Malmö'de iklime uyum önlemlerini gerçekleştirmek için özel ve kamu finansmanı karışımının optimizasyonu

Malmö, yükselen sıcaklıklar ve aşırı yağış nedeniyle iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini yaşıyor. Sonuç olarak, şehir 1990'ların başından beri selle ilgili çeşitli sorunlarla uğraşmak zorunda kaldı. En sorunlu sorun, örneğin paydaş ortaklığını içeren çeyrek Augustenborg için sürdürülebilir bir tasarımla ele alınan kanalizasyon sistemlerinin sık sık taşması olmuştur. 1990'ların sonunda Malmö büyük bir ekonomik değişimle karşı karşıya kaldı. Geleneksel olarak şehrin ekonomisi büyük ölçüde tersane ve ağır sanayine bağlıydı. Mali kriz nedeniyle tersanenin kapatılması, yerel ekonomiyi dönüştürmek için bir fırsat sundu. Bu nedenle şehir, endüstriyel bir şehirden sürdürülebilir ve bilgiye dayalı bir şehre geçiş yapmak için yola çıktı. M Almö, iklim geçişinde birkaç kez lider olarak kabul edildi ve 2010'dan bu yana İsveç’in en sürdürülebilir belediyesi olarak kabul edildi. Yine de, şehir bugün en büyük zorluklarıyla karşı karşıya kalarak gelişmeye devam ediyor; bulut patlaması adaptasyonu, sosyal eşitsizlik ve konut açığı.

Ekonomik değişim 1990'larda belediye içinde büyük iç işlere yol açtı ve 3 büyük yatırım gerçekleştirmek için hırs; 2001 yılında Malmö’yü Kopenhag’a bağlayan Øresund Köprüsü, 1998'de Malmö Üniversitesi'nin kurulması ve 2001'den bu yana Batı Limanı'nın yeniden geliştirilmesi. İklim adaptasyonu ile ilgili olarak bu, bulut patlamasına dayanıklı bir bölge yaratma arzusunu içeriyordu. Bununla birlikte, şehir, ilçenin gerçek inşaatının geliştiricilerin elinde olduğunu fark etti. Bu nedenle şehir, kalkınmanın inşasını finanse etmemekle birlikte, kentin sürdürülebilir hedeflerini getirebilecekleri bir paydaş ortaklığı süreci geliştirmeye başladı. Şehrin ek kamu finansmanının gerekli olduğu önlemleri ve böylece sürdürülebilir bir kentsel kalkınmayı gerçekleştirmek için kamu ve özel fonların optimum karışımını belirlemesini sağlar.

Malmö şehri, "paydaş ortaklık süreçleri" adı verilen organizasyon aracılığıyla özel geliştiricilerle birlikte yaratmaya odaklanarak sürdürülebilirlik hedeflerini (iklim değişikliği adaptasyonu dahil) gerçekleştirmeyi seçti. Bu, özel ve kamu finansmanının etkili bir karışımını sağlar. Bu yaklaşım, kentsel gelişim sürecinin başlangıcından itibaren özel geliştiricilerle diyalogların başlatılmasını gerektirir. Diyalog yoluyla sürdürülebilir bir kentsel kalkınma modeli belirli bir site için birlikte oluşturulur. Bu şekilde şehir, öngörülen sürdürülebilirlik hedeflerinin, yürütülmesi için mali sorumluluğa sahip olmadan kentsel kalkınmanın inşasında şekillenmesini sağlar. Buna ek olarak, şehir daha yüksek düzeyde çevre standartlarını gerçekleştirmek için ek (kamu) finansman elde edilmesi gerekip gerekmediğini diyalog yoluyla tespit edebiliyor. Bir örnek, Malmö'nün ulusal fon sağladığı Batı Limanı'nda yeşil çatıların gerçekleştirilmesidir. Diyalog, şehre geliştiricilerin çevresel hırsları hakkında iyi bir fikir verir. Şehir, daha yüksek bir hırs seviyesine ulaşılması gerektiğini hissettiğinde, diyaloğa finansman başvurusu yapma seçeneğini getirmeye karar verebilir.

Paydaş ortaklıkları, 1990'ların başından beri Malmö'deki büyük kentsel gelişim projelerinin bir parçası olmuştur. Paydaş ortaklığı süreci genellikle bir dizi toplantı ve çalıştaydan oluşur. Süreç ortak bir çalışma gezisi ile başlıyor. Daha sonra, kentin öngörülen sürdürülebilirlik hedeflerine bağlı olarak konuları sağladığı bir dizi atölye çalışması takip ediyor. Genel olarak şehir, ortaklık sürecini başlatmak için inisiyatif alır. Paydaşların toplantılar için inisiyatif almasıyla bu katılım zamanla azalır. Ortaklık süreci, kentsel gelişme tamamlandıktan sonra resmi olarak sona eriyor. Bununla birlikte, bazı durumlarda özel paydaşlar resmi düzenleme sona erdikten sonra ortaklıklarını kendi inisiyatifleriyle sürdürdüler.

Western Harbour, Malmö'de paydaş ortaklıklarının kullanıldığı kentsel gelişim projesinin bir örneğidir. Bu eski Brownfield, sürdürülebilir bir "eko-şehir" haline getirildi. Gelişme hem iklim adaptasyonu hem de hafifletme önlemlerini içerir. Adaptasyon önlemlerine örnekler yeşil çatıların uygulanması, yeşil alanlar ve yağmur suyu yönetimi önlemleridir. Geliştirme alanına bir arazi sahibi veya alıcı olarak bağlı olan her geliştiricinin paydaş ortaklığına katılması istendi. Ayrıca şehir, projenin sürdürülebilirlik hedefleriyle ilgili diğer paydaşları da davet etti; enerji şirketi E.on (eski adıyla Sydkraft), İsveç Enerji Ajansı ve Lund Üniversitesi.

Paydaş katılım süreçlerinin şekillenme şekli projeye göre değişir. Her proje birden fazla aşamadan oluşmaktadır. Batı Limanı'nda konut geliştirmeden oluşan ilk projelerden biri aşağıdaki aşamaları içeriyordu:

• Aşama 1: Bu aşama, bir dizi katı sürdürülebilirlik yönergesinden oluşan bir Kalite Programının tasarımını içeriyordu. Kılavuzlar bir dizi geliştirici ile birlikte geliştirildi.
• Aşama 2: Bu aşama paydaşlarla diyalog etrafında dönmüştür. Bölgeye bir alıcı veya arazi sahibi olarak bağlı tüm özel geliştiricileri içeriyordu. Diyalog sayesinde paydaş ortaklığı, bölge için 5 ila 6 sürdürülebilirlik hedefi geliştirdi.
• Aşama 3: Bir geliştirme oluşturulduktan sonra, geliştiricilerin önceki iki aşamadan vaatlerini yerine getirip yaşamadıklarını kontrol etmek için bir değerlendirme yapılır.

Kalite Programı, Western Harbour davası için özel olarak geliştirilmiş bir belgedir. Belge, geliştiriciler için ortak bir zemin, mimari, peyzaj, enerji, su, atık yönetimi ve biyoçeşitlilik için minimum kalite seviyesi ve gereksinim standartlarını içeriyordu. Yüksek çevre standartlarının korunmasını sağlamak için tüm paydaşlarla birlikte geliştirilen bir dizi yönergeyi özetledi. Program, açık karakterini vurgulamak için "Yaratıcı Diyalog" olarak adlandırılan bir dizi toplantı ile geliştirildi. Kalite Programı, projenin ardışık aşamaları için sıkı bir temel olarak hizmet etti.

Paydaş ortaklığı süreci şehir planlama departmanı tarafından başlatılır. Ortaklığın büyüklüğü projeye bağlı olarak değişir. 30 kişilik bir grup küçük bir ortaklık olarak kabul edilir. Böyle bir grup, her biri ortalama 2 temsilci getiren 8-10 geliştiriciden oluşabilir. Diğer katılımcılar genellikle enerji şirketinden, belediye atık şirketinden veya diğer ilgili (belediye) ajanslardan uzmanlardır. Uzmanların bileşimi, tartışılan konuya bağlı olarak toplantı başına değişir. Özel ortaklar ayrıca mimarlar veya danışmanlar gibi ek spesifik uzmanlar getirebilir. Şimdiye kadar ortaklıklar herhangi bir STK veya vatandaş içermemiştir, ancak bu da bir olasılık olacaktır. Ortaklıkların bileşiminin odağı, şehir sonunda siteyi şekillendirecek ve finanse edecek aktörleri etkilemeyi planladığı için geliştiriciler üzerinde kalıyor. Bu nedenle onlarla bir tartışma en etkili olacaktır.

Başarılı bir ortaklığın gerçekleştirilmesi için gerekli olan birkaç husus vardır. En önemli faktörlerden biri ortaklar arasındaki güvendir. Augustenborg’un kentsel gelişimi için ilk paydaş ortaklık süreçlerinin başlangıcında güven belirgin değildi. Bazı durumlarda, geliştiricilerin genellikle rakip oldukları için birbirlerine güvenmekte güçlük çektikleri bulunmuştur. Yeni paydaşlar bazen şehre güvenmiyorlar. Bu nedenle, paydaş katılım süreci her zaman bölgedeki herkesi meşgul etmek için bir site ziyareti ile başlamalıdır. Sürece düzenli bir toplantı ile başlamamak önemlidir, çünkü bu, katılımcıların tanıdık pozisyonlarına hızlı bir şekilde kilitlenmelerine neden olma eğilimindedir. Site ziyaretini, paydaşların alt gruplara bölündüğü bir dizi seminer ve tartışma takip eder. Bu seminerler ve tartışmalar şehir tarafından başlatılır ve belirli bir arsa veya konuya odaklanır. Güvenin zaman içinde inşa edilmesi gerektiğinden, paydaş ortaklık sürecini kısa vadeli (politika) sorunlarına bir çözüm olarak daha az uygun hale getirir. Bununla birlikte, güven kazanıldıktan sonra, sınırlı kamu mali yatırımlarında daha sürdürülebilir gelişmeleri gerçekleştirmek için çok güçlü bir araçtır.

Ayrıca, bir paydaş ortaklığı sürecinin başarısını etkileyebilecek şehrin kontrolünün ötesinde dış faktörler de vardır. Paydaşlar arasındaki çevre bilinci, paydaş ortaklığının başarısı için önemlidir. Augustenborg için sürecin başlangıcında bu farkındalığın çok sınırlı olduğu tespit edildi. Bir ortaklığın başarısını etkileyebilecek diğer faktörler ulusal mevzuattaki gelişmelerdir. 2016 yılına kadar paydaş katılım süreci 'Çevre Yapı Kodu' ile tamamlanmıştır. Bu belediye programı, enerji normları ve doğa tazminat gereklilikleri gibi ek teknik bina gereksinimlerini içerir. Western Harbour davasında kullanılan bir araç olan Yeşil Uzay Faktörü programa entegre edildi. Neredeyse 10 yıldır kullanımdaydı, ancak yakın zamanda kabul edilen bir ulusal mevzuat, belediye düzeyinde daha sıkı teknik mevzuat dayatmayı imkansız hale getirdi. "Çevre Yapı Kodu" olmadan paydaş ortaklığı sürecinin uygulanmasının etkisini nasıl etkileyeceği henüz bilinmiyor.

Bir paydaş ortaklığı süreci, bir şehir kentsel gelişimin uygulanmasından finansal olarak sorumlu olmadığında, ancak bölge için hedeflenen sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik mümkün olan maksimum rehberlik sağlamak istediğinde yararlı bir politika aracı olabilir. Bununla birlikte, paydaş katılım süreci, başarı garantisi olmadan belediyeden zaman yatırımı yapılmasını gerektirir. Ayrıca, sitenin geliştirilmesinde özel tarafların ilgisini de gerektirir. Malmö söz konusu olduğunda, bu kentsel alanların özel geliştiriciler tarafından geliştirilmesi geleneksel olarak standart bir uygulama olmuştur. Bu nedenle süreç özellikle kentsel kalkınma projeleri için iyi çalışır. Zaman yatırımı ve belediye tesislerinin kullanımı dışında, paydaş katılım süreci ek bir finansal yatırım içermez. Bu nedenle, bir şehir yeterli zamana yatırım yapmaya ve uzun vadede görünür sonuçları görmek için sabırlı olduğunda iklime uyum önlemlerini uygulamak için başarılı bir araç olabilir.

Ulusal ve Avrupa finansmanı, paydaşlara çevresel önlemleri gerçekleştirmek için tamamlayıcı bir finansman kaynağı ile bir ortaklık sürecinde sağlayabilir. Ancak bu başarı için bir şart değildir. Batı Limanı durumunda, kalkınmanın ilk 3 aşamasını gerçekleştirmek için kamu finansmanı sağlandı. Dördüncü aşama, genellikle Batı Limanı'nın en sürdürülebilir kısmı olarak kabul edilirken, herhangi bir kamu finansmanı içermiyordu. Bu fark, 4. aşamanın uygulandığı zamana kadar toplumun genel olarak artan çevre bilinci ile açıklanabilir. Paydaş katılım süreci sayesinde şehir, şehrin çevre vizyonunu gerçekleştirmek için geliştiricilerin niyetleri ve araçları hakkında iyi bir fikir edinir. Bu nedenle paydaş katılım süreci, kentin ihtiyaç duyulan kamu finansmanının türünü ve miktarını daha spesifik olarak belirlemesini sağlar ve bu da sürdürülebilir kalkınmayı öngördüğü gibi gerçekleştirme şansını arttırır.

Şehrin bir ortaklık sürecinin uygulanması için maliyetler sınırlıdır. Bunlar, süreci yöneten politika görevlileri tarafından harcanan zamanı ve toplantıları ve atölyeleri kolaylaştırmak için kaynakların sağlanmasını içerir. Özel geliştiriciler, arazilerin geliştirilmesiyle ilgili tüm maliyetlerden sorumludur. Şehir tarafından geliştirilen sitedeki yollar, parklar ve sokaklar bile bina arazilerinin fiyatına dahil edilmekte ve bu nedenle dolaylı olarak geliştiriciler tarafından ödenmektedir. Bina arsasının gelişiminin maliyetleri tamamen geliştiriciler tarafından karşılanmaktadır.

Paydaş ortaklığı süreci, ortak çalışmalar yürüterek maliyetleri düşürmeleri için özel ortaklara fırsat sunabilir. Batı Limanı durumunda belediye ve geliştiriciler tarafından kapsamlı enerji hesaplamaları yapmak için bir sürdürülebilirlik koordinatörü istihdam edildi. Bu kiralamada yer alan maliyetler belediye ve geliştiriciler arasında paylaşıldı. Bu maliyetler, her geliştiricinin bir koordinatöre ayrı ayrı ödeme yapması gerektiğinde çok daha yüksek olurdu. Paydaş ortaklıkları da dahil olmak üzere projeler ek finansman için uygun olabilir. Batı Limanı durumunda proje, AB'nin 5.^çerçeve programında SURE/RESECO adı verilen bir Avrupa Ar-Ge projesi olarak fon aldı.

Batı Limanı söz konusu olduğunda şehir hem ulusal hem de Avrupa kaynaklarından enerji verimliliğini artırmak, yeşil çatıları gerçekleştirmek ve farkındalık yaratmak için etkinlikler düzenlemek için başvurdu (yani daha yüksek seviyeli standartlar). Batı Limanı'ndaki çeşitli çevresel projelerin uygulanması için şehre toplam 250 000 000 SEK (yaklaşık 26 300 000 EUR) ulusal finansman (Yerel Yatırım Fonu) verildi. Projeler, sürdürülebilirlik fuarından, geliştiricilerin yeşil çatıların gerçekleştirilmesinde desteklenmesine kadar uzanıyordu. Sübvansiyonlar daha fazla enerji verimli binalar inşa etmek için de kullanıldı. Batı Limanı'ndaki enerji sistemini finanse etmek için sistem tarafından Avrupa finansmanı için bir başvuru başarılı bir şekilde elde edildi. Sistem, Western Harbour’un bir rüzgar enerjisi santrali, güneş enerjisi üretimi ve jeotermal ısıtma yoluyla yerel olarak enerji üretmesini sağlar.

Fonlama başvurusunda paydaş sayısının ve türünün katılımı duruma göre değişir. Batı Limanı gelişimi için enerji verimli malzemeler elde etmek için ulusal finansman içeren uygulama geliştirici ile işbirliği içinde oluşturuldu. Yeşil çatılar için finansman durumunda, şehir uygulamayı tamamen yönetti ve geliştiriciler şehirden finansman için başvurdu. Yaklaşımdaki bu fark, esas olarak finansman başvurusu kararının daha sonra geliştirme sürecine gelmesinden kaynaklanıyordu. Enerji sistemi için Avrupa finansman uygulaması, enerji şirketi ile işbirliği içinde şehir tarafından geliştirilmiştir. Finansman başvurusuna dahil edilecek paydaşların seçimi genellikle paydaş katılım sürecinin girdisine dayanarak şehir tarafından yapılır. Bu, şehrin daha spesifik finansman teklifleri yapmasını sağlar. Şehir her zaman finansman başvurusunun başlatıcısı ve baş yazarı olarak hareket eder.

Paydaş ortaklığı sürecine katılım tamamen gönüllü değildir. Şehir, arsa satış sözleşmesinde ortaklık ve sürdürülebilirlik gerekliliklerine bağlılık konusunda özel koşullar içerebilir. Bu yaklaşım, şehrin geliştirilecek arsaya sahip olduğu durumlarla sınırlıdır. Şimdiye kadar şehir, geliştirilecek araziye zaten sahip olan bir paydaşla sadece bir ortaklık yaptı. Bu durumda diyalog sürecinin daha yoğun ve zor olduğu tespit edildi. Sonunda, özel toprak sahibinden bina arazileri alıcılarının desteğiyle bir anlaşmaya varıldı.

İlk paydaş ortaklığı 1990'ların başında Augustenborg için kuruldu. Batı Limanı gelişimi 2001 yılında başladı ve hala devam ediyor. Proje, farklı paydaş ortaklıklarının oluşturulduğu çoklu aşamalardan oluşmaktadır.

Paydaş ortaklığı süreci, arsalar geliştiriciye satıldığı anda başlar ve kentsel gelişme gerçekleştiğinde sona erer.

Malmö şehri