Straitéis an Aontais Eorpaigh um an Oiriúnú

Straitéis nua an Aontais Eorpaigh um an oiriúnú

An 24 Feabhra 2021, ghlac an Coimisiún Eorpach an Teachtaireacht Forginga climate-resilient Europe — the new EU Strategy on Adaptation to Climate Change [Eoraip atá seasmhach ó thaobh na haeráide de a chruthú — straitéis nua an Aontais Eorpaigh maidir le hOiriúnú don Athrú Aeráide]. Leagtar amach sa Straitéis fís fhadtéarmach chun go mbeidh an tAontas ina shochaí aeráid-díonach, a bheidh oiriúnaithe go hiomlán do thionchair dhosheachanta an athraithe aeráide faoi 2050. Is é is aidhm don straitéis sin acmhainneacht oiriúnaitheachta an Aontais agus an domhain a threisiú agus leochaileacht i leith thionchair an athraithe aeráide a íoslaghdú, i gcomhréir le Comhaontú Pháras agus leis an Dlí Aeráide Eorpach lena scríobhtar ina dhlí an sprioc a leagtar amach sa Chomhaontú Glas don Eoraip. Aithnítear sa dlí gur príomhchuid den fhreagairt dhomhanda fhadtéarmach ar an athrú aeráide é an t-oiriúnú agus ceanglaítear ar na Ballstáit agus ar an Aontas a n-acmhainneacht oiriúnaitheachta a fheabhsú, an athléimneacht a neartú agus leochaileacht i leith an athraithe aeráide a laghdú. Tugtar isteach leis freisin ceanglas maidir le straitéisí náisiúnta a chur chun feidhme.

Is é is aidhm don Straitéis sochaí atá athléimneach ó thaobh na haeráide de a thógáil trí fheabhas a chur ar an eolas ar thionchair aeráide agus ar réitigh oiriúnaithe; trí dhlús a chur le pleanáil oiriúnúcháin agus measúnuithe riosca aeráide; trí dhlús a chur le gníomhaíocht oiriúnaithe; agus trí chabhrú le hathléimneacht aeráide a neartú ar fud an domhain. Saothraítear trí chuspóir leis agus moltar raon gníomhaíochtaí leis chun iad a bhaint amach:

• Oiriúnú níos cliste: Eolas a fheabhsú agus éiginnteacht a bhainistiú; lena n-áirítear:
  • Teorainneacha an eolais oiriúnaithe a bhrú;
  • Níos mó sonraí agus sonraí níos fearr maidir le caillteanas aeráide; agus
  • Climate-ADAPT a fheabhsú agus a leathnú mar an t-ardán Eorpach le haghaidh eolas faoin oiriúnú.
• Oiriúnú níos sistéamaí: Tacú le forbairt beartais ar gach leibhéal agus ar gach réimse beartais ábhartha; trí thosaíocht thrasearnálacha a chur san áireamh chun oiriúnú a chomhtháthú sna nithe seo a leanas:
  • Beartas macraifhioscach;
  • Réitigh dhúlrabhunaithe; agus
  • Gníomhaíochtaí oiriúnaithe áitiúla.
• Oiriúnú níos tapúla: Dlús a chur le cur chun feidhme an oiriúnaithe ar bhonn uilechoiteann.

Déanfar Climate-ADAPT, an t-ardán Eorpach um eolas oiriúnúcháin, a fheabhsú agus a leathnú. Mar chéad sprioc insoláthartha nithiúil den Straitéis nua, seolfar an Fhaireachlann Eorpach um an Aeráid agus an tSláinte maidir le Climate-ADAPT, chun tionchair an athraithe aeráide ar shláinte an duine a rianú, a anailísiú agus a chosc ar bhealach níos fearr.

Leis an Straitéis, comhtháthaítear gníomhaíocht idirnáisiúnta le haghaidh athléimneacht in aghaidh an athraithe aeráide ina creat.

Nascann Straitéis Oiriúnaithe nua an Aontais go díreach le comhaontuithe domhanda a rinneadh le déanaí, amhail Comhaontú Pháras, Creat Sendai um Laghdú Rioscaí Tubaistí agus an Clár Oibre don Fhorbairt Inbhuanaithe chomh maith le cur chun feidhme na spriocanna sin ag an Aontas. Nascann sé go díreach freisin le mórthionscnaimh de chuid an Aontais amhail an Misean le haghaidh Eoraip Aeráid-díonach agus clár oibre airgeadais inbhuanaithe an Aontais.

Chomh maith leis sin, bhí Straitéis nua seo an Aontais Eorpaigh maidir le hOiriúnú mar chuid de phlean gníomhaíochta an Chomhaontaithe Ghlais. Bhí forbairt nua Straitéis Oiriúnaithe an Aontais bunaithe ar mheastóireacht ar straitéis 2013 an Aontais maidir le hoiriúnú don athrú aeráide agus ar réimse leathan tuairimí ó pháirtithe leasmhara a bhailiú chun i) bonn eolais a chur faoi na roghanna beartais a scrúdaíodh agus iad a dhearadh, chomh maith le ii) leibhéal iomchuí na huaillmhéine. Cuireadh Treoirphlean cuimsitheach de Straitéis nua an Aontais ar fáil mar chuid den phróiseas comhairliúcháin oscailte in 2020 chun díospóireacht phoiblí a spreagadh agus rinneadh measúnú tionchair.

Fuarthas amach i meastóireacht 2018 ón gCoimisiún ar Straitéis Oiriúnaithe AE (2013) gur éirigh leis an straitéis sin a cuspóirí a bhaint amach maidir le gníomhaíocht na mBallstát a chur chun cinn, gníomhaíocht ‘aeráid-díonach’ ar leibhéal AE agus tacú le cinnteoireacht níos eolasaí. Áiríodh sa mheastóireacht an ‘scórchlár ullmhachta oiriúnaithe’ chun leibhéal ullmhachta na mBallstát a thomhas bunaithe ar tháscairí cáilíochtúla próiseasbhunaithe.