Realizacja środków ochrony przeciwpowodziowej dla miasta Praga
W 2002 r. w Pradze doszło do poważnych powodzi o łącznej wartości 24 mld CZK (1 mld euro). Wydarzenie to zostało uznane za jedną z najdroższych katastrof związanych z pogodą w historii miasta z poważnymi szkodami w infrastrukturze, mieszkalnictwie i środowisku. Przyszłe scenariusze klimatyczne przewidują zmianę liczby i intensywności zdarzeń ekstremalnych, między innymi zwiększając ryzyko powodzi rzecznych. Od czasu wydarzenia w 2002 r. wdrożenie przez gminę Pragi środków kontroli przeciwpowodziowej znacznie przyspieszyło. Zbudowany w Pradze system kontroli przeciwpowodziowej składa się głównie z szarej infrastruktury, takiej jak bariery stałe i ruchome oraz zawory bezpieczeństwa w sieci kanalizacyjnej wzdłuż rzeki Wełtawy. Wdrożone środki dostosowawcze oceniono na podstawie analizy kosztów i korzyści, która wykazała, że korzyści są większe niż koszty, nawet jeśli uwzględnia się tylko jedno zdarzenie z okresem powrotu wynoszącym 50 lat (Q50).
Opis studium przypadku
Wyzwania
Praga to stolica Republiki Czeskiej, położona w umiarkowanej strefie klimatycznej. Rzeka Wełtawa, najdłuższa rzeka w Czechach płynie przez historyczne centrum Pragi, które w przeszłości było podatne na powodzie.
Jeśli chodzi o zmieniający się klimat, największe oczekiwane skutki są potencjalnie związane ze zmianami temperatury, wilgotnymi zimami, suszarniami letnimi, wzrostem ekstremalnych opadów i ogólnie zmiennością klimatu. Republika Czeska jest jednym z krajów najbardziej zagrożonych przyszłymi powodziami pod względem zasięgu i kosztów ewentualnych szkód, dlatego absolutnie kluczowe jest inwestowanie w środki przystosowawcze i środki ochrony przeciwpowodziowej. W 2002 r. w Pradze odnotowano poważne powodzie (z okresem powrotu wynoszącym 500 lat) z łącznymi szkodami w wysokości 24 mld CZK (1 mld euro). Wydarzenie to zostało uznane za jedną z najdroższych katastrof związanych z pogodą w historii miasta z poważnymi szkodami w infrastrukturze, mieszkalnictwie i środowisku.
Stolica nie ma jeszcze strategii radzenia sobie ze skutkami zmian klimatu. W planie strategicznym miasta, który jest obecnie aktualizowany, bardzo krótko wspomniano o niektórych wstępnych środkach dostosowawczych. Miasto Praga dołączyło niedawno do inicjatywy burmistrza Adapt i ma na celu opracowanie strategii adaptacyjnej w najbliższych dwóch latach (2017-2018). Jednak jeśli chodzi o przystosowanie się do zmiany klimatu w gospodarce wodnej, po wydarzeniu w 2002 r. gmina Praga opracowuje i wdraża szereg środków kontroli przeciwpowodziowej i ochrony przeciwpowodziowej, które w praktyce przyczyniają się do przystosowania się do zmiany klimatu w tym sektorze.
Cele
Powódź 2002 znacznie przyspieszyła rozwój bardziej odpornego systemu zarządzania ryzykiem powodziowym w celu ochrony miasta Pragi. Chociaż w tym czasie środki ochrony przeciwpowodziowej nie były przedstawiane i określane jako środki przystosowania się do zmiany klimatu, ponieważ przystosowanie się do zmiany klimatu nie było tematem w programie politycznym, zidentyfikowane środki miały na celu zwiększenie odporności na ryzyko powodziowe, również w perspektywie zmiany klimatu. W szczególności zrealizowane środki mogą poradzić sobie z powodziami o okresie powrotu wynoszącym 500 lat, co znacznie zwiększa odporność Pragi na wydarzenia ekstremalne.
Taktyki adaptacyjne wdrożone w tym przypadku
Rozwiązania
System ochrony przeciwpowodziowej w Pradze został ukończony i chroni większość części Pragi przed powodzią z okresem powrotu od 1 do 500 lat. Przed budową takiego systemu ochrony obszar zagrożony powodziami w Pradze wynosił 57,5 km² (w sumie 11,6 % miasta). Łącznie 52,5 km² wcześniej zagrożonego obszaru jest obecnie chronione przed powodziami. Obszary o ograniczonej ochronie przeciwpowodziowej obejmują obszary Sedlec i Troja oraz obszary zbiegu rzeki Wełtawy i Berounki, które nie są gęsto zaludnione.
Aby chronić miasto, jego mieszkańców i bezcenne dziedzictwo historyczne przed tak wielkimi powodziami, istniała potrzeba szarej infrastruktury, jak opisano poniżej. Zielona i niebieska infrastruktura posłużyłaby jedynie jako dodatkowe wsparcie dla barier przeciwpowodziowych i może być bardzo przydatna na przykład do walki z gwałtownymi powodziami spowodowanymi ekstremalnymi opadami atmosferycznymi. Bardziej ekologiczne strategie lub podejścia nie zostały zrealizowane wzdłuż rzeki Wełtawy. Podejścia te są jednak realizowane przy rewitalizacji mniejszych strumieni w mieście, takich jak na przykład Rokytka. Szczególne środki dostosowawcze wdrożone w celu zwalczania powodzi rzeki Wełtawy obejmują:
- Stałe bariery (lewy, wały, kopce ziemi, solidne betonowe ściany) zbudowane wzdłuż rzeki Wełtawy. Na przykład zamknięcie w Čertovka (Stare Miasto), które jest stalowymi drzwiami przesuwnymi o długości 23,5 m, wysokości 4,9 metra i wadze 45 ton.
- Ruchome bariery, które są używane głównie w starym historycznym centrum, a częściowo w okolicach. Bariery ruchome są przechowywane w centralnym magazynie w Dubeč i dla mniejszych części w Zbraslav. Transport i instalacja barier ruchomych na obszarach potencjalnie dotkniętych powodzią opiera się na planie zarządzania powodzią miasta Pragi. W Dubeču powstaje obszar szkoleniowy do szkolenia instalacji barier mobilnych.
- Inne środki, takie jak zamknięcia, systemy pompowania i zawory bezpieczeństwa w sieci kanalizacyjnej wzdłuż rzeki Wełtawy.
Ekstremalna powódź z 2002 r. spowodowała przyspieszenie procesu budowy środków ochrony przeciwpowodziowej. W oparciu o doświadczenia powodziowe z 2002 r. środki kontroli przeciwpowodziowej zostały ulepszone i zaprojektowane w celu ochrony miasta przed powodzią z 2002 r. (Q 2002 =5 160 m 3 s-1), co odpowiada poziomowi wody 782 cm z rezerwą bezpieczeństwa 30 cm. Obszar środków ochrony przeciwpowodziowej w powiecie Zbraslav został zaprojektowany na 100 lat powodzi z rezerwą bezpieczeństwa 30 cm. Budowa systemu kontroli przeciwpowodziowej w Pradze była realizowana w 8 fazach, z których każdy dotyczy konkretnego sektora rzeki Wełtawy. Całkowita długość środków ochrony przeciwpowodziowej (stałe bariery, solidne ściany betonowe i bariery ruchome) po zakończeniu wszystkich etapów wynosi około 19 255 km, z czego 6,925 km stanowią bariery ruchome.
Przydatność
Przypadek został opracowany i wdrożony głównie ze względu na inne cele polityki, ale ze znacznym uwzględnieniem aspektów adaptacji do zmiany klimatu
Dodatkowe Szczegóły
Udział zainteresowanych stron
Odpowiedzialność za środki ochrony przeciwpowodziowej, które są wdrażane od 1997 r., jest na poziomie krajowym podzielona na dwie instytucje: Ministerstwo Rolnictwa, które jest odpowiedzialne przede wszystkim za wdrażanie środków technicznych, oraz Ministerstwo Środowiska, które wraz z różnymi organizacjami pozarządowymi i inicjatywami lokalnymi są głównymi promotorami „zielonych” środków adaptacyjnych.
Na szczeblu regionalnym ratusz w Pradze we współpracy z państwowym przedsiębiorstwem Povodí Vltavy jest odpowiedzialny za wdrażanie środków kontroli przeciwpowodziowej na rzece Wełtawie i małych ciekach wodnych. Niektóre organizacje zorientowane na środowisko i lokalne inicjatywy obywateli zgłaszające sugestie są również zaangażowane w proces dostosowawczy w drodze konsultacji. Zainteresowane strony to m.in. ratusz w Pradze, dzielnice Pragi, przedstawiciele polityczni, Czeski Instytut Hydrometeorologiczny, Povodí Vltavy – Dorzecze Wełtawy oraz firmy zawodowe (np. Hydrosoft).
Czynniki sukcesu i czynniki ograniczające
Główne problemy wystąpiły podczas procesu zatwierdzania i zatwierdzania instalacji systemu kontroli przeciwpowodziowej, takie jak:
- Kwestie praw majątkowych i stosunków gruntu znajdującego się w obszarze planowanego systemu kontroli przeciwpowodziowej (potrzeby zakupu lub wymiany gruntów). Własność gruntów i stosunki własności często utrudniają wdrożenie takich środków.
- Sprostanie wymogom władz zajmujących się ochroną dziedzictwa kulturowego i historycznego, zwłaszcza w historycznym centrum, gdzie linia mobilnych środków kontroli przeciwpowodziowej musiała być jak najbardziej niewidoczna.
- Sprzeczne poglądy inwestorów, projektantów i władz dziedzictwa historycznego na temat wdrażania środków ochrony przeciwpowodziowej w celu utrzymania panoram w historycznych częściach miasta.
Sukces wdrożonego systemu ochrony przeciwpowodziowej udowodniono podczas powodzi w 2013 roku, kiedy to znaczna część miasta wzdłuż Wełtawy była chroniona i tylko bardzo drobne części zostały zalane. Z drugiej strony powódź w 2013 r. uwypukliła „słabe punkty”, takie jak moc pompowni na potoku Rokytka, która ma zostać powiększona w oparciu o to zdarzenie powodziowe.
Koszty i korzyści
Koszty i korzyści z tytułu wdrożonych środków ochrony przeciwpowodziowej zostały obliczone dla poszczególnych zdarzeń o różnym okresie powrotu: 20, 50, 100 i 500 lat powodzi. Szacowany całkowity koszt wynosi 145,94 mln euro (2013 r.) i obejmuje: całkowity koszt realizacji systemu kontroli przeciwpowodziowej (144,4 mln EUR, 2013 r.), koszty instalacji na wydarzenie (0,65 mln euro, 2013 r.), roczne koszty utrzymania i składowania (0,89 mln euro, 2013 r.). Koszty nie obejmowały szkód w podziemiach. Szacunkowe korzyści obejmują uniknięte koszty szkód w milionach euro:
- Budynki mieszkalne, w przedziale od 332 (Q20) do 1 971 (Q500);
- Infrastruktura i budynki przemysłowe, w przedziale od 124 (Q20) do 613 (Q500);
- Wyposażenie, w zakresie od 42 (Q20) do 254 (Q500);
- Koszty ewakuacji, sprzątania i innych kosztów obywateli, w przedziale od 42 (Q20) do 74 (Q500);
- Dobra środowiskowe i kulturalne, w przedziale od 38 (Q20) do 57 (Q500).
Szacuje się, że koszty spowodowane pomimo systemu kontroli przeciwpowodziowej wahają się od -410 (Q20) do -966 (Q500) mln euro. Całkowite koszty uniknięcia szkód wynoszą zatem (w mln EUR) między 168 (Q20) a 2,003 (Q500).
Jeśli koszty i korzyści są porównywane dla każdego wydarzenia, można zobaczyć, że korzyści są większe niż koszty wydarzenia z okresem powrotu wynoszącym 50 lat (Q50) i dłuższym. Korzyści są nieco wyższe niż koszty również w przypadku powodzi Q20. Jednak zdarzenia powodziowe o okresie powrotu wynoszącym 20 lat mogą pojawić się częściej niż raz w ciągu 80 lat (okres obowiązywania środków), co spowodowałoby negatywne porównanie.
Nawet w przypadku uwzględnienia scenariusza, w którym w przewidywanym okresie obowiązywania środków (około 80 lat) miałoby miejsce tylko jedno zdarzenie (lub zdarzenia o dłuższym okresie powrotu, tj. Q100 i Q500), korzyści nadal przeważyłyby nad kosztami, również pomimo rocznych kosztów utrzymania i przechowywania. Na podstawie obliczeń można argumentować, że jeżeli wystąpi co najmniej jedno zdarzenie o wartości Q50/100/500 lub Q20 z połączeniem z innym zdarzeniem (Q20/50/100/500) lub inną ich kombinacją, inwestycja w system kontroli przeciwpowodziowej powróci.
W przypadku Pragi wdrożenie szarej infrastruktury, w tym barier przeciwpowodziowych, miało zasadnicze znaczenie dla skutecznej ochrony centrum miasta. Na podstawie przeprowadzonej analizy kosztów i korzyści okazało się to bardzo efektywną inwestycją. Nadal istnieją jednak możliwości przyjęcia zielonych i niebieskich środków na małych strumieniach (np. w Rokytce lub Botiču).
Aspekty Prawne
Odpowiednie przepisy dotyczące wdrożonych środków ochrony przeciwpowodziowej obejmują:
- Ramowa dyrektywa wodna (WE 2000) i dyrektywa powodziowa (WE 2007). Obecne czeskie zarządzanie ryzykiem powodziowym opiera się na strategii ochrony przed powodziami, zatwierdzonej przez rząd w 2000 r. i zaktualizowanej w 2006 r.
- Plan dla dorzeczy Main River, który jest ważnym dokumentem strategicznym dla planowania wodnego. Wydany przez Ministerstwo Rolnictwa w 2007 r., obejmuje ochronę przeciwpowodziową wśród trzech głównych tematów. W dokumencie kładzie się duży nacisk na ochronę zapobiegawczą i uznaje się, że odpowiednie połączenie środków w krajobrazie zwiększających naturalne opóźnianie wody oraz środki techniczne dotyczące spływu powodziowego są niezbędne do skutecznej ochrony przeciwpowodziowej.
- Polityka Rozwoju Przestrzennego, która jest strategicznym dokumentem koordynacji planowania przestrzennego. (np. plan przestrzenny w Pradze).
Czas wdrożenia
Środki ochrony przeciwpowodziowej były budowane w latach 1997-2012. Wdrażanie tych środków było raczej długoterminowe, w tym projektowanie, przygotowanie projektu i budowa poszczególnych środków.
Okres użytkowania
Około 80 lat.
Źródło informacji
Kontakt
Jaromír Kačer
Prague City Hall
Environmental Protection Department
Jungmannova 35/29
11000 Prague, Czech Republic
Tel. +420 236 004 267
E-mail: jaromir.kacer@praha.eu
Eliška Krkoška Lorencová
CzechGlobe - Global Change Research Institute, The Czech Academy of Sciences
Department of Human Dimensions of Global Change
V Jirchářích 149/6
11000 Prague, Czech Republic
Tel. +42 060 1383186
E-mail: lorencova.e@czechglobe.cz
Strony internetowe
Źródło
EU FP-7 project BASE – Bottom-Up Climate Adaptation Strategies towards a Sustainable Europe
Opublikowane w Climate-ADAPT Nov 22 2022 - Ostatnia modyfikacja w Climate-ADAPT Apr 18 2024
Skontaktuj się z nami w przypadku jakichkolwiek innych zapytań na temat tego studium przypadku lub w celu udostępnienia nowego studium przypadku (e -mail climate.adapt@eea.europa.eu )
Wpływ na zdrowie:
Słowa kluczowe:
Elementy adaptacyjne:
Sektory:
Wpływ klimatu:
Poziom zarządzania:
Charakterystyka geograficzna:
Europe