5.1 Plean gníomhaíochta éifeachtach um oiriúnú a cheapadh

A luaithe a bheidh measúnú déanta ar rioscaí agus leochaileachtaí maidir leis an athrú aeráide (Céim2) agus roghanna oiriúnaithe tosaíochta sainaitheanta agus roghnaithe (Céim3 agus Céim 4), is féidir creat a bhunú chun gníomhaíocht oiriúnaithe a chur chun feidhme — straitéis agus plean gníomhaíochta. Chun go mbeidh an creat sin éifeachtach, ní mór torthaí chéimeanna 1 go 4 a chur san áireamh ann agus ní mór é a bheith faoi réir comhairliúchán poiblí agus aitheantas foirmiúil ag na húdaráis áitiúla ábhartha.

Sonraítear sa Straitéis Oiriúnaithe nua go gcuideoidh an tAontas leis na húdaráis áitiúla agus réigiúnacha bogadh ó phleanáil go gníomhaíocht, trí shaoráid tacaíochta beartais a phíolótú. Cuirfidh an tsaoráid sin cúnamh teicniúil díreach ar fáil chun cabhrú lena straitéisí agus lena bpleananna oiriúnaithe a fhorbairt agus a chur chun feidhme. Faoi láthair tá an tsaoráid tacaíochta beartais ag céim a deartha agus táthar ag súil go seolfar í faoi dheireadh 2021.

Straitéis agus plean gníomhaíochta oiriúnaithe a dhearadh

Is iondúil go mbíonn cur chun feidhme gníomhaíochtaí oiriúnúcháin, nuair nach ndéantar iad a phríomhshruthú go hiomlán i mbeartais earnála atá ann cheana, faoi threoir straitéis oiriúnúcháin thiomnaithe agus plean gníomhaíochta a ghabhann léi.

Is doiciméad tagartha í an straitéis oiriúnaithe ina leagtar amach fís agus treo na ngníomhaíochtaí agus na torthaí a bhfuiltear ag súil leo. Leagtar amach sa phlean gníomhaíochta a ghabhann leis an togra an méid is gá a dhéanamh chun gníomhaíochtaí a dhéanamh de na roghanna oiriúnaithe a roghnaíodh.

Is minic a fhorbraíonn údaráis áitiúla plean agus straitéis araon mar dhoiciméad aonair, ar a dtugtar ‘straitéis oiriúnúcháin’ nó ‘plean oiriúnúcháin’ (féach na samplaí i gCéim 5.2). Féadfar an straitéis oiriúnúcháin a ionchorprú i ndoiciméid phleanála eile freisin, e.g. doiciméid earnála. In aon chás, moltar dréacht den straitéis oiriúnúcháin a phlé i gcomhairliúchán poiblí leis na páirtithe leasmhara ábhartha uile (féach Céim 1.6).

Is iad seo a leanas roinnt gnéithe a d’fhéadfadh a bheith i straitéis oiriúnúcháin:

Réamhrá ina mínítear an fáth a bhfuil gá le hoiriúnú, e.g. tionchair an athraithe aeráide atá ann faoi láthair agus a bhfuiltear ag súil leo (féach Céim 2.1)
Breithniú ar thorthaí an mheasúnaithe ar rioscaí agus ar earnálacha leochaileacha (féach Céim 2.4)
Cur chuige maidir leis an straitéis a fhorbairt, e.g. comhar le húdaráis laistigh agus lasmuigh den bhardas agus le páirtithe leasmhara poiblí agus príobháideacha eile (féach Céim 1.6)
Aidhmeanna/cuspóirí an oiriúnaithe agus treoracha straitéiseacha
Forálacha maidir le faireachán agus meastóireacht agus athbhreithniú a dhéanamh ar an straitéis (féach Céim 6)
An t-ionchas don todhchaí

I gcásanna áirithe, nuair is ann do straitéis oiriúnúcháin cheana féin ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach, féadfaidh bardais cinneadh a dhéanamh gan straitéis thiomnaithe a fhorbairt ach a bplean gníomhaíochta oiriúnúcháin a fhorbairt i gcomhréir leis an straitéis náisiúnta/réigiúnach sin.

Leagtar amach sa phlean gníomhaíochta a ghabhann leis an straitéis an méid is gá a dhéanamh chun gníomhaíochtaí a dhéanamh de na roghanna oiriúnaithe tosaíochta (Céim4). Tá an méid seo a leanas, ar a laghad, i bplean gníomhaíochta:

Mionsonraí maidir le gach gníomhaíocht (agus foghníomhaíochtaí, más infheidhme) agus próisis agus sineirgí gaolmhara
Róil agus freagrachtaí maidir le gníomhaíochtaí a chomhordú agus a chur i gcrích
Tráthchlár don chur chun feidhme
Meastachán ar na hacmhainní daonna agus airgeadais is gá agus/nó ar na scéimeanna cistiúcháin atá ar fáil
Riachtanais faisnéise, ceisteanna taighde oscailte agus bealaí chun bearnaí eolais a dhúnadh
Táscairí ratha le húsáid le haghaidh faireacháin agus meastóireachta (Céim6)

Más é an príomhchur chuige a roghnaíodh maidir le hoiriúnú don athrú aeráide a chur chun feidhme é trí phríomhshruthú sna doiciméid bheartais agus sna pleananna atá ann cheana (féach Céim 5.3), moltar mar sin féin doiciméad straitéiseach agus/nó pleanála a fhorbairt ina leagtar amach na príomhthionchair, na príomhearnálacha agus na príomhbheartais chun gnéithe oiriúnúcháin a chomhtháthú. Leis an bhforléargas sin, éascófar comhordú na ngníomhaíochtaí príomhshruthaithe.

Chun go mbeidh creat chun gníomhaíochtaí oiriúnúcháin a chur chun feidhme éifeachtach, tá sé ríthábhachtach formheas polaitiúil a fháil. Dá dtabharfaí aitheantas foirmiúil don straitéis forbartha agus don phlean gníomhaíochta a ghabhann léi, d’áiritheofaí inbhuanaitheacht na ngníomhaíochtaí oiriúnúcháin san fhadtéarma freisin.