3. Greining á aðlögunarmöguleikum

Ítarleg aðgerðaáætlun, þar sem fram kemur hvernig, hvenær og með hverjum eigi að framkvæma sértækar aðlögunarráðstafanir, skiptir sköpum til að ná fram aðlögun á grundvellinum. Til að þróa þessa aðgerðaáætlun er mikilvægt að greina hugsanlega aðlögunarmöguleika (í þessu skrefi) og þrengja þá niður (sjá skref 4)

Þetta skref aðstoðar innlend og svæðisbundin yfirvöld við að greina hugsanlega valkosti til aðlögunar og safna viðeigandi upplýsingum um þessa valkosti í eignasafni, sem mun auðvelda frekari forgangsröðun valkostanna.

Aðlögunarvalkostir miða að því að taka á áðurgreindum áhyggjum sem einnig stafa af veikleika og áhættumati vegna loftslagsbreytinga (sjá 2. þrep) til að koma á neikvæðum eða neikvæðum áhrifum loftslagsbreytinga á viðunandi hátt og geta dregið úr áhættunni. Enn fremur geta aðlögunarmöguleikar gert kleift að nýta sér jákvæð tækifæri sem skapast vegna loftslagsbreytinga. Aðlögunarvalkostir geta verið allt frá aðgerðum sem byggja upp aðlögunargetu (t.d. þekkingarsköpun og miðlun upplýsinga, búa til stuðnings stofnanaramma) eða koma á fót stjórnunarkerfum og stuðningskerfum (t.d. betri skipulagi landstjórnunar, tryggingakerfi) til aðlögunaraðgerða sem framkvæmdar eru á vettvangi, t.d. efnislegar ráðstafanir eða ráðstafanir sem byggjast á vistkerfum. Þetta skref auðveldar könnun á mögulegum aðlögunarmöguleikum og stuðlar að því að greina viðeigandi aðgerðir.

Til að flokka mismunandi gerðir aðlögunarvalkosta hefur EEA þróað mengi lykiltegunda ( KTMs). Við hliðina á því að veita yfirlit yfir allar tegundir ráðstafana, þar sem þær eru aðeins víðtækari en líkamlegar og tæknilegar aðgerðir, er einn helsti kosturinn við aðlögun KTM til aðlögunar að bættum gæðum skýrslugjafar, bæði að því er varðar reynslu notenda/skýrslugjafa og af úttaksgögnunum sjálfum. Aftur á móti er búist við samræmdri skýrslugjöf og skýrari niðurstöðum til að styðja við eflingu aðlögunaráætlana og -vöktunar á vettvangi Evrópusambandsins og þar af leiðandi á vettvangi aðildarríkjanna.

Tafla 1: KTMs, undir-KTMs og forskriftir

KTM	Undirk-KTM	Forskriftir
A: Stjórnunarhættir og stofnanir	A1: Stjórntæki	Stofnun/endurskoðun á stefnum Gerð/endurskoðun á (framkvæmdarreglum)
	A2: Stjórnun og áætlanagerð	Samþætting aðlögunar að öðrum geirum Gerð/endurskoðun tæknireglna, kóða og staðla
	A3: Samræming, samstarf og netkerfi	Gerð/endurskoðun á samræmingarsniði ráðherra Stofnun/endurskoðun neta hagsmunaaðila
B: Efnahags- og fjármál	B1: Fjármögnunar- og hvatagerningar	Stofnun/endurskoðun hvatakerfa Stofnun/endurskoðun fjármögnunarkerfa
	B2: Gerningar til vátrygginga- og áhættuskiptingar	Stofnun/endurskoðun tryggingakerfa og -afurða Stofnun/endurskoðun viðbragðssjóða í neyðartilvikum
C: Líkamlegt og tæknilegt	C1: Gráir valréttir	Nýtt efnislegt grunnvirki eða -grunnvirki Endurhæfing, uppfærsla og/eða endurnýjun efnislegra grunnvirkja
	C2: Tæknilegir valkostir	Viðvörunarkerfi Kortlagning hættu/áhættu Þjónusta/vinnsluforrit
D: Náttúrumiðaðar lausnir og aðferðir byggðar á vistkerfum	D1: Grænir valkostir	Stofnun nýs/endurbóta á grænu grunnvirki sem fyrir er Náttúruleg og/eða hálfnáttúruleg stjórnun landnýtingar
	D2: Bláir valkostir	Stofnun nýs/endurbóta á fyrirliggjandi bláum innviðum Náttúrulegt og/eða hálfnáttúrulegt vatn og hafsvæði
E: Þekking og hegðunarbreytingar	E1: Upplýsingar og vitundarvakning	Rannsóknir og nýsköpun Samskipti og miðlun Verkfæri og gagnagrunnar til að styðja ákvarðanir
	E2: Uppbygging færni, valdefling og lífsstílsvenjur	Greining og miðlun góðra starfsvenja Þjálfun og þekkingarmiðlun Skýrslugjöf um lífsstílsvenjur og hegðun

Aðlögunarmöguleikar geta verið ætlaðir til að:

samþykkja áhrif og bera tap sem stafar af áhættu (t.d. stjórnun á hörfa frá hækkun sjávarborðs),
tap sem er ekki gert upp með því að deila eða dreifa áhættu eða tapi (t.d. með vátryggingum),
að forðast eða draga úr váhrifum af völdum loftslagsáhættu (t.d. að byggja upp nýjar flóðvarnir eða breyta staðsetningu eða starfsemi),
nýta ný tækifæri (t.d. að taka þátt í nýrri starfsemi eða breyta venjum til að nýta sér breytt veðurfarsskilyrði).

Aðlögunarmöguleikar þurfa að ná yfir margs konar málefni, þ.m.t. tæknileg, upplýsingafræðileg, skipulagsleg, atferlisleg, vistkerfistengd og félagshagfræðileg á ýmsum stjórnunar- og stjórnunarstigum, sem og þvert á atvinnugreinar. Það eru takmörk fyrir aðlögun og aðlögunarhæfni sumra manna og náttúrulegra kerfa við hlýnun jarðar 1,5 °C, með tilheyrandi tapi. Þegar helstu áhyggjuefni hafa verið greind skal safna mögulegum aðlögunarmöguleikum. Á Climate-ADAPT, notendur geta fundið a breiður safn af aðlögun valkosti, leitað eftir áhrifum og með (efnahagslegum) geira.

Þessi þáttur auðveldar könnun á mögulegum aðlögunarvalkostum og hjálpar til við að greina viðeigandi aðgerðir og hugsanlegar samávinningar þeirra.

IPPC Special Report on Global Warming of 1,5 °C, er komist að þeirri niðurstöðu að fjölbreytt úrval aðlögunarmöguleika sé í boði til að draga úr loftslagsáhættu.

Uppbygging aðlögunarhæfni felur í sér að þróa getu fólks og kerfa til að bregðast með skilvirkum hætti við loftslagsbreytingum. Þetta felur í sér söfnun og miðlun upplýsinga frá eftirfarandi sviðum:

að fá aðgang að rannsóknarniðurstöðum eða taka þátt í rannsóknarverkefnum,
vöktun gagna og viðeigandi upplýsingalinda og
efla vitund með menntun, miðla reynslu og þjálfunarverkefnum og
búa til stuðnings stofnanaramma, t.d. með því að:

breytingar á stöðlum,
breytingu á löggjöf,
um að koma á fót fjármögnunarfyrirkomulagi eða -kerfum
að veita leiðbeiningar um góðar starfsvenjur og
þróa viðeigandi stefnur, áætlanir og áætlanir.

Þegar ráðstafanir eru teknar saman skal huga að:

val á aðlögunarmöguleikum sem bregðast við veikleika sem greindir hafa verið,
einnig óhefðbundnar og nýstárlegar lausnir (viðskipti eins og venjulega hindrar aðlögun),
búa til góða blöndu af mismunandi gerðum valkosta (t.d. tæknilega og ekki tæknilega);
að setja langtímamarkmið yfir skammtímahagsmuni.

Vinsamlegast skoðaðu aðlögunarmöguleika hér.