Strategia przystosowania się do zmiany klimatu dla obszaru Grimsel w Alpach Szwajcarii
Osady, infrastruktura, użytkowanie gruntów i połączenia drogowe na obszarze Grimsel w południowej Szwajcarii są w dużym stopniu narażone na zagrożenia związane z hydrologicznymi i grawitacyjnymi procesami zagrożenia naturalnego, takimi jak opadanie skał, przepływy błota, osuwiska, lawiny i powodzie sprzyjające osadzeniu gruzu. Oczekuje się, że rozmrażanie wiecznej zmarzliny, cofnięcie się lodowca i częstsze ulewne opady spowodowane zmianami klimatu jeszcze bardziej zmniejszą stabilność nachylenia i zwiększą prawdopodobieństwo ruchów masowych. Obszar Grimsel znajduje się w kantonie Berne w północnej części Alp berneńskich i obejmuje dwie wysokogórskie gminy Guttannen i Innertkirchen.
Aby poradzić sobie z przyszłymi wyzwaniami wynikającymi z połączonego wpływu zagrożeń naturalnych wywołanych klimatem na istniejące wcześniej podatności społeczno-gospodarcze, podmioty regionalne zaangażowały się w zorganizowany proces partycypacyjny (2014–2016) i opracowały „Strategię przystosowania się do klimatu dla obszaru Grimsel” w ramach federalnego szwajcarskiego programu finansowania. Zakres tematyczny formułowania strategii stopniowo poszerzył się i przesunął z początkowo raczej wąskiego nacisku na zarządzanie zagrożeniami naturalnymi do szerszych perspektyw rozwoju regionalnego odpornego na zmianę klimatu. W ostatecznym dokumencie strategicznym określono sześć konkretnych środków, z których jeden został wdrożony już w 2016 r.: zarządzanie wdrażaniem strategii zostało zinstytucjonalizowane poprzez utworzenie grupy sterującej odpowiedzialnej za koordynację i monitorowanie. Do końca 2018 r. realizacja dalszych środków pokazuje mieszany obraz, przy czym stan realizacji waha się od finalizacji po to, by sprostać trudnościom.
Opis studium przypadku
Wyzwania
„Strategia przystosowania się do klimatu dla obszaru Grimsel” stanowi odpowiedź na wyzwania wynikające z połączenia i) wpływu zmiany klimatu na potencjał zagrożeń naturalnych oraz (ii) istniejących wcześniej podatności na zagrożenia społeczno-gospodarcze i społeczno-kulturowe.
Obszar Grimsel charakteryzuje się wysoką ekspozycją na procesy grawitacyjne i hydrologiczne, takie jak opadanie skał, przepływy błota, procesy ulewne, osuwiska, lawiny i powodzie poprzez aggradację. W wyniku rozmrażania się wiecznej zmarzliny i odwrotu lodowców różne części regionu zostały dotknięte poważnymi zagrożeniami naturalnymi obejmującymi ruchy masowe w ujęciu rocznym i w coraz większym stopniu w ostatnich latach. Ze względu na napędzany temperaturą wzrost elewacji linii wiecznej zmarzliny, mobilizację gruzu w wyniku ablacji lodowcowej, rosnące prawdopodobieństwo obfitych opadów deszczu i rosnącą linię śniegu, oczekuje się, że duże wydarzenia w ruchu masowym staną się bardziej prawdopodobne również latem w przyszłości.
Średnia roczna temperatura w Szwajcarii wzrosła już o 2,0 °C w latach 1864–2017, w porównaniu do 0,9 °C na całym świecie (CH2018, 2018). Zgodnie z najnowszymi scenariuszami klimatycznymi dla Szwajcarii 2018(CH2018, 2018) do końca XXI wiekuśrednia roczna temperatura w całej Szwajcarii może wzrosnąć nawet o 6,9 °C od epoki przedindustrialnej (5,4 °C w porównaniu z okresem odniesienia 1981-2010) dla scenariusza emisji RCP8.5. W przypadku scenariusza łagodzenia zmiany klimatu zgodnego z 2 °C RCP2.6 ocieplenie będzie prawdopodobnie mieściło się w zakresie 2,1–3,4 °C powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej (0,6-1,9 °C w porównaniu z okresem 1981-2010). Oczekuje się, że jeszcze silniejsze ocieplenie nastąpi w sezonie letnim. W dłuższej perspektywie, niezakłócone zmiany klimatu (RCP8.5) prawdopodobnie spowodują spadek średnich opadów w Szwajcarii w lecie i wzrost w zimie. W zależności od regionu przewidywany średni wzrost opadów zimowych o 2100 waha się od +12 % do +22 %, a mediana opadów w okresie letnim waha się od -10 % do -24 %. Szacuje się, że w scenariuszu RCP8.5 poziom zerowego stopnia wzrośnie zimą o 700 do 1050 metrów (w porównaniu z 1981-2010). Spowoduje to prawdopodobny spadek sum opadów śniegu o ponad -50 % i spadek średniej zimowej pokrywy śnieżnej o -80 % przy niskich wysokościach. Istnieją solidne dowody na to, że wystąpią częstsze i intensywne obfite opady deszczu, szczególnie w zimie pół roku, przy czym natężenie zdarzeń szczytowych wykazuje największe zmiany: w przypadku RCP8.5 przewiduje się, że ilości opadów podczas całodniowych ciężkich zdarzeń o 100-letnich odstępach zwrotu zwiększą się o 10-25 % do 2100 r. Połączone skutki rosnących opadów zimowych, rosnącego udziału opadów zamiast śniegu oraz nasilających się ekstremalnych opadów będą miały poważne konsekwencje dla ryzyka powodzi i innych procesów zagrożeń naturalnych.
W szwajcarskiej krajowej analizie zagrożeń i szans związanych z klimatem (Köllner i in., 2017) wskazano rosnącą częstotliwość lub rozszerzenie przestrzenne ruchów masowych z powodu odwrotu lodowców i rozmrażania się wiecznej zmarzliny, w tym na obszarach, które wcześniej nie były dotknięte, jako priorytetowe ryzyko zmiany klimatu dla kilku szwajcarskich regionów, w tym Alp Szwajcarskich. Bez środków dostosowawczych zmniejszenie stabilności nachylenia i częstsze ruchy masowe mogą w znacznym stopniu zwiększyć ryzyko szkód dla życia ludzkiego i dóbr materialnych (budynki, infrastruktura, szkody pośrednie, zmniejszenie pojemności magazynowej zbiorników wodnych).
Na obszarze Grimsel wysoka obecna presja problemowa związana z przepływami błota i lokalnymi powodziami na niektórych terenach miejskich była ważnym czynnikiem inicjującym rozwój strategii przystosowania się do zmiany klimatu. W swojej ocenie przyszłych wyzwań uczestniczące zainteresowane strony stwierdziły, że zagrożenia spowodowane szeregiem zagrożeń hydrograwitacyjnych prawdopodobnie wzrosną w warunkach postępującej zmiany klimatu, w tym przedłużenia okresów zagrożenia na sezon letni (Bender-Gàl i in., 2016). Wynikające z tego zagrożenia bezpośrednio wpływają na jedyną drogę kantonalną, która jest głównym połączeniem transportu publicznego w regionie i poza nim, drugorzędny system drogowy, budynki i osiedla, infrastrukturę zaopatrzeniową (woda pitna, linie energetyczne, telekomunikację) oraz obiekty związane z produkcją energii wodnej, która jest głównym atutem gospodarczym regionu.
Wpływ zmiany klimatu na zagrożenia naturalne jest ściśle związany z wieloma kwestiami rozwoju regionalnego na tym peryferyjnym obszarze wiejskim. Rosnące zagrożenia związane z procesami zagrożeń naturalnych pokrywają się i oddziałują z innymi naciskami zewnętrznymi i tendencjami społeczno-gospodarczymi obowiązującymi w regionie, często pogłębiając je. Te czynniki nieklimatyczne obejmują: zmiany demograficzne (migracja na obszarach wiejskich, starzenie się społeczeństwa); ograniczenia rozwoju osadnictwa ze względu na warunki naturalne; ograniczone publiczne możliwości finansowe w zakresie środków ochrony strukturalnej; upośledzone postrzeganie ryzyka przez ludność (wpływ na postrzeganą jakość życia); zależność atrakcyjności turystyki i poziomu zatrudnienia od ciągłości połączeń drogowych. Zagrożenia naturalne związane z klimatem wpływają na te czynniki rozwoju regionalnego, wpływając na trzy kluczowe warunki zrównoważonego rozwoju regionalnego i zagrażając ich niezbędnej równowadze, a mianowicie: i) łączność transportowa i niezawodność infrastruktury publicznej, ii) bezpieczeństwo oraz iii) jakość życia.
Cele
W ramach klastra tematycznego „Pokonywanie zagrożeń naturalnych” opracowanie „Strategii przystosowania się do klimatu dla obszaru Grimsel” było jednym z 31 projektów pilotażowych finansowanych w ramach pierwszej fazy finansowania (2013–2017) federalnego szwajcarskiego programu pilotażowego na rzecz przystosowania się do zmiany klimatu. Program ten wspiera realizację szwajcarskiej krajowej strategii przystosowania się do zmiany klimatu (Rada Federalna, 2012 r.) poprzez zapewnienie wsparcia finansowego dla innowacyjnych i wzorcowych projektów dotyczących przystosowania się do zmiany klimatu w kantonach, regionach i gminach.
Projekt pilotażowy w obszarze Grimsel miał na celu uwrażliwienie podmiotów regionalnych na skutki zmiany klimatu oraz promowanie współpracy między odpowiednimi podmiotami na różnych szczeblach i sektorach. Konkretnymi celami było określenie wariantów przystosowania się do zmiany klimatu, opracowanie subregionalnej długoterminowej strategii przystosowania się do zagrożeń naturalnych w sposób skoordynowany oraz osiągnięcie zaangażowania podmiotów w jej realizację.
Dokument strategiczny koncentruje się na czterech strategicznych kierunkach zrównoważonego rozwoju regionalnego w warunkach zmiany klimatu: i) dostęp do transportu, ii) jakość życia, iii) bezpieczeństwo oraz iv) komunikacja. W tym celu określono następujące cele (Bender-Gàl i in., 2016):
- Infrastruktura transportowa: Zapewniona jest odpowiednia dostępność, z uwzględnieniem aspektów kosztów i korzyści, podczas gdy różne cechy dostępu do ruchu drogowego są możliwe dla różnych odcinków dróg.
- Jakość życia: Optymalne wykorzystanie potencjału regionu pozostaje możliwe pomimo zmian klimatycznych. Tendencja do emigracji nie nasili się pomimo skutków zmiany klimatu, a jej konsekwencje dla jakości życia zostaną złagodzone.
- Bezpieczeństwo: Życie w gminach pozostaje bezpieczne, a mieszkańcy mają dobre poczucie bezpieczeństwa. Ryzyko dla ludzi i wartości nieruchomości są zminimalizowane.
- Komunikacja: Komunikacja wewnątrz regionu i na jego temat jest łatwo zrozumiała, dobrze ukierunkowana, adekwatna do potrzeb każdego szczebla decyzyjnego, regularna, występująca we właściwym czasie i za pośrednictwem wyraźnie uzgodnionych kanałów komunikacji.
Ponadto w strategii określono pięć obszarów zainteresowania i określono cele jakościowe mające na celu zrównoważony i odporny na zmianę klimatu rozwój regionalny dla każdego z nich.
Taktyki adaptacyjne wdrożone w tym przypadku
- Dostosowanie zintegrowanego planowania przestrzennego
- Systemy i plany zarządzania kryzysowego i zarządzania klęskami żywiołowymi
- Ustanowienie systemów wczesnego ostrzegania
- Odporne na zmianę klimatu normy projektowania, budowy i utrzymania dróg
- Działania w zakresie eksploatacji i budowy infrastruktury kolejowej odpornej na zmianę klimatu
Rozwiązania
W „Strategii przystosowania się do klimatu dla obszaru Grimsel” (Bender-Gàl i in., 2016) uznano, że rosnące zagrożenia wynikające ze zmiany klimatu i innych bieżących zmian społecznych są ze sobą ściśle powiązane. W ten sposób zajmuje się przystosowaniem się do zmiany klimatu i zrównoważonym rozwojem regionalnym w sposóbpowiązany (Steinemann i in., 2017). W związku z tym obszary działania strategii są częściowo bezpośrednio związane z procesami zagrożeń naturalnych napędzanymi klimatem, a częściowo ukierunkowane są również na wpływy nieklimatyczne na szerszy rozwój regionalny. Strategia ma zatem na celu zapewnienie odpornego na zmianę klimatu rozwoju regionalnego w kontekście zagrożeń naturalnych i zarządzania ryzykiem.
Na podstawie oceny status quo, oczekiwanych zmian, wynikających z nich przyszłych wyzwań i potencjalnych możliwości, dokument strategiczny (Bender-Gàl i in., 2016) określa kierunki strategiczne i pięć obszarów zainteresowania: a) budynki, osiedla i obiekty; kantonalna droga i infrastruktura kantonalna; C) turystyki; D) zatrudnienie i rozwój gospodarczy; oraz e) życie wsi, aspekty społeczno-kulturowe i krajobraz. W odniesieniu do każdego z obszarów zainteresowania określa się potencjalne obszary działania, ocenia się je i ustala się priorytetowo, co skutkuje sześcioma konkretnymi środkami. Są one określane w sposób operacyjny, w tym obowiązki, etapy prac, wskaźniki postępu itp. Środki są różne rodzaje i adresy: otoczenie instytucjonalne, poprawa bazy wiedzy, rozwój rozliczeń, komunikacja, marketing i wkład w rozwiązanie techniczne. Zdefiniowano następujące środki:
- Ustanowienie komitetu sterującego ds. strategii przystosowania się do klimatu dla obszaru Grimsel: Utworzenie grupy sterującej oraz określenie jej zadań i zakresu zadań w celu zapewnienia wdrożenia, monitorowania i rozwoju środków.
- Przekształcenie niewykorzystanych nieruchomości na cele mieszkaniowe (gmina Guttannen, osada Boden): Tworzenie nowej przestrzeni mieszkaniowej, przyciąganie nowych mieszkańców i promowanie rozwoju osadnictwa zorientowanego na otoczenie, w celu zapewnienia życia społecznego i kulturalnego wsi oraz zachowania atrakcyjności tego obszaru jako przestrzeni życiowej pomimo przeciwności zmiany klimatu. Środek stanowi odpowiedź na postrzegane straty w zakresie bezpieczeństwa i jakości życia spowodowane zagrożeniami naturalnymi spowodowanymi klimatem i ma na celu przeciwdziałanie emigracji napędzanej przez zmianę postrzegania ryzyka przez ludność.
- Poprawa wymiany danych i informacji na temat zagrożeń naturalnych: Ustanowienie infrastruktury i procedur wymiany i przetwarzania danych i informacji o zagrożeniach naturalnych pochodzących z różnych źródeł oraz dostarczania ich ekspertom i społeczeństwu. Wspiera to podmioty regionalne w radzeniu sobie z ryzykiem.
- Przygotowanie do ewentualnego nowego połączenia kolejowego: Środek ma na celu przyczynienie się do niedawnej dyskusji politycznej na temat planów budowy nowej kolei wąskotorowej, połączonej z linią wysokiego napięcia, w systemie tunelowym o długości 20 km przechodzącym na północ-południe pod przełęczą Grimsel. Projekt oferuje „odporną na klimat” alternatywę dla drogi kantonalnej podatnej na zagrożenia. Ewentualne skutki projektu dla regionu i jego narażenia na zagrożenia naturalne są oceniane i uwzględniane w procesie decyzyjnym.
- Poprawa komunikacji kryzysowej w turystyce: Opracowanie i wdrożenie dostosowanej do potrzeb koncepcji komunikacji w celu przekazywania w bardziej terminowy, dokładny i skuteczny sposób informacji na temat występowania zdarzeń niebezpiecznych grupom użytkowników turystycznych.
- Marketing środowiska naturalnego i procesy dynamiczne: Rozwój produktów turystycznych, które wprowadzają krajobraz i środowisko naturalne jako aktywa regionalne. Przyczynia się to również do podnoszenia świadomości gości na temat procesów związanych z zagrożeniami naturalnymi oraz do lepszego zrozumienia środków nadzwyczajnych, takich jak zamykanie dróg.
Środek wykonawczy 1) strategia została strukturalnie zakotwiczona w regionie poprzez ustanowienie grupy sterującej już w 2016 r. Grupa sterująca jest częścią nowo utworzonego systemu zarządzania w celu wdrożenia strategii, który opiera się na istniejących strukturach instytucjonalnych w regionie i łączy centralną koordynację z obowiązkami decentralnymi. Składa się z ważnych instytucji, które uczestniczyły w opracowywaniu strategii i pod przewodnictwem Regionalnej Konferencji Oberland-Ost, instytucji odpowiedzialnej za koordynację polityki regionalnej i działa na styku władz miejskich, kantonalnych i federalnych. Podmioty uczestniczące w opracowywaniu strategii zobowiązały się do realizacji strategii, podpisując deklarację intencyjną.
Do końca 2018 r. realizacja dalszych środków pokazuje mieszany obraz, przy czym stan realizacji waha się od finalizacji po to, by sprostać trudnościom: Turystyczna waloryzacja procesów zagrożeń naturalnych (środek 6) przebiega z powodzeniem i przynosi kursy uniwersyteckie, wycieczki naukowe i wizyty studyjne odwiedzających z innych kontynentów w regionie. Poprawa wymiany danych na temat zagrożeń naturalnych (środek 3) wśród głównych operatorów infrastruktury w regionie przebiega bardzo dobrze i przyniosła znaczące rezultaty, np. w odniesieniu do naprawy zbędnych struktur monitorowania, powszechnego korzystania z baz danych prowadzonych przez pojedyncze podmioty oraz wspólnych zamówień na nowe systemy monitorowania. Zestaw argumentów związanych z planami nowego połączenia kolejowego (środek 4) został przygotowany i przekazany odpowiedzialnym decydentom, ale ze względu na decyzje polityczne szczebla federalnego projekt budowlany został przełożony na późniejszy termin. Realizacja środków 2) i 5) jest obecnie opóźniona lub wstrzymana, ponieważ zmieniły się kluczowe warunki ramowe (nowy rząd gminny, zmiana osobista u podmiotu odpowiedzialnego za działanie).
Przydatność
Sprawa opracowana i wdrożona jako środek przystosowania się do zmiany klimatu.
Dodatkowe Szczegóły
Udział zainteresowanych stron
„Strategia przystosowania się do klimatu dla obszaru Grimsel” została opracowana w ramach procesu partycypacyjnego trwającego w latach 2014–2016. Za kluczowy czynnik sukcesu projektu uznano zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron oraz szeroką reprezentację ważnych podmiotów instytucjonalnych w grupie roboczej (Steinemanni in., 2016). Przede wszystkim proces uczestnictwa przyczynił się do połączenia podmiotów sektorowych z różnych szczebli, które do tej pory stosowały odrębne strategie zarządzania ryzykiem w dość rozdrobniony sposób. Organizacja procesu składała się z zarządzania projektami, grupy roboczej, podwykonawcy zewnętrznego eksperta oraz Federalnego Urzędu Ochrony Środowiska (FOEN) jako koordynatora programu finansowania. Zespół ds. zarządzania procesami kierował Regionalny Kongres Oberland-Ost, który pełnił również funkcję organu realizującego projekt, w skład którego wchodzili przedstawiciele biura inżynieryjnego administracji kantonalnej (Oberingenieurkreis I) i jednej gminy. Pozostali partnerzy reprezentowani w grupie roboczej obejmowały wszystkie gminy, odpowiednie biura kantonalne oraz podmioty publiczne i prywatne reprezentujące kluczowe sektory regionalne: przemysł energetyczny, infrastrukturę transportową, turystykę i rolnictwo. Konsultant zewnętrzny był odpowiedzialny za sterowanie procesami, ułatwianie spotkań i doradztwo eksperckie. Dalsze doradztwo i wiedzę fachową zapewnił urzędnik ds. przystosowania się do zmiany klimatu w organie finansującym FOEN.
Strategia została opracowana w ramach procesu opartego na warsztatach, który został zorganizowany w pięciu etapach. Począwszy od wydarzenia inauguracyjnego w maju 2014 r., a kończącego się wydarzeniem zamykającym w styczniu 2016 r., przeprowadzono łącznie sześć warsztatów. Służyły one do identyfikowania i analizowania potrzeb i postrzegania problemów przez podmioty, współzależności systemowych, potrzeb i opcji działań, możliwych konfliktów, opracowywania strategii, priorytetów i kierunków strategicznych, wspólnych celów i konkretnych środków. Warsztaty były przygotowywane i przetwarzane w formie dokumentów wejściowych, które były stopniowo przekształcane w ostateczny dokument strategiczny.
Dwustronne rozmowy rozpoznawcze, w szczególności przed pierwszymi warsztatami, okazały się bardzo przydatne, aby wyjaśnić rzeczywistą sytuację problemową i zorganizować dyskusję podczas warsztatów. W pewnym stopniu rozmowy te uzupełniały warsztaty, w przypadku gdy ograniczone zasoby czasowe nie pozwoliły wszystkim uczestnikom na pełne wyrażenie wszystkich swoich obaw. Format „World Cafe” okazał się szczególnie odpowiednią metodą ułatwiania dyskusji w małych grupach w ramach warsztatów. Aktywny udział w procesie i pozytywna identyfikacja z jego rezultatem promowano poprzez zaproszenie uczestników do wniesienia wkładu, np. na temat przyszłej wizji grupy interesu, oraz poprzez przypisanie im odpowiedzialności za opracowanie środków.
Proces uczestnictwa zainteresowanych stron miał kluczowe znaczenie dla osiągnięcia odpowiedniej równowagi środków w obszarze warunków skrajnych objętych celami strategicznymi. Wiązało się to z równoważeniem dopuszczalnych poziomów ryzyka z odpowiednim poziomem bezpieczeństwa, dostępności i jakości życia. W swoich doświadczeniach (Steinemann i in., 2016) kierownicy procesu stwierdzają, że same fakty naukowe nie są wystarczające do podejmowania powiązanych ocen, ale że konieczne jest wypracowanie wspólnych stanowisk poprzez wymianę różnych poglądów i postrzegania problemów w zbiorowym procesie rozważań.
Czynniki sukcesu i czynniki ograniczające
„Strategia przystosowania się do klimatu dla regionu Grimsel” jest uznawana za sukces i projekt „dobrej praktyki” koordynatorów szwajcarskiego pilotażowego programu przystosowania się do zmiany klimatu (FOEN, 2017 r.). Należy do mniejszości projektów pilotażowych, które wykraczały poza doskonalenie bazy wiedzy lub opracowywanie narzędzi wsparcia i przystąpiły do określania konkretnych wariantów adaptacyjnych, formułowania ich w strategii zakotwiczonej regionalnie i przygotowania jej wdrożenia w praktyce. Można zidentyfikować następujące główne czynniki sukcesu związane z różnymi wymiarami (Steinemann i in., 2016):
Czynniki sukcesu związane z zewnętrznymi warunkami ramowymi:
- Poprzednie zdarzenia niebezpieczne w ostatnich latach spowodowały presję na problemy na początku projektu, co stworzyło świadomość potrzeby działania i zwiększyło gotowość do rozpoczęcia regionalnego procesu adaptacji.
- Ponowna ocena lokalnego ryzyka powodziowego w trakcie procesu opracowywania strategii oznaczała, że ryzyko było mniej dotkliwe niż pierwotnie zakładano, co złagodziło postrzeganie problemu przez zaangażowane podmioty. Chociaż taka dynamika może być postrzegana jako ambiwalentna, zmiany w postrzeganiu ryzyka lokalnego ułatwiły zmianę zakresu procesu strategii z raczej wąskiego nacisku na (strukturalne) środki zarządzania ryzykiem do znacznie szerszych perspektyw rozwoju regionalnego.
- Dobra dostępność danych regionalnych na temat procesów zagrożeń naturalnych w chwili obecnej i w przyszłości była korzystnym warunkiem wstępnym.
- Inicjowanie opracowywania strategii i wybór ognisk tematycznych były napędzane oddolnie przez podmioty w regionie i ich regionalne potrzeby.
- Finansowanie federalne w ramach programu pilotażowego było wsparciem. Zasygnalizowała wolę polityczną i znaczenie przystosowania się do zmiany klimatu na wyższym szczeblu rządowym.
- Ogólna szwajcarska tradycja mieszkańców o silnych rolach obywatelskich i przyzwyczajona do pełnienia różnych ról społecznych w tym samym czasie okazała się płodnym podłożem dla partycypacyjnego rozwoju polityki.
Czynniki sukcesu związane z procesem opracowywania strategii:
- Szeroki udział odpowiednich podmiotów regionalnych z różnych szczebli i sektorów gospodarki o znaczeniu regionalnym, w tym kluczowych podmiotów cieszących się dobrą reputacją i wysoką wiarygodnością w regionie. Pozwoliło to również na szeroką akceptację strategii.
- Silne zaangażowanie menedżerów procesów i wysoka motywacja uczestników. Odpowiedzialność podmiotów została wzmocniona przez przydzielenie im odpowiedzialności za opracowanie środków.
- Zaangażowanie konsultantów zewnętrznych zapewniło profesjonalne zarządzanie projektami, atrakcyjne ułatwianie warsztatów oraz sprawne przygotowanie i przetwarzanie spotkań.
- Przyznanie elastyczności tematycznej procesowi umożliwiło reagowanie na zmiany w zewnętrznych warunkach ramowych i otworzyło swobodę twórczą.
- Uczestniczące podmioty zobowiązały się do realizacji strategii poprzez podpisanie deklaracji intencyjnej.
Czynniki sukcesu związane z treścią strategii:
- Jest to kluczowy czynnik sukcesu związany z zagrożeniami naturalnymi związanymi z klimatem w szerszym kontekście rozwoju regionalnego, z pełnym uwzględnieniem ich interakcji z rozwojem społecznym i społeczno-gospodarczymi wyzwaniami regionalnymi.
- Popiera to, że uwzględniono również możliwości wynikające ze zmiany klimatu i przystosowania się do zmiany klimatu. Na przykład jeden ze środków ma na celu wykorzystanie dynamicznych procesów krajobrazowych kształtowanych przez zmieniające się warunki klimatyczne, wprowadzając je do obrotu jako atut dla turystyki.
- Proces strategii został zinstytucjonalizowany przez ustanowienie nowej struktury zarządzania (grupa sterująca z zakresem zadań) w celu jej wdrożenia.
W pewnym stopniu czynnikiem ograniczającym było to, że praca grupowa ze scenariuszami dotyczącymi zmian klimatu w trakcie warsztatów nie zakończyła się sukcesem. Początkowa koncepcja polegała na zróżnicowaniu ocen problemów i wariantów adaptacyjnych w zależności od różnych scenariuszy zmiany klimatu (słabych, średnich, silnych), tak aby uwzględnić niepewność. Okazało się jednak, że takie podejście jest zbyt skomplikowane. Zamiast tego podmioty opracowały wspólne oceny ogólnego kierunku przyszłych zmian w kontekście postępującej zmiany klimatu (obecna poprawa, pogorszenie się lub utrzymanie stałej sytuacji), które nie były związane z określonym horyzontem czasowym.
Chociaż wdrożenie niektórych środków zostało osiągnięte lub wykazuje duże postępy, zmiany warunków ramowych mają obecnie negatywny wpływ na inne środki lub ograniczają ich wpływ. Pomimo działań przygotowawczych do przebudowy niewykorzystanych budynków (środek 2), polityczna zmiana samorządu terytorialnego wstrzymała ten proces. Zmiana personelu podmiotu odpowiedzialnego za działanie 5) do tej pory opóźniła jego wdrożenie. Zestaw argumentów związanych z nową linią kolejową Grimsel (środek 4) został zakończony i argumentował za projektem, ale rząd federalny w międzyczasie obniżył swój priorytet.
Koszty i korzyści
Opracowanie „Strategii przystosowania się do klimatu dla obszaru Grimsel” było jednym z projektów finansowanych w ramach federalnego szwajcarskiego programu pilotażowego na rzecz przystosowania się do zmiany klimatu. W pierwszej fazie finansowania program pilotażowy sfinansował 31 projektów o łącznej wartości 7,7 mln franków szwajcarskich. Z wyłączeniem środków towarzyszących wynosi to średni budżet w wysokości około 200 000 franków szwajcarskich na projekt.
W odniesieniu do każdego środka określonego w strategii opisano korzyści i zamierzone wyniki, a potrzeby finansowe charakteryzują się w kategoriach jakościowych, ale ani korzyści, ani koszty nie zostały określone ilościowo. Utworzenie i funkcjonowanie grupy sterującej nie spowodowało żadnych dodatkowych kosztów, ponieważ administracja i czas pracy są pokrywane z regularnych budżetów organizacji członkowskich. Nie było możliwe oszacowanie kosztów innych działań w momencie opracowywania dokumentu strategicznego, ponieważ w większości przypadków potrzeby finansowe w zakresie pełnej realizacji środków zależą od wyników pierwszych kroków wdrożeniowych (np. wyjaśnienie dokładnych potrzeb różnych grup użytkowników w odniesieniu do planowanego centrum danych o zagrożeniach naturalnych). W związku z tym oszacowanie kosztów jest czasami częścią planu stopniowego wdrażania środków.
Jakościowe względy kosztów i korzyści odegrały ważną rolę w rozwoju strategii i leżą u podstaw szeregu działań. Na przykład ochrona infrastruktury drogowej przed zagrożeniami naturalnymi i poprawa jakości dostępu do ruchu jest ograniczona przez ograniczoną dostępność publicznych środków finansowych. Obecny nacisk systemu zarządzania drogami publicznymi na monitorowaniu punktów zagrożenia i przygotowywaniu środków naprawczych w przypadku wystąpienia szkód będzie musiał zostać utrzymany, ponieważ finansowanie większych środków ochrony strukturalnej nie jest wykonalne. Podobne relacje kosztów i korzyści w dziedzinie napięcia między zapobieganiem ryzyku (odpowiednie poziomy ochrony) a tolerancją na ryzyko (dopuszczalne poziomy ryzyka) przyczyniają się do wielu wyzwań, na które strategia odpowiada.
Aspekty Prawne
Treść dokumentu strategicznego i określone w nim środki dostosowawcze łączą się bezproblemowo z odpowiednimi przepisami komunalnymi, kantonalnymi i federalnymi.
Czas wdrożenia
Realizacja pakietu środków rozpoczęła się w 2016 r., tj. natychmiast po sfinalizowaniu dokumentu strategicznego i zakończeniu projektu pilotażowego dotyczącego finansowania zalążkowego. Grupa sterująca ds. realizacji strategii, jako środek instytucjonalny, została ustanowiona już w 2016 r. Niektóre środki ze względu na swój charakter są raczej otwarte, natomiast zakończenie kilku innych środków pierwotnie zaplanowano na koniec 2018 r. Ponieważ niektóre z tych środków są opóźnione lub borykają się z wyzwaniami, mogą one zostać zmienione lub poddane przeglądowi przez grupę sterującą.
Okres użytkowania
Środki określone w strategii są w przeważającej mierze niestrukturalne, ale raczej ukierunkowane na proces i mają na celu kształtowanie warunków i trwałych procesów na rzecz odpornego na zmianę klimatu i zrównoważonego rozwoju regionalnego. W związku z tym ich „życie” nie podlega dyskretnemu zakresowi czasowemu.
Źródło informacji
Kontakt
Regionalkonferenz Oberland-Ost
Jungfraustrasse 38, Postfach 312, 3800 Interlaken
Email: region@oberland-ost.ch
Homepage: https://www.oberland-ost.ch
Oberingenieurkreis I, Tiefbauamt des Kantons Bern
Schlossberg 20, 3602 Thun
Homepage: www.bve.be.ch/tba
Strony internetowe
Źródło
Pilot project “Climate Adaptation Strategy for the Grimsel area“, funded by the Swiss pilot programme for climate adaptation (1st funding phase: 2013-2017)
Opublikowane w Climate-ADAPT Nov 22 2022 - Ostatnia modyfikacja w Climate-ADAPT Apr 18 2024
Skontaktuj się z nami w przypadku jakichkolwiek innych zapytań na temat tego studium przypadku lub w celu udostępnienia nowego studium przypadku (e -mail climate.adapt@eea.europa.eu )
