Recykling wody

Dostęp do odpowiednich dostaw wody ma kluczowe znaczenie dla zrównoważonej przyszłości i oczekuje się, że zmiana klimatu nasili problemy związane z niedoborem wody w kilku regionach europejskich. Recykling wody jest tutaj uważany za środek adaptacyjny mający na celu oszczędzanie zasobów poprzez ponowne wykorzystanie do celów niezdatnych do picia. Woda domowa z łaźni, pryszniców i zlewozmywaków (szara woda) może być ponownie wykorzystywana do różnych celów, w tym do płukania toalet, prania i nawadniania ogrodu. Ścieki mogą być również wykorzystywane w rolnictwie do nawadniania. Szklarnie i procesy przemysłowe mogą być zaprojektowane do wykorzystania wody w zamkniętych obwodach do kontroli temperatury.

Ponowne wykorzystanie ścieków może zatem być cenną opcją w zakresie zaopatrzenia w wodę na obszarach, gdzie woda jest ograniczona. Istnieją dwa rodzaje ponownego użycia: bezpośredni i pośredni. Bezpośrednie ponowne użycie to oczyszczone ścieki, które są rurowane do systemu zaopatrzenia w wodę bez uprzedniego rozcieńczenia w naturalnym strumieniu/jeziorze lub wodach gruntowych. Pośrednie ponowne wykorzystanie polega na zmieszaniu odzyskanych ścieków z innym zaopatrzeniem w wodę przed ponownym użyciem. Oba rodzaje są interesujące jako szare warianty przystosowania się do zmiany klimatu. Szacuje się, że potencjalne ponowne wykorzystanie wody wynosi ponad 3000 mln m³/rok. Tylko Hiszpania odpowiada za 1200 mln m³/rok (sprawozdanie w sprawie dobrych praktyk w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu w planach gospodarowania wodami w dorzeczu). W ramach projektu AQUAREC zidentyfikowano ponad 200 projektów dotyczących ponownego wykorzystania wody w Europie.

Oczyszczone ścieki mogą służyć jako bardziej niezawodne źródło wody, przyczyniając się do bardziej zrównoważonego wykorzystania zasobów i należytego zarządzania popytem. Środek ten może zmniejszyć ogólne zapotrzebowanie na zużycie wody i uzdatnianie wody, prowadząc do oszczędności kosztów. Ponadto stosowanie oczyszczonych ścieków bogatych w składniki odżywcze w rolnictwie może prowadzić do zmniejszenia (lub wyeliminowania) stosowania nawozów lub zwiększenia wydajności, a zatem może również przyczynić się do bezpieczeństwa żywnościowego.  Patrząc na środowisko, ponowne wykorzystanie uzdatnionej wody pozwala na ochronę i alokację wody słodkiej i może poprawić odbudowę strumieni, terenów podmokłych i stawów.

Kategorie IPCC

Strukturalne i fizyczne: opcje usług, Strukturalne i fizyczne: opcje technologiczne

Udział zainteresowanych stron

Inicjatywy w zakresie recyklingu wody mogą być realizowane w różnych skalach przestrzennych i angażują różne podmioty. Środek ten jest trudny do wdrożenia w krajach bez odpowiedniego kontekstu instytucjonalnego i normatywnego, aby ułatwić ponowne wykorzystanie, lub w których akceptacja społeczno-kulturowa i konflikty mogą utrudniać dostosowanie. Zaangażowanie zainteresowanych stron jest kluczowym elementem ich wdrażania, ponieważ ten wariant adaptacyjny może budzić obawy ogółu społeczeństwa. Należy zbadać i wykluczyć potencjalne zagrożenia związane ze stosowaniem ścieków, aby uzyskać wsparcie zainteresowanych stron. Projekty demonstracyjne i dzielenie się przypadkami sukcesu mogą być częścią działań partycypacyjnych.

Czynniki sukcesu i czynniki ograniczające

Biorąc pod uwagę sytuację instytucjonalną, wdrożenie środka może wymagać zmian w prawodawstwie; kolejna obawa dotyczy przepisów dotyczących jakości wody w odniesieniu do nawadniania ścieków, które mogłyby być zbyt rygorystyczne, aby umożliwić ponowne wykorzystanie. Do głównych zagrożeń związanych z ponownym wykorzystaniem oczyszczonej wody zalicza się niepewność co do zapotrzebowania na oczyszczonych ścieków, która może ograniczyć stabilność gospodarczą inwestycji. Środek ten może również prowadzić do większych napięć społecznych z powodu braku akceptacji. Ponowne wykorzystanie ścieków może również stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego, zwłaszcza jeśli nielegalne i niezdrowe praktyki ponownego wykorzystania ścieków szybko się rozwijają ze względu na niedobór wody, rygorystyczne przepisy lub brak odpowiednich wytycznych dotyczących ponownego wykorzystania oczyszczonych ścieków i dobrych praktyk know-how (sprawozdanie dotyczące ponownego wykorzystania ścieków w Morzu Śródziemnym). Potrzebne są lepsze informacje, aby zapewnić społecznościom możliwość podejmowania świadomych decyzji dotyczących recyklingu jako opcji zaopatrzenia w wodę.

Koszty i korzyści

Możliwe korzyści wynikające z ponownego wykorzystania oczyszczonej wody są różne, w tym korzyści gospodarcze, społeczne i środowiskowe. Korzyści te obejmują zmniejszenie zapotrzebowania na wodę w gospodarstwach domowych i złagodzenie presji na główne dostawy wody, zmniejszenie kosztów energii wyższego szczebla i kosztów środowiskowych. Koszt wody pochodzącej z recyklingu może przekroczyć koszt wody słodkiej, ale jest to uzasadnione szeregiem korzyści, które zapewnia recykling wody: oszczędza wysokiej jakości wodę do picia, zmniejsza ilość zanieczyszczonej wody uwalnianej do środowiska, może mieć jakość, dzięki czemu nadaje się do określonych zastosowań (np. względna wysoka zawartość składników odżywczych może zapewnić nawozy poprzez jej zastosowanie do nawadniania). Ceny wody pochodzącej z recyklingu mogą uwzględniać wszystkie te skutki uboczne i uzasadniać niższe stawki za pomocą dotacji publicznych, aby zachęcić do jej stosowania. Ogólnie rzecz biorąc, podział kosztów jest decyzją polityczną, która określa, w jaki sposób zostaną one podzielone na ogólne opodatkowanie i opłaty dla osób zainteresowanych korzyściami z ponownego wykorzystania.

Aspekty Prawne

Środek ten jest wyraźnie zalecany w wytycznych UE dotyczących CIS „Zarządzanie dorzeczami w zmieniającym się klimacie”, a także w komunikacie UE pt. „Rozwiązywanie problemów związanych z niedoborem wody i suszami w Unii Europejskiej”. W komunikacie z 2007 r. w sprawie niedoboru wody i suszy uznaje się również za potencjalne rozwiązania w całej Europie. Stwierdza się jednak, że ostateczne stanowisko Komisji w sprawie tych wariantów będzie musiało opierać się na dalszych pracach nad oceną ryzyka i skutków, biorąc pod uwagę szczególne uwarunkowania biogeograficzne państw członkowskich i regionów. Środek ten mógłby być finansowany w ramach unijnego programu rozwoju obszarów wiejskich i polityki spójności.

Czas wdrożenia

5-15 lat.

Okres użytkowania

Ponad 25 lat.

Strony internetowe:

Bibliografia: