτη και νεφρική βλάβη (Rehman et al., 2017).

Η Νοτιοανατολική Ευρώπη είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις πλημμύρες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή. Η προβλεπόμενη αύξηση των βροχοπτώσεων αναμένεται να εντείνει περαιτέρω τους κινδύνους πλημμύρας στην Ανατολική Ευρώπη (Bednar-Friedl et al., 2022), με 13 % υψηλότερες κορυφές πλημμύρας την περίοδο 2011-2040 σε σύγκριση με τις σημερινές (1990-2013) και 23 % υψηλότερες κορυφές το 2071-2100 (De Roo et al., 2016). Ο αυξημένος κίνδυνος πλημμύρας αναμένεται να είναι μεγαλύτερος στο άνω τμήμα της λεκάνης και στους κύριους παραπόταμους, δηλαδή στους ποταμούς Kupa, Una και Bosna (De Roo et al., 2016). Επιπλέον, κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες στη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάββα, όπως η χρηματοπιστωτική κρίση του 2007 και η υψηλή μετανάστευση από τις αγροτικές προς τις αστικές περιοχές, οδήγησαν στη γήρανση του πληθυσμού, στις ανεπαρκείς υποδομές διαχείρισης των υδάτων και στην έλλειψη «ανθεκτικών στις κλιματικές συνθήκες» κατοικιών, αφήνοντας τον πληθυσμό ευάλωτο (UNESCO, 2023 · Παγκόσμια Τράπεζα, 2015).

[1] όπως φαίνεται μετά τις πλημμύρες του 2014 λόγω της απελευθέρωσης υδαρούς κοπριάς από το κατεστραμμένο ορυχείο αντιμονίου Stolice στο ρέμα Kostajnik και λόγω της άντλησης νερού από το πλημμυρισμένο ανθρακωρυχείο Tamnava-Zapadno polje στον ποταμό Kolubara (Δημοκρατία της Σερβίας, 2014)

Στόχος της εφαρμογής των εργαλείων διαχείρισης έκτακτης ανάγκης για τα ύδατα (WACOM), στο πλαίσιο της συμφωνίας-πλαισίου για τη λεκάνη απορροής του Σάβου (FASBR), είναι η βελτίωση της διασυνοριακής συνεργασίας σε ολόκληρη τη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάβου και τα συστήματα διακυβέρνησής της, προκειμένου να μειωθούν οι κίνδυνοι για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία που συνδέονται με πλημμύρες και τυχαία ρύπανση.

Οι ειδικοί στόχοι περιλαμβάνουν:

• Αντιμετώπιση των πλημμυρών και της τυχαίας ρύπανσης στην πηγή των ζητημάτων και όχι περαιτέρω κατάντη σε άλλη δικαιοδοσία·
• Βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών και του συντονισμού των ανάντη και κατάντη μηχανισμών αντιμετώπισης των πλημμυρών και της ρύπανσης και, ως εκ τούτου, βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητάς τους·
• Σύνδεση χωρών και τομέων που εμπλέκονται στη διαχείριση καταστροφών που σχετίζονται με το νερό, τη διαχείριση των υδάτων και τη ναυσιπλοΐα·
• Προσδιορισμός και συμμετοχή βασικών παραγόντων-στόχων για την αύξηση της ευαισθητοποίησης και τη βελτίωση της προστασίας των πλωτών οδών, των ζωνών επιρρεπών σε πλημμύρες, των υποδομών, των μέσων διαβίωσης και της ανθρώπινης υγείας.

Η Διεθνής Επιτροπή Λεκάνης του Ποταμού Σάββα (ISRBC) διευκόλυνε, στο πλαίσιο της συμφωνίας-πλαισίου για τη λεκάνη απορροής του Σάβου (FASRB), την ανάπτυξη και εφαρμογή μιας εργαλειοθήκης λύσεων για τη στήριξη της διασυνοριακής συνεργασίας στον τομέα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων. Η εργαλειοθήκη λύσεων εξετάζει τρία βασικά στοιχεία για τη διαχείριση απρόβλεπτων καταστάσεων στο νερό, δηλαδή την επίγνωση της κατάστασης, την επικοινωνία και την πρόβλεψη. Η εργαλειοθήκη αναγνωρίζει την ποικιλομορφία των πιθανών αντιδράσεων σε καταστροφές υδάτων και στους εμπλεκόμενους φορείς και περιλαμβάνει i) μια πλατφόρμα ανταλλαγής γνώσεων σε πραγματικό χρόνο για τον συντονισμό της αντιμετώπισης διασυνοριακών ατυχημάτων, ii) ένα μοντέλο βασιζόμενο στο ΣΓΠ ολόκληρης της λεκάνης απορροής ποταμού που δείχνει σε πραγματικό χρόνο και υποθετικές πλημμύρες και ρύπανση, και iii) έναν κατάλογο βέλτιστων πρακτικών για τη χρήση του ανεπτυγμένου συνόλου εργαλείων για τη διαχείριση καταστροφών:

1. 1. Το διακρατικό εργαλείο συντονισμού συμβάντων[1] είναι ένα επιγραμμικό, κεντρικό σύστημα αναφοράς, το οποίο επιτρέπει σε πραγματικό χρόνο, αποδοτική και αποτελεσματική επικοινωνία και ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών. Το σύστημα δίνει τη δυνατότητα στα ενδιαφερόμενα μέρη που συμμετέχουν στον μετριασμό ενός διασυνοριακού συμβάντος πλημμύρας ή ρύπανσης να τεκμηριώνουν όλες τις αναθέσεις και τις δράσεις του προσωπικού σε μια ενιαία βάση δεδομένων. Το εργαλείο ακολουθεί τα πρότυπα του συστήματος διοίκησης συμβάντων για τη διαχείριση κρίσεων που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Διαχείρισης Περιστατικών των ΗΠΑ (ICS/NIMS). Σε περίπτωση εκδήλωσης, τα ενδιαφερόμενα μέρη υποβάλλουν εκθέσεις δραστηριοτήτων σε βάση δεδομένων που ενσωματώνει όλες τις πληροφορίες σχετικά με το περιστατικό, δηλαδή όλα τα «ενεργοποιημένα κεντρικά γραφεία» και τα άτομα που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση καταστροφών, αριθμούς επικοινωνίας και ποιες ενέργειες λαμβάνουν.
   2. Το διακρατικό εργαλείο επίγνωσης της κατάστασης ενσωματώνει δυναμικές πληροφορίες από διάφορα κυβερνητικά επίπεδα και αρχές που είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση ενός συμβάντος πλημμύρας ή ρύπανσης. Το εργαλείο αυτό συμπληρώνει το διακρατικό εργαλείο συντονισμού συμβάντων με πρόσθετες γενικές πληροφορίες και στιγμιότυπο σημαντικών περιστατικών. Οι αρχές παρέχουν πληροφορίες σχετικά με μια εκδήλωση μέσω κοινού υποδείγματος υποβολής εκθέσεων για την ενημέρωση σχετικά με τα διάφορα μέτρα που έχουν ληφθεί και για τον εντοπισμό δράσεων που απαιτούν διακρατικό συντονισμό.
      
      
2. Το διακρατικό εργαλείο μοντελοποίησης είναι ένα εργαλείο χαρτογράφησης με βάση το GIS[2] που έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει στη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στην περιοχή του ποταμού Σάββα και σε πολλούς από τους σημαντικότερους παραπόταμους του. Το εργαλείο μπορεί να προβλέψει, για παράδειγμα, την κατανομή της ρύπανσης με βάση τις πραγματικές απορρίψεις στον ποταμό Σάβα. Το μοντέλο πρόβλεψης μπορεί να δείξει πόσο καιρό θα πάρει μια πετρελαιοκηλίδα για να φτάσει σε κατάντη περιοχές μέχρι πάνω από ένα μήνα νωρίτερα, ανάλογα με τη θέση και τη ροή του νερού. Αυτό διευκολύνει τον σχεδιασμό από τις αρχές πολιτικής προστασίας και τις επιτρέπει να σχεδιάζουν και να παρεμβαίνουν όσο το δυνατόν νωρίτερα.
   
   
3. Ο κατάλογος βέλτιστων πρακτικών περιλαμβάνει σχεδόν 100 κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη χρήση των εργαλείων (i και ii). Οι κατευθυντήριες γραμμές συνοδεύουν δύο στρατηγικές, μία για την αντιμετώπιση των πλημμυρών και μία για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από ατυχήματα. Περιγράφουν το σκεπτικό για την εφαρμογή της προτεινόμενης εργαλειοθήκης και τις διάφορες διαδικασίες που σχετίζονται με τον συντονισμό, τη μοντελοποίηση και την επίγνωση της κατάστασης. Ο κατάλογος καταρτίστηκε και επαληθεύτηκε από εμπειρογνώμονες στη διαχείριση των υδάτων και την πολιτική προστασία, καθώς και από ενδιαφερόμενα μέρη που εμπλέκονται στη διαχείριση κινδύνου στη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάββα. 

Το μεγάλο πλαίσιο συνεργασίας του ISRBC, του οποίου τα θεμέλια τέθηκαν ήδη το 2002, διευκόλυνε τη διεθνή συνεργασία για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και την εφαρμογή της εργαλειοθήκης. Το έργο WACOM Interreg στο πλαίσιο του προγράμματος διακρατικής συνεργασίας 2021-2027 για την περιοχή του Δούναβη επέτρεψε την ανάπτυξη των εργαλείων.

[1] Στις αρχές του 2024, το διαδικαστικό πλαίσιο για τη χρήση του εργαλείου συντονισμού συμβάντων βρισκόταν ακόμη υπό έγκριση από τα όργανα εργασίας του ISRBC.

[2] Το μοντέλο βασίζεται εν μέρει στο προϋπάρχον εργαλείο SAVA GIS από τη Διεθνή Επιτροπή Λεκάνης Ποταμών Σάββα (ISRBC) και το σύστημα προειδοποίησης πρόβλεψης πλημμυρών του Σάββα (FFWS)

Στην ανάπτυξη της εργαλειοθήκης και της σχετικής στρατηγικής χρήσης συμμετείχαν ενδιαφερόμενα μέρη από τις χώρες που αποτελούν μέρος της Διεθνούς Επιτροπής Λεκάνης του Ποταμού Σάββα (ISRBC), συμπεριλαμβανομένης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Κροατίας, της Σερβίας και της Σλοβενίας. Τα ενδιαφερόμενα μέρη περιλάμβαναν δημόσιες αρχές, ερευνητές και ενδιαφερόμενα μέρη του ιδιωτικού τομέα, και αντιπροσώπευαν διάφορους τομείς εμπειρογνωμοσύνης, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων καταστροφών και της διαχείρισης των υδάτων, της πολιτικής προστασίας και της ναυσιπλοΐας. Όλοι οι φορείς που είναι αρμόδιοι για την πολιτική προστασία, τη διαχείριση των υδάτων και τη ναυσιπλοΐα και συμμετέχουν στη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης πλημμύρας και τυχαίας ρύπανσης στον ποταμό Σάβα χαρτογραφούνται επίσης σε μια εκτεταμένη βάση δεδομένων.

Τα ενδιαφερόμενα μέρη συνεργάστηκαν σε συζητήσεις σε εθνικά, αυτοπροσώπως και διαδικτυακά εργαστήρια για τον καθορισμό, τη διάρθρωση, την ανάπτυξη, την αξιολόγηση και την επικύρωση των εργαλείων. Οργανώθηκαν διασυνοριακές «επιτραπέζιες ασκήσεις», συμπεριλαμβανομένου ενός σεναρίου καταστροφής, για να δοκιμαστεί και να επικυρωθεί η χρηστικότητα της εργαλειοθήκης, να εκπαιδευτούν τα ενδιαφερόμενα μέρη και να οικοδομηθούν συνεργατικές σχέσεις. Τέλος, πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια επικοινωνίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη με στόχο τη διάδοση της εργαλειοθήκης και την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την ανάγκη διασυνοριακής συνεργασίας.

Η υφιστάμενη Διεθνής Επιτροπή Λεκάνης του Ποταμού Σάβα (ISRBC)αποτέλεσε ισχυρή βάση για τη διευκόλυνση της συμμετοχής και της συνεργασίας των ενδιαφερόμενων μερών.

Η επιτυχία της εργαλειοθήκης στην πρόληψη των κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις πλημμύρες και τα φαινόμενα ρύπανσης καθοδηγείται από τη διεθνή συνεργασία μεταξύ πολλών ενδιαφερόμενων μερών που έχουν δεσμευτεί για μια κοινή προσέγγιση διαχείρισης κινδύνων. Η ισχυρή συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών, η οποία διευκολύνεται από την ύπαρξη ενός καθιερωμένου, μεγάλου πλαισίου συνεργασίας, δηλαδή της Διεθνούς Επιτροπής για τη Λεκάνη Αποθήκευσης Ποταμών (ISRBC), διασφάλισε ένα κοινό, σαφές όραμα για το εργαλείο, τις συνεισφορές του και τα στάδια εφαρμογής του, τα οποία συνέβαλαν στην επιτυχία του. Από το 2023, η επιτυχής εφαρμογή των εργαλείων και των στρατηγικών παρακολουθείται ετησίως μέσω δεικτών που περιγράφουν την κατάσταση και την πρόοδο όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου πλημμύρας και ρύπανσης σε 14 βασικούς τομείς παρέμβασης[1].

Τα εμπόδια περιλαμβάνουν τη διασυνοριακή χρήση της εργαλειοθήκης, στην οποία συμμετέχουν ενδιαφερόμενοι από διάφορες χώρες της λεκάνης απορροής του ποταμού Σάββα, οι οποίοι μιλούν διαφορετικές γλώσσες και έχουν διαφορετικό εθνικό υπόβαθρο. Τα τελικά προϊόντα και εργαλεία αναπτύσσονται στα αγγλικά, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει εμπόδιο για την υιοθέτηση σε ένα εθνικό πλαίσιο όπου οι ενδιαφερόμενοι μιλούν διαφορετική γλώσσα. Επιπλέον, η μετάβαση από τις υφιστάμενες εθνικές διαδικασίες για τη διαχείριση συμβάντων σε ένα κοινό, διακρατικό πλαίσιο δημιούργησε προκλήσεις για ορισμένους εθνικούς ενδιαφερόμενους φορείς. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της σοβαρής πλημμύρας στη Σλοβενία τον Αύγουστο του 2023, περίπου 300 κεντρικά γραφεία ενεργοποιήθηκαν στη χώρα. Ωστόσο, δεν είναι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη καλά εξοικειωμένα με την εργαλειοθήκη ώστε να καταστεί δυνατή η γενική εφαρμογή των εργαλείων και των στρατηγικών, η οποία θα μπορούσε να στηρίξει την αποτελεσματικότερη επικοινωνία και εφαρμογή ομοιόμορφων απαντήσεων.

[1] Οι βασικοί τομείς παρέμβασης περιλαμβάνουν την εκπαίδευση, τη χρηματοδότηση, τη διακυβέρνηση, τους ανθρώπινους πόρους, τις ΤΠΕ, την εποπτεία, την πληροφόρηση, την υποδομή, τη γνώση, την εφοδιαστική, την οργάνωση, τον σχεδιασμό, την πλοήγηση και διάφορα.

Ο ρόλος της εργαλειοθήκης και η στρατηγική εφαρμογής της για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας και την προστασία των ανθρώπων και του περιβάλλοντος από τις πλημμύρες και τη ρύπανση δοκιμάστηκαν κατά τη διάρκεια των πλημμυρών του 2023 στη Σλοβενία. Οι οργανισμοί και τα ενδιαφερόμενα μέρη που συμμετείχαν στην αξιολόγηση της εργαλειοθήκης και γνώριζαν τον τρόπο εφαρμογής της, χρησιμοποίησαν επιτυχώς τα εργαλεία για τις δραστηριότητες αντιμετώπισης της ετοιμότητας έναντι των πλημμυρών και επιβεβαίωσαν τη λειτουργικότητα και την αξία τους. Ωστόσο, μια ευρύτερη εφαρμογή θα μπορούσε να βελτιώσει περαιτέρω την επικοινωνία μεταξύ διαφόρων κεντρικών γραφείων και την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα των δράσεων.

Το κόστος ανάπτυξης της εργαλειοθήκης ήταν λίγο πάνω από 2,9 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες χρηματοδοτήθηκαν από το διακρατικό πρόγραμμα Interreg για τον Δούναβη, το οποίο συγχρηματοδοτήθηκε από άλλα ταμεία της ΕΕ, στο πλαίσιο του έργου WACOM. Απαιτούνται περαιτέρω δαπάνες για τη διατήρηση του μοντέλου πρόβλεψης (2 ανθρωπομήνες ετησίως με κάθε 5 έτη επιπλέον 6 μήνες για σημαντικές αναβαθμίσεις των ΤΠΕ)· καθημερινή διαχείριση και συντήρηση του εργαλείου συντονισμού από διαχειριστή· και κατάρτιση των αρχών που θα χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία (μισή ημέρα ανά (online) εκπαιδευτική συνεδρία).

Η συμφωνία-πλαίσιο για τη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάβα(FASRB) θεσπίστηκε για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής μέσω της διασυνοριακής συνεργασίας στον τομέα των υδάτων. Τα μέρη του FASRB [1] (Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κροατία, Σερβία, Σλοβενία) ήταν υποχρεωμένα να θεσπίσουν συντονισμένο σύστημα μέτρων, δραστηριοτήτων, προειδοποιήσεων και συναγερμών για τη διαχείριση του διασυνοριακού τοπίου και των δυσμενών συνεπειών των πλημμυρών.

Η Διεθνής Επιτροπή Λεκάνης του Ποταμού Σάβα (ISRBC) συστάθηκε για την εφαρμογή του FASRB και για τη διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ των μερών του FASRB σε θέματα που αφορούν τη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάββα. Το ISRBC διευκολύνει τη συντήρηση των εξαρτημάτων της εργαλειοθήκης.

Κατά την εφαρμογή του FASRB, τα μέρη έχουν ήδη συμφωνήσει επί τεσσάρων πρωτοκόλλων[2], μεταξύ των οποίων το πρωτόκολλο για την πρόληψη της ρύπανσης των υδάτων που προκαλείται από τη ναυσιπλοΐα και το πρωτόκολλο για την προστασία από πλημμύρες είναι το πρωτόκολλο για την πρόληψη της ρύπανσης των υδάτων που προκαλείται από τη ναυσιπλοΐα και το πρωτόκολλο για την προστασία από τις πλημμύρες. Το πρωτόκολλο για τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης υπόκειται σε εθνικές διαδικασίες το 2024 πριν από την οριστικοποίηση και την έγκρισή του. Τα πρωτόκολλα αποτελούν τη βάση για την εφαρμογή της εργαλειοθήκης.

Τα εργαλεία και η στρατηγική που αναπτύχθηκαν συνέβαλαν στη δήλωση για τις πλημμύρες και την τυχαία ρύπανση του Σάββα (δήλωση FAP του Σάββα) και στις στρατηγικές για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στη λεκάνη απορροής του ποταμούΣάββα (Sava STEER), που διέπονται από το ISRBC.

[1] ΗΑλβανία και το Μαυροβούνιο δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας-πλαισίου για τη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάββα (FASRB), διότι η Αλβανία καλύπτει μόνο λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα της λεκάνης απορροής του ποταμού Σάββα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μαυροβούνιο δεν έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία πλήρους προσχώρησης στη Διεθνή Επιτροπή Λεκάνης του Ποταμού Σάββα (ISRBC) μετά την ανεξαρτησία της το 2006, αλλά οι εκπρόσωποι της χώρας συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα τεχνικά όργανα του ISRBC.

[2] Τα τέσσερα πρωτόκολλα περιλαμβάνουν επίσης το πρωτόκολλο για το καθεστώς ναυσιπλοΐας και το πρωτόκολλο για τη διαχείριση των ιζημάτων.

Η εργαλειοθήκη αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια 1,5 ετών, μεταξύ Ιουλίου 2020 και Δεκεμβρίου 2022. Μετά την ανάπτυξη, το 2023, το ISRBC εφάρμοσε το διακρατικό εργαλείο μοντελοποίησης. Η πλήρης εφαρμογή του εργαλείου συντονισμού και επίγνωσης της κατάστασης, το οποίο συνδέεται με την έγκριση του πρωτοκόλλου έκτακτης ανάγκης ISRBC για τη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάββα, βρίσκεται σε εξέλιξη το 2024. Η υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών στις διάφορες χώρες επεκτείνεται συνεχώς.

Η εργαλειοθήκη είναι επί του παρόντος μερικώς λειτουργική, με το εργαλείο μοντελοποίησης για τις τυχαίες πετρελαιοκηλίδες και την πρόβλεψη διασποράς να χρησιμοποιείται ενεργά από τη σλοβενική πολιτική προστασία (URSZR), ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις σχετικά με την εφαρμογή της υπόλοιπης συνιστώσας.

Η εργαλειοθήκη προβλέπεται να παραμείνει ενεργή και να διατηρηθεί για τουλάχιστον 10 έτη. Τα εργαλεία αναμένεται να παραμείνουν χρήσιμα για τις αρχές και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη που διαχειρίζονται τους κινδύνους καταστροφών, καθώς οι προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή δείχνουν αυξημένη πιθανότητα πλημμυρών στη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάβα. Δεδομένου του ευαίσθητου για το κλίμα χαρακτήρα αυτού του τοπίου, η διασυνοριακή συνεργασία είναι ολοένα και πιο αναγκαία για την επαρκή διαχείριση των καταστροφών, ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι για την ανθρώπινη και περιβαλλοντική υγεία, τα μέσα διαβίωσης και τις υποδομές. 

Dr. Primož Banovec

Scientific Associate within the Water Economic Institute (Vodno gospodarski inštitut), University of Ljubljana

Primoz.Banovec@fgg.uni-lj.si

WACOM_Διακρατικό εργαλείο συντονισμού συμβάντων για τη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης λόγω πλημμυρών

WACOM_Διακρατικό εργαλείο επίγνωσης της κατάστασης για τη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης λόγω πλημμυρών

WACOM_Διακρατικό εργαλείο μοντελοποίησης για τη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης λόγω πλημμυρών

Wacom Διακρατικός κατάλογος βέλτιστων πρακτικών διαχείρισης

WACOM_Διακρατική βάση δεδομένων βέλτιστων πρακτικών διαχείρισης

Εγχειρίδιο εφαρμογής WACOM_Sava STEER

WACOM_Στρατηγικές για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης για πλημμύρες στη λεκάνη απορροής του ποταμού Σάββα