All official European Union website addresses are in the europa.eu domain.
See all EU institutions and bodiesDeskrizzjoni
L-indewwa tal-ħamrija, imsejħa wkoll “ilma aħdar”, hija l-komponent taċ-ċiklu tal-ilma li huwa aċċessibbli għall-għeruq tal-pjanti. L-umdità fil-ħamrija tonqos f’perjodi ta’ preċipitazzjoni defiċjenti. L-irrigazzjoni hija l-aktar mod użat biex jiġi miġġieled in-nuqqas ta’ ilma fil-ħamrija u, għaldaqstant, bil-bosta l-użu prevalenti tal-ilma fl-agrikoltura. Fl-Ewropa, l-agrikoltura tammonta għal madwar 32 % tal-irtirar totali tal-ilma, iżda tilħaqmadwar 80 % u aktar fil-pajjiżi Mediterranji. Ir-rwol u l-impatt tat-tisqija jvarjaw bejn ir-reġjuni u l-kundizzjonijiet klimatiċi prevalenti: filwaqt li fin-Nofsinhar tal-Ewropa l-irrigazzjoni hija ingredjent essenzjali tal-produzzjoni agrikola, fl-Ewropa Ċentrali u tat-Tramuntana l-għelieqi jissaqqew b’mod sporadiku u normalment f’perjodi nixfin tas-sajf biss.
Skont l-aħħar rapport tal-IPCC (AR6), il-kontenut tal-ilma tal-ħamrija fin-Nofsinhar tal-Ewropa se jonqos; il-kundizzjonijiet tas-saturazzjoni u tad-drenaġġ se jkunu dejjem aktar rari u ristretti għal perjodi fix-xitwa u fir-rebbiegħa. Konsegwentement, id-domanda għall-ilma għat-tisqija tista’ tiżdied b’mod sostanzjali għar-reġjun tal-Mediterran. L-irrigazzjoni se ssir meħtieġa f’xi partijiet oħra tal-Ewropa, filwaqt li d-domanda se tonqos f’partijiet tat-Tramuntana tal-Ewropa fejn il-preċipitazzjoni x’aktarx li tiżdied. Is-settur tal-enerġija (l-enerġija idroelettrika) se jpoġġi pressjoni addizzjonali fuq ir-riżorsi tal-ilma. B’dawn l-iżviluppi, huma meħtieġa ġestjoni u politiki tal-ilma aktar robustibiex tiġi ġestita d-domanda dejjem akbar li tikkompeti bejn setturi u użi differenti.
Xi modi kif tista’ tittejjeb l-effiċjenza tal-irrigazzjoni huma:
- Bidla mit-tisqija bil-gravità għal sistemi moderni taħt pressjoni (eż. tisqija bit-taqtir u bil-bexxiexa). Dan jipprovdi titjib fl-effiċjenza tat-twassil u tnaqqis fid-domandagħall-ilmagħat-tisqija . Magħrufa wkoll bħala mikroirrigazzjoni,jew teknoloġija ta’ irrigazzjoni bit-taqtir, din is-sistematiffranka l-ilma u l-enerġija billi tnaqqas it-traspirazzjoni tal-għelejjel, l-evaporazzjoni u l-iskol fil-livell tal-wiċċ.
- Tisqija b’defiċit (tisqija taħt ir-rekwiżiti sħaħ tal-għelejjel u tal-ilma) li timmira lejn il-produzzjoni massima għal kull unità ta’ ilma kkunsmat. Ingħatat attenzjoni żgħira iżda dejjem tikber lil dan l-approċċ. Iż-żidiet fil-produttività tal-ilma taħt l-irrigazzjoni b’defiċit. Madankollu, l-applikazzjoni ta’ din it-teknika teħtieġ aġġustamenti fis-sistemi agrikoli. Peress li r-rispons tal-għelejjel għall-istress idriku jvarja b’mod konsiderevoli, huwa meħtieġ għarfien tajjeb tal-imġiba tal-għelejjel biex tiġi applikata din it-teknoloġija.
- Twaqqit imtejjeb tal-irrigazzjoni (irrigazzjoni intelliġenti fil-livell klimatiku jew ta’ preċiżjoni). Dan huwa bbażat fuq tbassir imtejjeb tat-temp, monitoraġġ idroloġiku, sistemi ta’ twissija bikrija, teknoloġija tal-informazzjoni u tal-komunikazzjoni (ICT) imtejba u servizzi agrokonsultattivi bbażati fuq it-temp għall-prevenzjoni u t-tħejjija (ara l-għażlata’ adattament dwar l-agrikoltura ta’ preċiżjoni).
- Jistgħu jiġu applikati tekniki differenti għal għelejjel speċifiċi. Pereżempju, irrigazzjoni intermittenti/awtomatizzata (tixrib alternattiv u tnixxif) tista’ tiġi kkunsidrata għall-paddies. Din tuża l-ilma b’mod effiċjenti, tnaqqas il-kostijiet lavorattivi, u żżid ir-rendimenti (Masseroni et al. 2018). Din it-teknika hija pjuttost speċifika għar-ross u tista’ ma tapplikax għal għelejjel oħra.
It-tisqija mtejba tista’ tiġi kkomplementata minn għażliet oħra għall-iffrankar tal-ilma (ara pereżempju l-għażla dwar l-użu mill-ġdid tal-ilma biex jiġu miġġielda l-iskarsezza tal-ilma u n-nuqqas ta’ ilma fil-ħamrija. Jekk jintużaw sorsi ta’ enerġija rinnovabbli (eż. pompi tal-enerġija solari) biex iħaddmu dawn is-sistemi innovattivi ta’ irrigazzjoni, l-iffrankar tal-ilma jingħaqad ukoll mal-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima.
Dettalji Addizzjonali
Dettalji ta' Adattament
Kategoriji tal-IPCC
Strutturali u fiżiċi: Għażliet teknoloġiċiParteċipazzjoni tal-partijiet interessati
L-operaturi ekonomiċi jistgħu jkunu involuti fi kwalunkwetentattiv biex jiġu organizzati mill-ġdid is-sistemi u l-infrastrutturi tal-irrigazzjoni, għall-konsegwenzi soċjali, ekonomiċi u ambjentali notevoli tagħhom. Mhux biss l-atturi ewlenintas-settur agrikolu għandhom ikunu involuti, iżda wkoll dawk tas-setturi li jikkompetu mal-agrikoltura għall-istess riżorsi tal-ilma. Jistgħu jiġu involuti industriji ġirien possibbli biex jiġu żgurati pompi li jaħdmu bl-enerġija solari jew biex isir investiment f’teknoloġiji intelliġenti dwaril-klima. Minħabba l-effetti pożittivi mistennija fuq iċ-ċiklu tal-ilma kollu kemm hu, l-assoċjazzjonijiet ambjentali u l-NGOs huma mistennija lijkunu proattivi fl-inkoraġġiment tal-użuta’ sistemi innovattivi biex tittejjeb l-irrigazzjoni. It-tixrid tal-għarfien dwar l-użu żejjed tal-ilma u l-użu sostenibbli - speċjalment fis-settur agrikolu huwa essenzjali, u jista' jwassal għalimpatti pożittivi potenzjali fil-livell tal-pajsaġġ.
Suċċess u fatturi li jillimitaw
Mingħajr adattamentfil-prattiki tat-tisqija tal-ilmafil-livell tal-azjendiagrikoli,il-fallimenttal-għelejjel x’aktarx li jseħħ f’żoni suxxettibbli għan-nixfa,speċjalment meta jitqiesu l-agħarxenarji klimatiċi. Meta jiġiimplimentat l-adattament fis-sistemi ta’ tisqija, l-azjendi agrikoli jistgħu jkunu ppreparati ħafnaaħjar biex jiffaċċjaw l-iskarsezza tal-ilma xprunata mit-tibdilfil-klima. Il-funzjonament tal-pajsaġġi jista’ jiġi restawrat jew sostnut permezz tal-użu mill-ġdid u l-ħżin tal-ilma. L-enerġija tista’ tiġi ffrankata permezz ta’ ppjanar u implimentazzjoni effiċjenti tat-tisqija. L-iffrankar tal-ispejjeż tal-enerġija u tal-ilma huwa wieħed mill-akbar inċentivi li jistgħu jagħtu spinta lill-użu ta’ sistemi ta’ irrigazzjoni effiċjenti. Il-kost tal-enerġija qed jiżdied u t-tariffi tal-ilma, għalkemm ivarjaw ħafna bejn pajjiżi differenti, jistgħu jkunu rilevanti fil-livelli tal-azjendi agrikoli
Madankollu, il-bdiewa ta’ spiss isibuha bi tqila biex japplikaw prattikita’ ġestjoni innovattivi, minħabba li kwalunkwe bidla fil-prattika konswetudinarja hija għalja u teħtieġ sforz. In-nuqqas ta’ għarfien, ta’ kapaċitàteknoloġika jew ta’evidenzaxjentifika speċifika għas-sit huma wkoll ostakli. Is-sistemi għall-awtorizzazzjoni tal-astrazzjoni tal-ilma u l-mekkaniżmi tal-ipprezzar tal-ilma fil-pajjiżi tal-UE fihom ħafna eżenzjonijiet għall-użu agrikolu tal-ilma. Il-Politika Agrikola Komuni (PAK)kienet qed tiffinanzja proġetti u prattiki li mistennija jtejbu l-użu sostenibbli tal-ilma. Madankollu, għad hemm ftit inċentivi disponibbli għall-bdiewa biex jimplimentaw teknoloġiji aktar effiċjenti (Rapportspeċjali mill-Qorti Ewropea tal-Awdituri, 2021).
Spejjeż u benefiċċji
Il-prezzijiet tal-ilma u l-ispejjeż tal-irrigazzjoni huma varjati ħafna lokalment, u kull wieħed minnhom għandu tariffa differenti għall-użu tal-ilma. Xi wħud iħallsu għal kull ettaru u jiksbu użu illimitat tal-ilma, xi wħud iħallsu għal kull volum ippumpjat mix-xmara. Komunitajiet oħra jitolbu ħlas għal kull litru ta’ użu (Esteve et al., 2015). Għalhekk, l-użu ta’ sistemi ta’ tisqija effiċjenti ġodda li jnaqqsu l-ammont kumplessiv ta’ ilma użat mill-bdiewa jista’ jkollu impatti differenti fuq l-iffrankar tal-ispejjeż, skont il-postijiet differenti. Il-pompi jistgħu jiswew bejn 3000-46000 euro. Dawk il-kostijiet jiddependu fuq jekk humiex diżil jew elettriċi, u jekk humiex inklużi l-għodod u l-iswiċċijiet ta’ monitoraġġ. Il-pipeline jista’ jvarja minn 3,20-9,80 EUR/m għal pajpijiet portabbli jew 5,70-18,50 EUR/m għal pajpijiet taħt l-art, skont id-dijametru (DĠ ENV, 2012).
Il-miżuri ta’ adattament għall-irrigazzjoni juru benefiċċji fiż-żoni kollha b’sehem agrikolu għoli ta’ użu tal-ilma ħelu. Il-benefiċċji jistgħu jinkisbu biss jekk l-ilma kkonservat jinħażen għal użu effiċjenti u intelliġenti fir-rigward tal-klima (jiġifieri jiem xotti, b’metodi ta’ irrigazzjoni effiċjenti).
L-implimentazzjoni tal-aħjar prattiki ta’ ġestjoni fl-irrigazzjoni spiss tkun akkumpanjata minn programmi edukattivi għall-bdiewa , u b’hekk jittejbu l-għarfien u s-sensibilizzazzjoni tagħhom dwar it-tibdil fil-klima.
Sistemita’ tisqija mtejba li jużaw ir-riżorsi tal-ilma b’mod effiċjenti jimminimizzaw l-impatti fuq iċ-ċiklu kollu tal-ilma, b’effetti pożittivi fuq l-ekosistema kollha. L-iffrankar tal-enerġija u t-tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra huma benefiċċji oħra, speċjalment jekk is-sistema effiċjenti fl-enerġija tiġi kkombinata mal-użu ta’ pompi solari.
Aspetti legali
Il-PAK tal-UE tipprovdi sussidji għal miżuri ta’ adattament għall-irrigazzjoni li jinvolvu l-użu sostenibbli tal-ilma. Xi miżuri huma obbligatorji għall-bdiewa, filwaqt li oħrajn jiddependu fuq il-parteċipazzjoni volontarja tal-bdiewa. Barra minn hekk, kemm id-Direttiva Qafas tal-UEdwarl-Ilma kif ukoll il-mekkaniżmuta’ kundizzjonalità tal-PAK (jiġifieri pagamenti kundizzjonali fuq obbligi ambjentali) huma maħsuba biex jissalvagwardjaw il-korpiEwropej tal-ilma tal-wiċċ u ta’ taħt l-art.
Il-PAKtista' tappoġġa l-bidla lejn sistemi ta' irrigazzjoni aktar effiċjenti u lejn ġestjoni mtejba tal-ilma fl-art agrikola. Eżempji ta’ azzjonijiet appoġġati jinkludu miżuri ta’trasferiment ta’ għarfien u informazzjonikif ukoll azzjonijiet għal investimenti f’assi fiżiċi, bħall-infrastruttura relatata mal-provvista u l-iffrankar tal-ilma.
Ħin ta' implimentazzjoni
Bit-teknoloġija, it-taħriġ u r-riżorsi korretti, il-miżuri ta’ adattament għall-irrigazzjoni jistgħu jiġu implimentati relattivament malajr (2-5 snin). Dan jista’ jirrikjedi xi bidliet strutturali lokali.
Ħajja
It-Tul ta’ ħajja jvarja bejn 5 u 15-ilsena, skont il-kejl speċifiku ic. L-effiċjenza fit-tulta’ din l-għażla biex tlaħħaq mal-iskarsezza tal-ilma fis-settur agrikolu tiddependi wkoll fuq is-severità tat-tibdil fil-klimali se tiġi esperjenzata fir-reġjuniEwropej tal-Karibew.
Informazzjoni ta' referenza
Websajts:
Referenzi:
Esteve, P. et al. (2015) “A hydro-economic model for the assessment of climate change impacts and adaptation in irrigated agriculture” (Mudell idroekonomiku għall-valutazzjoni tal-impatti tat-tibdil fil-klima u l-adattamentfl-agrikoltura saqwija), Ecological Economics, 120, pp. 49–58. doi:https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2015.09.017.
Grafton R. Q. et al. (2018) “The paradox of irrigation efficiency”(Il-paradoss tal-effiċjenza tat-tisqija), Science ,361(6404), pp. 748–750. doi: 10.1126/science.aat9314.
Iglesias, A. and Garrote, L. (2015) “Adaptation strategies for agricultural water management under climate change in Europe” (Strateġiji ta’ adattament għall-ġestjoni tal-ilmaagrikolu skont it-tibdil fil-klima fl-Ewropa),Agricultural Water Management, 155, pp. 113-124. doi:https://doi.org/10.1016/j.agwat.2015.03.014.
Masseroni, D. et al. (2018) “Evaluating performances of the first automatic system for paddy irrigation in Europe”, Agricultural Water Management, 201, pp. 58–69. doi:10.1016/j.agwat.2017.12.019.
Singh, C., Ford, J., Ley, D. et al. Valutazzjoni tal-fattibbiltà tal-għażliet ta’ adattament: avvanzi u direzzjonijiet metodoloġiċi għar-riċerka u l-prattika tal-adattament għat-tibdil fil-klima. Bidla fil-Klima 162,255–277 (2020). https://doi-org.ezproxy.library.wur.nl/10.1007/s10584-020-02762-x
Ippubblikat fi Climate-ADAPT: Apr 19, 2025
Language preference detected
Do you want to see the page translated into ?