2.2 Forstå klimaprognosar og framtidige verknader

Tilpasning til klimaendringar må baserast på vurderingar av framtidige konsekvensar, knytte til dei endra klimatilhøva. Mange framtidige klimapåverknader vil sannsynlegvis vere forårsaka av hyppigare og meir ekstreme versjonar av dei forekommande ekstreme vêrforholda (sjå trinn 2.1). Imidlertid kan nye farar og konsekvensar òg oppstå, til dømes flaum forbunde med havnivåstiging eller vassmangel forårsaka av endra nedbørsmønster. For å utvikla ein langsiktig tilpasningsstrategi er det avgjerande å få tilgang til og korrekt tolke informasjon om dei forventa klimapåverknadane.

Framtidige klima- og effektprognoser

På europeisk nivå produserer EEA ei rekkje indikatorar på observerte og forventa klimaendringar og konsekvensane av dei, til dømes temperatur, nedbør, tørke, skogbrannar eller havnivåstiging. EEAs rapport om klimaendringar, verknader og sårbarheit i Europa 2016 — ein indikatorbasert vurdering gjev ei nyttig oversikt over klimaendringane og konsekvensane av dei i Europa. Vidare gjev Copernicus Climate Change Service klimadata for beslutningstakarar for å støtte planlegging og beslutningstaking om klimaendringar på nasjonal, regional og byskala i Europa.

Landsidene  til Climate-ADAPT gjev lenkjer til nasjonale risiko- og sårbarheitsvurderingar av dei enkelte landa, som har ein tendens til å inkludere framskrivingar av klimaendringar. Mange av dei EU-finansierte forskings- og kunnskapsprosjekta har vore oppteken av å gje nedskalerte klimaprognosar for ein gjeven stad (sjå EU-finansierte prosjekter nedanfor).

Urban Adaptation Map Viewer er utvikla spesielt for europeiske byar og gjev ei oversikt over noverande og framtidige klimafarar, byanes sårbarheit for desse farane og deira tilpasningsevne. Kartlesaren samlar informasjon frå ulike kilder om den observerte og projiserte romlege fordelinga og intensiteten av høge temperaturar, flaum, vassmangel, brannfellar og vektorborne sjukdommar. Den inneheld òg ein del opplysningar om årsakene til byanes sårbarheit og eksponering for desse farane, knytte til byanes kjenneteikn og folkesetnad.

Meir informasjon om forventa globale klimaendringar og konsekvensane for byane finst i rapportane til FNs klimapanel (IPCC), til dømes kapittel 8: Byområde i IPCCs femte hovudrapport eller IPCCs rapport om global oppvarming på 1,5 °C.

Tolking av prognosane

Dei viktigaste elementa i klimaprognosane som skal vurderast er:

• Den romlege skalaen til projeksjonane, ettersom ulike klimamodellar brukar forskjellige romlege oppløysingar;
• baselineperioden som endringa er modellert frå (t.d. i forhold til 1986-2005),
• Projeksjonstidslinja, vanlegvis uttrykt som ein periode (t.d. 2081-2100 eller 2020-2052),
• Dei underliggjande klimagassutsleppa eller andre scenari. Til dømes, i IPCCs femte vurderingsrapport, står RCP for Representative Concentration Pathway og gjenspeglar mengda klimagassar i atmosfæren, i samsvar med fire forskjellige scenari (der RCP 2.6 representerer den lågaste og RCP 8.5 dei høgaste konsentrasjonane);
• Korleis den forventa endringa er representert. Klimaendringsprognosar har ein tendens til å angi sannsynet for at noko skjer i framtida eller skissere ei rekkje moglege utfall når det gjeld framtidige temperaturar, nedbør eller havnivåstiging. Dette skyldast at det framtidige klimaet vil bli påverka av nivået på klimagassutslepp og anna samfunnsøkonomisk utvikling. Også klimaprognosar er avleia frå ulike modellar (matematiske representasjonar av klimaet utvikla på globale eller regionale skalaer), som stadig forbetrast, men framleis ikkje kan føreseie framtida med absolutt sikkerheit.

Usikkerheita i det framtidige klimaet kan vere vanskeleg å forstå, planleggje for eller kommunisere med andre. Climate-ADAPT gjev usikkerheitsvegleiing som dekkjer følgjande tema:

1. Kva meinast med usikkerheit?
2. Korleis kommuniserast usikkerheiter?
3. Korleis å faktor i usikkerheit?

Handtering av usikkerheit i tilpasningsplanlegging kan handterast ved å investere i fleksible tilpasningstiltak med låg klage (sjå trinn 4.3),som òg gjev ytterlegare fordelar, til dømes reduksjon av klimagassutslepp (sjå trinn 5.4),og dermed kan begrunnast til trass for usikkerheita knytte til framtidige klimascenari. Rettleiing om handtering av usikkerheit og kompleksitet er òg gjeve av RESIN-prosjektet.