eea flag

Wirus Zachodniego Nilu (WNV) jest wirusem przenoszonym przez komary, który powoduje gorączkę Zachodniego Nilu i ma szerokie rozmieszczenie geograficzne. Rosnące temperatury prawdopodobnie zwiększą transmisję i wydłużą rozkład WNV oraz długość sezonu transmisji, a tym samym zwiększą ryzyko zakażenia w istniejących hotspotach, a także w wcześniej nienaruszonych regionach w Europie.

Wskaźnik powiadomień o gorączki Zachodniego Nilu (mapa) i zgłoszone przypadki (wykres) w Europie
Źródło: ECDC, 2023 r., Atlas nadzoru nad chorobami zakaźnymi

Uwagi:

Mapa i wykres przedstawiają dane dotyczące państw członkowskich EOG i państw współpracujących, z wyłączeniem Danii, Szwajcarii i Turcji ze względu na brak danych. Granice i nazwy przedstawione na tej mapie nie oznaczają oficjalnego poparcia ani akceptacji ze strony Unii Europejskiej.
Choroba podlega obowiązkowi zgłoszenia na szczeblu UE, ale okres sprawozdawczy różni się w poszczególnych krajach.
Gdy kraje zgłaszają zero przypadków, wskaźnik powiadomień na mapie jest wyświetlany jako "0". W przypadku gdy państwa nie zgłosiły choroby w danym roku, wskaźnik ten nie jest widoczny na mapie i jest oznaczony jako „niezgłoszony” (ostatnia aktualizacja w kwietniu 2023 r.).

Źródło transmisji &

WNV występuje w niezwykle dużej liczbie różnych gatunków (ptaków), co wyjaśnia jego szerokie rozmieszczenie geograficzne (Blitvich, 2008). Podczas gdy ptaki działają jako główny gospodarz wirusa, ludzie i inne ssaki mogą zachorować po ukąszeniu przez komara zakażonego wirusem WNV. Jednak ssaki nie są w stanie same zarażać komarów (Chancey i in., 2015). Ciągłe infekcje między komarami i ptakami w porach aktywnych komarów powodują utrzymanie wysokich ilości wirusa, co prowadzi do niezmiennie wysokiego ryzyka infekcji u ludzi. Przez cały sezon zimowy w Europie WNV może utrzymywać się u komarów (Rudolf i in., 2017).

WNV jest przenoszony głównie przez komary Culex, a w mniejszym stopniu przez komary Aedes. KomaryCulex są szeroko rozpowszechnione w całej Europie (ECDC, 2022a,b). Istnieje jednak większe prawdopodobieństwo przenoszenia WNV na południu w porównaniu z Europą Północną, ponieważ wyższe temperatury przyspieszają potencjał przenoszenia komarów Culex (Colpitts i in., 2012; Vogels i in., 2017). Komary mogą również przenosić WNV do swoich jaj i larw, utrzymując w ten sposób krążenie wirusa (Colpitts i in., 2012).

Oprócz drogi zakażenia wektorem komarów, WNV może być również przenoszony przez transfuzje krwi, przeszczepy narządów lub transmisję matczyną z matki na nienarodzone dziecko (Hayes i in., 2005).

Skutki dla zdrowia

Tylko 20% osób zakażonych wirusem WNV wykazuje objawy. U około jednej piątej tych pacjentów rozwija się gorączka, której często towarzyszą inne objawy, takie jak bóle głowy, bóle, wymioty, biegunka lub wysypka. Większość osób, u których rozwija się gorączka, w pełni odzyskuje siły, ale może odczuwać osłabienie i zmęczenie przez dłuższy czas.

Mniejszość osób zakażonych rozwija ciężką chorobę, tj. chorobę neuroinwazyjną Zachodniego Nilu (WNND). Jednak w przypadku dawstwa narządów ryzyko rozwoju WNND jest stosunkowo wysokie: 40% osób otrzymujących narząd zakażony WNV otrzymuje WNND (Anesi i in., 2019). WNND może obejmować zapalenie opon mózgowych (zapalenie błon otaczających mózg i rdzeń kręgowy), zapalenie mózgu (zapalenie samego mózgu) lub w rzadkich przypadkach poliomyelitis, które może prowadzić do częściowego paraliżu i uszkodzenia mięśni serca lub płuc. Objawy obejmują wysoką gorączkę, bóle głowy, sztywność szyi, drżenie, drgawki, utratę wzroku, drętwienie, a nawet paraliż i śpiączkę. Pacjenci z ciężkimi objawami mogą nie w pełni wyzdrowieć, a czasami WNND kończy się zgonem.

Zachorowalność i śmiertelność w Europie

W państwach członkowskich EOG i państwach współpracujących (z wyłączeniem Danii, Szwajcarii i Turcji ze względu na brak danych) w latach 2008–2021:

  • 5399 przypadków
  • Wskaźnik zgłoszonych przypadków w UE/EOG wyniósł 0,1 na 100 000 mieszkańców w 2019 r. w porównaniu z 0,3 w 2018 r.
  • Śmiertelność wśród zakażeń o znanym wyniku wynosiła średnio 12 % w latach 2016–2019.
  • W latach 2016–2019 ponad 90 % przypadków ze zgłoszonym statusem hospitalizacji było hospitalizowanych
  • Rosnąca liczba zakażeń zidentyfikowanych jako nabyte lokalnie, przy czym w latach 2016–2019 ponad 90 % przypadków nabyto lokalnie.
  • W latach 2010–2019 nie zaobserwowano wyraźnej tendencji w zakresie liczby zgłoszonych zakażeń nabytych lokalnie. Najwyższe wartości odnotowano jednak w latach 2010, 2012, 2013, 2016 i 2018.

(ECDC, 2014–2021)

Rozmieszczenie w populacji

  • Wskaźniki zakażeń rosną wraz z wiekiem i są najwyższe w grupie wiekowej o najwyższym wskaźniku zachorowalności w Europie: >65 lat
  • Wskaźniki zakażeń są wyższe wśród mężczyzn niż wśród kobiet (ECDC, 2014–2021)
  • Grupy zagrożone ciężkim przebiegiem choroby: osoby w podeszłym wieku i osoby o niskiej odporności
  • Grupy o podwyższonym ryzyku zakażenia: pracownicy migrujący i podróżni

Wrażliwość na zmianę klimatu

Przydatność klimatyczna

WNV może infekować komary Culex w temperaturach tak niskich jak 18 ° C. Jednak wyższe temperatury prowadzą do krótszych okresów inkubacji (tj. okresu rozwoju wirusa w komarze), szybszej mutacji i ewolucji wirusa oraz zwiększonego miana wirusa (Leggewie i in., 2016). Gatunki komarów Culex rozwijają się w temperaturze od około 11 do 35 °C, z szybszym tempem rozwoju i dłuższymi porami roku w wyższych temperaturach (Mordecai i in., 2019; Rueda i in., 1990). Wystarczająco wysokie temperatury w miesiącu mogą mieć istotny wpływ na dynamikę transmisji WNV przez cały sezon (Angelou i in., 2021). Oprócz temperatury powietrza komary Culex są również wrażliwe na inne czynniki klimatyczne, takie jak temperatura gleby, wilgotność względna, zawartość wody w glebie i prędkość wiatru, które są ważnymi czynnikami napędzającymi epidemiologię WNV (Stilianakis i in., 2016). Większe opady deszczu, wysoka wilgotność i wiatr zmniejszają liczebność komarów, a tym samym ryzyko WNV (Ferraccioli i in., 2023). Do reprodukcji potrzebne są jednak naturalne lub sztuczne pojemniki wypełnione wodą.

Sezonowość

W Europie większość przypadków występuje między lipcem a październikiem, przy czym szczyt zakażeń przypada głównie na sierpień (ECDC, 2014–2021). Sezonowość zakażeń zbiega się z cieplejszym okresem, w którym wektory komarów są najbardziej aktywne, częstość ukąszeń ptaków jest wysoka, a wystarczająco wysoka temperatura otoczenia pozwala na namnażanie się wirusa u wektorów w całej Europie (ECDC, 2014–2021; Kioutsioukis i in., 2019).

Wpływ zmiany klimatu

Czynniki klimatyczne są głównymi czynnikami napędzającymi dynamikę populacji komarów przenoszących WNV, przy czym temperatura i długie okresy klimatu umiarkowanego do ciepłego są najsilniejszymi czynnikami warunkującymi wzrost populacji komarów (Ferraccioli i in., 2023). Ciepły klimat w Europie zasadniczo doprowadzi do krótszego okresu inkubacji WNV i przyspieszy tempo ewolucji wirusa, zwiększając tym samym miano wirusa w populacjach żywicieli. Co więcej, w wyższych temperaturach komary Culex rozwijają się szybciej, wydłużają sezon rozrodczy i częściej karmią. W związku z tym wzrost temperatury prawdopodobnie doprowadzi do szybszego przenoszenia i szerszego rozmieszczenia WNV, dłuższych sezonów przenoszenia i większego ryzyka lokalnego nabycia zakażeń ludzkim WNV zarówno w istniejących obszarach przenoszenia, jak i wcześniej nienaruszonych regionach europejskich (Leggewie i in., 2016).

Profilaktyka & Leczenie

Zapobieganie

  • Ochrona osobista: odzież z długimi rękawami, środki odstraszające komary, siatki lub parawany, klimatyzacja i ograniczanie aktywności na świeżym powietrzu w nocy
  • Zwalczanie komarów: zarządzanie środowiskowe, np. minimalizowanie możliwości rozmnażania w otwartych wodach naturalnych i sztucznych oraz środki biologiczne lub chemiczne, np. środki owadobójcze i chemikalia do uzdatniania wody (np. zob. działalność grupy działania ds. zwalczania komarów w Niemczech)
  • Aktywne monitorowanie i nadzór nad komarami, przypadkami chorób i środowiskiem w celu zapobiegania przenoszeniu zakażenia (np. zob. studia przypadków dotyczące inicjatywy „Mückenatlas”,projektu EYWA lub nadzoru WNV w Grecji)
  • Podnoszenie świadomości na temat objawów choroby, przenoszenia chorób i ryzyka ukąszenia komarów
  • Badania przesiewowe krwi i dawców narządów
  • Obecnie żadne szczepionki WNV nie są licencjonowane do podawania ludziom (DeBiasi i Tyler, 2006)

Leczenie

  • Brak specyficznej i skutecznej terapii przeciwwirusowej
  • Leczenie objawowe z kontrolą bólu lub terapią nawadniającą
  • Ścisłe monitorowanie pacjentów z zapaleniem mózgu lub zapaleniem mózgu. Wspomaganie wentylacji lub masaże serca w celu uniknięcia niewydolności oddechowej lub niewydolności serca (Chancey i in., 2015; DeBiasi i Tyler, 2006).

Linki do dalszych informacji

Odniesienia

Language preference detected

Do you want to see the page translated into ?

Exclusion of liability
This translation is generated by eTranslation, a machine translation tool provided by the European Commission.