Γεωργία διατήρησης

Η επιτυχής εφαρμογή της γεωργίας διατήρησης απαιτεί τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα και την ισχυρή συνεργασία μεταξύ των διαφόρων παραγόντων: οι γεωργοί, οι υπηρεσίες παροχής συμβουλών σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις (που παρέχουν στους γεωργούς γνώσεις και δεξιότητες για τη βελτίωση των εφαρμοζόμενων γεωπονικών τεχνικών, η παραγωγικότητα των καλλιεργειών και το γεωργικό εισόδημα), οι ερευνητές, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής κ.λπ. Απαιτούνται αποτελεσματικές συμμετοχικές προσεγγίσεις με βάση τα ενδιαφερόμενα μέρη προκειμένου να διασφαλιστεί η διάδοση και η εφαρμογή των γεωργικών πρακτικών διατήρησης και να βελτιωθούν τα μέτρα σύμφωνα με τα ειδικά χαρακτηριστικά των εξεταζόμενων γεωργικών συστημάτων, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα. Οι γεωργοί και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει να συμμετέχουν σε έργα που αφορούν γεωργικές πρακτικές διατήρησης, προκειμένου να αποκτήσουν μεγαλύτερη επίγνωση της στενής σχέσης μεταξύ των γεωργικών πρακτικών, των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων προσαρμογής και μετριασμού της κλιματικής αλλαγής.

Επιπλέον, οι γεωργοί θα πρέπει να καθοδηγούνται κατά την αρχική περίοδο μετατροπής από την παραδοσιακή γεωργία στη γεωργία διατήρησης, να λαμβάνουν όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες και να αποκτούν εμπειρία από τις νέες πρακτικές και να έχουν επίγνωση του εργατικού δυναμικού και του χρόνου που απαιτείται για τη μετάβαση στο νέο σύστημα καλλιέργειας. Σε αυτόν τον διαγωνισμό, ο ρόλος των γεωργικών συμβουλευτικών υπηρεσιών είναι απαραίτητος, καθώς και η βελτίωση της ανάπτυξης ικανοτήτων και της εκπαίδευσης. Η παρουσίαση των επιπτώσεων των γεωργικών τεχνικών διατήρησης που εφαρμόζονται σε πραγματικές περιπτωσιολογικές μελέτες θα μπορούσε να συμβάλει στην εφαρμογή των μέτρων και να δώσει ενδείξεις στους νέους γεωργούς σχετικά με τις βασικές πρακτικές που αποφέρουν επιτυχία και ποια λάθη πρέπει να αποφευχθούν.

Μεταξύ των παραγόντων επιτυχίας για την εφαρμογή των μέτρων διατήρησης της γεωργίας είναι: καλή συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών, πολιτικές και κυβερνητικές δράσεις για την προώθηση και τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την εφαρμογή της γεωργίας διατήρησης (όπως η ελεύθερη πρόσβαση σε πληροφορίες), των κατάλληλων γεωργικών συμβουλευτικών υπηρεσιών, των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και των ανταμοιβών για τις περιβαλλοντικές υπηρεσίες.

Ορισμένες πτυχές μπορούν να λειτουργήσουν ως περιοριστικοί παράγοντες για τις διαστάσεις των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων, όπως για παράδειγμα για την εφαρμογή πρακτικών που απαιτούν επενδύσεις σε μηχανήματα (όπως για τη σπορά χόρτου σε συστήματα καλλιέργειας μη άροσης). Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ενώσεις γεωργών ή η συνεργασία με τρίτους χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση αυτής της πτυχής. Άλλοι περιοριστικοί παράγοντες περιλαμβάνουν την ανεπαρκή διάδοση γνώσεων και ορθών πρακτικών, την ανεπαρκή συνεργασία μεταξύ ερευνητών και συμβουλευτικών υπηρεσιών γεωργικών εκμεταλλεύσεων και την έλλειψη στήριξης στους γεωργούς.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, εξακολουθεί να υπάρχει η αντίληψη του γεωργού ότι η άροση είναι απαραίτητη για τη βελτίωση του εδάφους, τη διευκόλυνση της διαχείρισης των καλλιεργειών και την παροχή υψηλότερων αποδόσεων. Επιπλέον, οι γεωργοί είναι γενικά ικανοποιημένοι από τις πραγματικές πρακτικές και δεν αισθάνονται μια οικονομική πίεση να αλλάξουν, καθώς οι καθαρές και καλά αναβαθμισμένες εκτάσεις συχνά συνδέονται με την ορθή γεωργική πρακτική. Από την άποψη αυτή, οι υπηρεσίες παροχής συμβουλών σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην ενθάρρυνση της εμπιστοσύνης των γεωργών που είναι νέοι για τη διατήρηση της γεωργίας που λειτουργεί η τεχνολογία. Αυτό περιλαμβάνει την επίδειξη της τεχνολογίας σε άλλους αγροτικούς τομείς, την επίδειξη των οικονομικών οφελών με γεγονότα και αριθμούς και την κατάρτιση των ατόμων στην περιοχή για να βοηθήσουν άλλους.

Το κόστος για την εφαρμογή των μέτρων διατήρησης της γεωργίας είναι πιθανό να ποικίλλει μεταξύ των γεωργικών εκμεταλλεύσεων (ανάλογα με το μέγεθος και το σύστημα παραγωγής), των γεωγραφικών περιοχών και των χωρών. Ωστόσο, ο FAO αναφέρει ότι με το να μην καλλιεργείται το έδαφος, οι αγρότες μπορούν να εξοικονομήσουν μεταξύ 30 % και 40 % του χρόνου, της εργασίας και, στη μηχανοποιημένη γεωργία, των ορυκτών καυσίμων σε σύγκριση με τη συμβατική γεωργία, μειώνοντας το σχετικό κόστος. Γενικά, η γεωργία διατήρησης επιτρέπει τη μείωση του κόστους παραγωγής και τη μείωση του χρόνου και της εργασίας (π.χ. για την προετοιμασία και τη φύτευση της γης), ενώ σε μηχανοκίνητα συστήματα μειώνει μακροπρόθεσμα το κόστος της επένδυσης και της συντήρησης των μηχανημάτων. Επιπλέον, επιτρέπει αποδόσεις συγκρίσιμες με τη σύγχρονη εντατική γεωργία, αλλά με βιώσιμο τρόπο, επιτρέποντας στις καλλιέργειες να προσαρμοστούν καλύτερα στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες σε σχέση με τη συνήθη γεωργική διαχείριση, ιδίως με τη μείωση της μεταβλητότητας της απόδοσης από έτος σε έτος. Ωστόσο, οι θετικές επιπτώσεις στις αποδόσεις των καλλιεργειών εξαρτώνται από την ένταση και τη σοβαρότητα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Τα οικονομικά, αγρονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη που παρέχει η γεωργία διατήρησης είναι ανιχνεύσιμα σε παγκόσμιο, περιφερειακό, τοπικό και γεωργικό επίπεδο. Τα οφέλη αυτά είναι επίσης σημαντικά όσον αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, καθώς μέσω της διατήρησης των αποδόσεων των γεωργικών καλλιεργειών διατηρούνται ή και βελτιώνονται, καθώς και όσον αφορά τον μετριασμό, με την αύξηση της δέσμευσης του άνθρακα και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Οι γεωργικές πρακτικές διατήρησης θα πρέπει να υποστηρίζονται από σαφείς πολιτικές και διαδικασίες. Η Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα εθνικά και περιφερειακά αγροτικά προγράμματα συγκαταλέγονται στις κύριες κινητήριες δυνάμεις πολιτικής για την εφαρμογή της γεωργίας διατήρησης στα κράτη μέλη της ΕΕ.

Η Κοινή Γεωργική Πολιτική προωθεί την εφαρμογή αυτών των πρακτικών μέσω της «πράσινης άμεσης ενίσχυσης» (ή του οικολογικού προσανατολισμού) (πρώτος πυλώνας της ΚΓΠ) για τη στήριξη των γεωργών που υιοθετούν ή διατηρούν γεωργικές πρακτικές (π.χ. διαφοροποίηση των καλλιεργειών) που συμβάλλουν στην επίτευξη των περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων. Επιπλέον, ο δεύτερος πυλώνας της ΚΓΠ, η πολιτική αγροτικής ανάπτυξης της ΕΕ, που έχει σχεδιαστεί για τη στήριξη των αγροτικών περιοχών, δίνει τη δυνατότητα στις περιφερειακές, εθνικές και τοπικές αρχές να διαμορφώνουν τα επιμέρους προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και στηρίζει, μεταξύ άλλων, μέτρα για τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και τη δράση για το κλίμα, συμπεριλαμβανομένων των γεωργικών πρακτικών διατήρησης. Τα προγράμματα του δεύτερου πυλώνα συγχρηματοδοτούνται από ταμεία της ΕΕ και περιφερειακά ή εθνικά ταμεία.

Ένας χρόνος μπορεί να είναι αρκετός για την εφαρμογή των μέτρων διατήρησης της γεωργίας. Ο απαιτούμενος χρόνος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διάδοση της γνώσης, τις πολιτικές και τις κυβερνητικές παρεμβάσεις, τη διαθεσιμότητα δεξιοτήτων και πόρων, καθώς και τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών.

Η γεωργία διατήρησης είναι ένα μακροπρόθεσμο μέτρο προσαρμογής και γενικά έχει μακρά διάρκεια ζωής (δεκαετίες).