Céim 1.2 Tacaíocht pholaitiúil agus úinéireacht pholaitiúil a áirithiú

Príomhtheachtaireacht

Cuir polaiteoirí ar bord chun a dtiomantas do ghníomhaíocht maidir leis an oiriúnú don athrú aeráide a léiriú, rud a chinnteoidh go mbeidh sé fós ina phríomhthosaíocht i d’údarás áitiúil nó réigiúnach.

Tá tacaíocht pholaitiúil fhadtéarmach ríthábhachtach chun oiriúnú don athrú aeráide a phleanáil agus a chur chun feidhme. Cuidíonn timpeallacht pholaitiúil thacúil le comhordú idir eagraíochtaí in earnálacha éagsúla agus le hacmhainní a leithdháileadh go héifeachtach.

Is féidir tacaíocht pholaitiúil a spreagadh trí ghealltanais ó leibhéil níos airde rialtais, amhail údaráis Eorpacha nó náisiúnta. Leagtar béim i straitéis an Aontais maidir le hoiriúnú don athrú aeráide (2021) ar a thábhachtaí atá sé tacú le hiarrachtaí oiriúnaithe ar gach leibhéal rialtais agus iad a aithint.

Cad iad príomhbheartais an Aontais a thacaíonn leis an oiriúnú don athrú aeráide?

Ar an leibhéal réigiúnach, d’fhéadfadh bearta rialála ón mbarr anuas tiomantas polaitiúil a spreagadh. Mar shampla, d’fhéadfadh straitéisí agus pleananna oiriúnaithe náisiúnta sainordú a thabhairt d’údaráis áitiúla agus réigiúnacha doiciméid bheartais a fhorbairt, agus tacaíocht theicniúil agus sásraí maoiniúcháin á dtairiscint acu. Tá ceanglais náisiúnta maidir le pleanáil oiriúnaithe ar an leibhéal áitiúil agus/nó réigiúnach i bhfeidhm i roinnt tíortha, amhail an Chróit, an Danmhairg, an Fhionlainn, an Fhrainc, an Ghearmáin, an Ghréig, Éire, an Laitvia, an Phortaingéil agus an tSualainn.

Tá méadú ag teacht ar an dul chun cinn atá á dhéanamh ag údaráis áitiúla agus réigiúnacha na hEorpa maidir le ceapadh beartas oiriúnúcháin trí chuir chuige dheonacha agus ón mbun aníos. Léiríonn go leor acu a dtiomantas trí pháirt a ghlacadh i dtionscnaimh idirnáisiúnta amhail na cinn seo a leanas:

Cúnant Mhéaraí an Aontais Eorpaigh don Aeráid agus d’Fhuinneamh

Gheall 311 údarás áitiúil agus réigiúnach go dtacóidís leis an misean sin, agus céim shuntasach á glacadh acu i dtreo tacaíocht pholaitiúil fhadtéarmach a fháil dá n-iarrachtaí oiriúnaithe.

Is féidir leis na húdaráis áitiúla agus réigiúnacha gealltanas a thabhairt maidir le gníomhú ar son na haeráide trí bheith ina sínitheoirí, ina gcomhordaitheoirí críochacha, nó ina lucht tacaíochta don chúnant. Geallann údaráis áitiúla plean gníomhaíochta fuinnimh inbhuanaithe agus aeráide a chur isteach. Cuireann údaráis réigiúnacha cabhair ar fáil sa líonra maidir le bearta oiriúnaithe a phleanáil agus a chur chun feidhme.

Líonra DK2020

Sa Danmhairg, cé nach bhfuil sé éigeantach, déanann formhór na mbardas athbhreithniú agus nuashonrú rialta ar a bpleananna oiriúnaithe áitiúla – i dtaca le pleananna bardasacha, nó mar chuid de DK2020, líonra cathrach deonach de chuid na Danmhairge. Tá tionscnamh DK2020 bunaithe ar chaighdeán a d’fhorbair C40 Cities. Trí pháirt a ghlacadh sa líonra cinntítear go n-úsáideann bardais uile na Danmhairge an caighdeán céanna chun gníomhú ar son na haeráide a phleanáil agus léirítear an tacaíocht pholaitiúil agus an cheannaireacht maidir le hoiriúnú don athrú aeráide ar fud na tíre.

Foinse: Climate-ADAPT (2023)

Comhshocruithe aeráide

I Lucsamburg, tá gach ceann de na 102 bhardas rannpháirteach sa phleanáil maidir le maolú ar an athrú aeráide agus oiriúnú don athrú sin tríd an gComhshocrú Aeráide. Mar chuid den chomhshocrú, cuireann an rialtas náisiúnta tacaíocht airgeadais ar fáil do bhardais chun bearta maolaithe, éifeachtúlachta fuinnimh agus oiriúnaithe a chur chun feidhme. Leis an gComhshocrú Aeráide, is féidir comhordú a dhéanamh idir na rialtais náisiúnta agus áitiúla agus spreagtar bardais chun gníomhú i gcomhréir leis na gealltanais náisiúnta maidir le hoiriúnú don athrú aeráide.

Foinse: ECFE (2021)

Comhshocrú Aeráide Pléimeannach

Leis an gComhshocrú Áitiúil Pléimeannach Fuinnimh agus Aeráide (2021), déantar spriocanna aeráide an Aontais a mhiondealú ina 10 sprioc inláimhsithe ar fud ceithre réimse – bonneagar glas, soghluaisteacht, fuinneamh inbhuanaithe agus uisce. I bhFlóndras, shínigh 293 údarás áitiúla an comhaontú, rud a léiríonn tacaíocht pholaitiúil agus ceannaireacht don oiriúnú sa réigiún Beilgeach seo.

Foinse: An Comhshocrú Aeráide Eorpach – Rialtas Pléimeannach

An Niocóis, an Chipir: Athléimneacht in aghaidh an athraithe aeráide a fhorbairt trí thacaíocht pholaitiúil agus trí ghníomhaíocht chomhoibríoch

Trí thacaíocht ón gCoimisiún Eorpach a ghiaráil agus trí chomhar leis an tsochaí shibhialta a chothú, tá dul chun cinn suntasach déanta ag an Niocóis maidir le hathléimneacht in aghaidh an athraithe aeráide a fhorbairt. Bhí ról lárnach ag Gníomhaireacht Fuinnimh na Cipire (CEA), mar ionadaí áitiúil Chúnant na Méaraí (CoM), maidir le páirtithe leasmhara áitiúla agus náisiúnta a ailíniú chun Pleananna Gníomhaíochta Fuinnimh Inbhuanaithe agus Aeráide (SECAPanna) agus tionscnaimh aeráide eile a chur chun cinn.

Príomhthoisc sna hiarrachtaí sin is ea tacaíocht pholaitiúil a fháil, rud a d’fhág gur féidir an méid seo a leanas a dhéanamh:

Ciste na gComhphobal Tuaithe: Tacaíonn an ciste sin le gníomhaíochtaí oiriúnúcháin i réimsí nach ndéantar freastal ceart orthu, lena n-áirithítear bearta cothroma maidir le hathléimneacht in aghaidh an athraithe aeráide.
Treoir theicniúil maidir le réitigh dhúlrabhunaithe (NBS): Leis an treoir seo, a forbraíodh le ceannach isteach lucht déanta beartas, tugtar cumhacht d’údaráis áitiúla agus do phobail áitiúla bearta inghníomhaithe i gcoinne an athraithe aeráide a chur chun feidhme.
Tionscadail NBS abhannbhunaithe: Bhain na tionscnaimh seo, a rinneadh i gcomhpháirtíocht leis an Roinn Forbartha Uisce, an Roinn Pleanála Baile, an Aireacht Gnóthaí Baile, agus an Roinn Comhshaoil, tairbhe as comhordú agus tacaíocht pholaitiúil ardleibhéil chun cur i bhfeidhm éifeachtach a chinntiú.

Trí iarrachtaí na sochaí sibhialta a ailíniú le toil láidir pholaitiúil, tá creat á chruthú ag an Niocóis le haghaidh gníomhú marthanach ar son na haeráide agus forbairt athléimneachta ar fud an réigiúin.

Foinse: Oiriúnú Uirbeach san Eoraip: Cad a Oibríonn (2024)

Acmhainní

Taispeánann Próifílí Tíre Climate-ADAPTstádas na pleanála oiriúnaithe náisiúnta de réir tíre. Is mó seans go bhfaighidh pleananna oiriúnúcháin réigiúnacha tacaíocht pholaitiúil ó leibhéil eile rialtais má thagann siad le spriocanna agus cuspóirí oiriúnúcháin náisiúnta. I gcásanna áirithe, tugann straitéisí agus pleananna oiriúnaithe náisiúnta sainordú d’údaráis áitiúla a bpleananna nó a straitéisí oiriúnaithe féin a fhorbairt.

Oiriúnú Uirbeach san Eoraip: Cad a oibríonn?
Tugtar forléargas ar an oiriúnú uirbeach san Eoraip, lena n-áirítear dúshláin agus cuir chuige maidir le hathléimneacht a fhorbairt. Déantar cur síos i gCaibidil 13 ar an gcaoi a bhfágann rialachas éifeachtach go bhfuil sé níos éasca bearta oiriúnúcháin a chomhordú agus go n-áirithítear rannpháirtíocht trasearnála na ngeallsealbhóirí, lena n-áirítear baill an phobail.

Cuid den Chomhaontú Glas don Eoraip is ea an Comhshocrú AeráideEorpach, lena dtugtar pobail agus eagraíochtaí le chéile chun an t-athrú aeráide a chomhrac. Féach leat an suíomh gréasáin chun eagraíochtaí atá ag dul i ngleic leis an athrú aeráide a aimsiú, chun eolas a chur ar thionscadail spreagúla, agus chun foghlaim conas páirt a ghlacadh ann.