2.5 Ról na gceantar máguaird san oiriúnú a thuiscint

2.5 Ról na gceantar máguaird san oiriúnú a thuiscint

Ní féidir caitheamh le cathracha ar leithligh ó na réigiúin mórthimpeall orthu. Braitheann lonnaíochtaí ar a ngarthimpeallacht agus ar a dtimpeallacht bhreise araon le haghaidh seirbhísí agus táirgí éagsúla atá íogair ó thaobh na haeráide de: táirgeadh bia talmhaíochta, soláthar uisce, líonraí bonneagair, táirgeadh fuinnimh, bainistiú dramhaíola agus fuíolluisce, ábhair foraoiseachta, deiseanna áineasa agus eile. Dá bhrí sin, is féidir iarmhairtí tromchúiseacha a bheith ag tionchair athraithe aeráide nach bhféadfadh tionchar díreach a imirt ar an gcathair nó ar an mbaile má bhuaileann siad an limistéar a sholáthraíonn na seirbhísí seo. Vice versa, is féidir le tionchair aeráide a tharlaíonn sa chathair (m.sh. tuilte) tionchar a imirt ar na ceantair máguaird má chuirtear isteach ar rochtain ar phoist uirbeacha, ar acmhainní agus ar sheirbhísí éagsúla. Dá bhrí sin, chun cathair a oiriúnú, tá gá le cur chuige comhtháite lena gcuirtear san áireamh an comhéadan tuaithe-uirbeach agus na ceantair máguaird níos leithne. D’fhéadfadh comhoibriú le riaracháin chomharsanachta a bheith ag teastáil chuige sin.

Le hoiriúnú inbhuanaithe (féach “Prionsabail agus tosca ratha”) seachnaítear rioscaí a aistriú ó shuíomh amháin go suíomh eile. Ós rud é go bhfuil dlúthnasc idir cathracha agus a dtimpeallacht láithreach agus níos faide i gcéin, ba cheart a suíomh níos leithne a mheas ag céimeanna éagsúla den phleanáil oiriúnúcháin, lena n-áirítear:

• Céim 2.1: aitheantas a thabhairt do thionchair roimhe seo (e.g. an raibh tionchar ag teagmhais tuilte roimhe seo ar cheantair eile lasmuigh den chathair? Ar úsáideadh na bearta bainistithe tuilte i limistéir a ndearnadh difear dóibh le sruth ón lonnaíocht?)
• Céim 2.2: tuiscint a fháil ar thionchair amach anseo (e.g. má mheastar go dtiocfaidh méadú ar riosca na bhfalscaithe, cad a chiallaíonn sé d’fhorbairt amach na cathrach nó na ngréasán iompair?)
• Céim 4: roghanna oiriúnúcháin a mheas agus a roghnú (e.g. an ndéanann soláthar seasta uisce sa chathair difear d’infhaighteacht uisce do na limistéir thalmhaíochta máguaird?)
• Céim 6: faireachán agus meastóireacht (e.g. an dtugann na roghanna oiriúnúcháin a cuireadh chun feidhme aon mhíbhuntáiste do na ceantair thuaithe máguaird?)

Ní mór anailís ar na hidirnaisc sin agus comhordú ar ghníomhaíocht oiriúnaithe leis na bardais chomharsanachta a áireamh sa phleanáil agus sa chur chun feidhme oiriúnaithe le haghaidh limistéar uirbeach. I roinnt tíortha déantar an comhordú idirbhardais a bhainistiú ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach. I gcás ina bhfuil socruithe den sórt sin in easnamh, tá sé ríthábhachtach go ngníomhóidh cathracha ar a dtionscnamh féin chun cur chuige idirphlé agus a rachaidh chun tairbhe don oiriúnú uirbeach-tuaithe a bhunú. Féach Céim 1.6 le haghaidh modhanna chun páirtithe leasmhara a rannpháirtiú.

Ní hamháin go bhfuil dlúthbhaint ag cathracha lena dtimpeallacht máguaird, ach d’fhéadfadh a slabhraí trádála agus soláthair leathnú chuig áiteanna eile atá níos faide i gcéin laistigh de theorainneacha na tíre nó lasmuigh díobh. Ba cheart na príomhspleáchais fadraoin agus na rioscaí a thagann chun cinn a chur san áireamh i measúnú riosca uirbeach maidir leis an athrú aeráide.