Maoláin bhruachánacha a bhunú agus a athbhunú

Chun stiallacha maoláin bhruachánacha a chur chun feidhme, ní mór do ghníomhaitheéagsúla(bainisteoirí abhann, feirmeoirí, etc.) a bheith rannpháirteach chun go mbeidh sé indéantaanroghaoiriúnúcháin a ghlacadh. Is iondúil go nglacann an pobal go maith leis an rogha mar gheall ar a héifeachtaí dearfacha ar antírdhreach agus ar nacomhthairbhíiomadúlaa sholáthraíonn sí. Isféidir le húdaráis áitiúla a bhfuil baint acu le scéimeanna comhshaoilagus talamh feirme a bhfuil ardluach ó thaobh an dúlra aige cabhrú le cur i bhfeidhm ar an talamh.

Braitheann rath stiallacha maolánacha fásra go mór ar shaintréithe amhail leithead creasa mhaolánaigh, fána na bpáirceanna cóngaracha, cineál agus éagsúlacht ithreach, agus dlús fásra. Cúitítear go mór fo-éifeachtaí diúltacha sealadacha beaga le linn fásra a phlandáil agus oibreacha gaolmhara feadh an dobharlaigh ach éifeachtaí dearfacha meántéarmacha agus fadtéarmacha, má dhéantar an rogha a dhearadh agus a phleanáil go cúramach. 

D’fhéadfadh éifeachtaí maolaithetuilte agus triomaigh a bheith athraitheach, ag brath ar dhálaí áitiúla agus ar cháilíocht an deartha agus an chur chun feidhme. Cruthaíonn maoláin fhoraoisithe smionagar adhmadach a mbíonn an tionchar is mó aige ar mhoirfeolaíocht srutha. Ní mór méid, aois agus dlús na gcrann agus na tor a chur san áireamh maidir le héifeachtacht na gcumas rialaithe tuilte, coinneála uisce agus scagacháin. Is féidir le stiallacha fásúla a chuirtear le speicis dhúchasacha cur leis an mbithéagsúlacht áitiúil san fhadtéarma freisin. I gcás ina gcuirtear speicis neamhdhúchasacha, d’fhéadfadh éifeachtaí diúltacha a bheith acu ar inbhuanaitheacht fhadtéarmach na maolán, nó d’fhéadfaidís dochar a dhéanamh d’éiceachórais dhúchasacha sa limistéar.  Go deimhin, ní mór meastóireacht chúramach a dhéanamh ar roghnú an fhásra iomchuí chun ardacmhainneacht a áirithiú chun ithir agus uisce a choinneáil agus chun cur leis an mbithéagsúlacht áitiúil. Ba cheart an gá atá le fásra a chothabháil go rialta a mheas freisin chun na hiarrachtaí is gá chun é a chaomhnú san fhadtéarma a íoslaghdú.

Tá tosca éagsúla sóisialta agus eacnamaíocha ann freisin ar féidir leo srian a chur le glacadh maolán bruachánach, lena n-áirítear: easpa clár dreasachta, spriocanna atá sainithe go dona, easpa cothabhála, agus cur i gcoinne ó úinéirí talún.

Áirítear le costasiomlán na stráicí maolánacha bruachánacha na costais phleanála, na costais a bhaineann le plandáil (crainn, toir, fásra áitiúil), na costais a bhaineann le talamh agus/nó ioncam a chailltear de bharr limistéir feirme/innilte a ionadú, agus costas na n-oibreacha cothabhála. Tá na costais seo ag brath go mór ar shuíomh agus ar mhéid an stiall mhaolánach, ach léirítear go bhfuil siad cothromaithe go mór leis na buntáistí fadtéarmacha.

Soláthraíonn maoláinbruachánacha tairbhí iomadúla maidir le hoiriúnú don athrú aeráide amhail cruthú miocraeráide, maolú tuilte agus triomaigh. Thairis sin, trí ghníomhú mar chonair bhithéagsúlachta agus trí cháilíocht uisce áitiúil a fheabhsú trína n-acmhainneacht scagacháin le haghaidh cothaitheach agus truailleán, is gnéithe tábhachtacha iad maoláin bhruachánacha chun an tírdhreach a chothabháil agus a athbhunú. D’fhéadfadh stiallacha maolánacha costais an toirchithe a laghdú freisin mar gheall ar rith chun srutha cothaitheach a laghdú agus d’fhéadfadh siad minicíocht athchóiriú bhruach na habhann a laghdú mar gheall ar thuilte agus creimeadh laghdaithe. 

Ina theannta sin, tá tairbhe ar leith ag baint le fásra ilbhliantúil amhail crainn do cheapadh carbóin atmaisféaraigh fadtéarmach, rud a fhágann go bhféadfadh maoláin bhruachánacha a bheith ina n-uirlis chun dul chun cinn breise a dhéanamh i dtreo maolú ar an athrú aeráide.

Cuireann CBT de cheangal ar fheirmeoiríuisce a chosaint agus a bhainistiú trí stiallacha maolánacha a bhunú feadh uiscebhealaí, uisce le haghaidh uisciúcháin a bhainistiú agus screamhuiscea chosaintar thruailliú. Faoin togra nua ón gComhbheartas Talmhaíochta le haghaidh 2023-2027, ní mór d’fheirmeoirí ceanglais maidir le glasú a chomhlíonadh chun cáiliú do thacaíocht, agus áirítear leis sin stiallacha maolánacha feadh aibhneacha atá 3 m ar leithead ar a laghad agus atá saor ó lotnaidicídí agus leasacháin. Mar sin féin, go dtí go dtiocfaidh athchóirithe nua CBT i bhfeidhm, níl aon sainmhíniú coiteann ann ar mhéid nó limistéar stéille maolánaí agus is féidir le rialtais a sainmhínithe stéille maolánacha féin a dhéanamh. Faoin gClár Forbartha Tuaithe soláthraítear íocaíochtaí chun criosanna maolánacha den sórt sin a leathnú. D’fhéadfadh limistéir níos coillte a bheith san áireamh leis sin freisin.

Tá baint ag an rogha oiriúnaithe maidir le tógáil maolán bruachánach freisin leCreat-Treoir Uisce anAontais, lena gceanglaítear ar gach abhantrach plean bainistíochta a chur isteach gach 6 bliana chun an acmhainn uisce a chosaint ar bhrúnna daonna, lena n-áirítear rití chun srutha talmhaíochta, chun dea-stádas éiceolaíoch a bhaint amach. 

D’fhéadfadh 10-15bliana a bheith ag teastáil chun maolán bruachánach lánaibí a fhorbairt lena n-áirítear crainn agus tairbhí scáthaithe chomh maith le conair bhithéagsúlachta a chruthú. Mar sin féin, laistigh de bhliain amháin, d’fhéadfaí toir agus fásra áitiúil a chur a thosaíonn ag taispeáint a gcéad éifeachtaí dearfacha cheana féin i dtéarmaí creimeadh laghdaithe, agus scagachán truailleán. Ba cheart faireachán agus cothabháil an limistéir a bhainistiú go cúramach go háirithe le linn na chéad 5 bliana, agus iarrachtaí bainistíochta á laghdú idir 5-10 mbliana tar éis na bunaíochta maolánaí, a luaithe a bheidh sé níos aibí agus nuair nach mbeidh sé chomh leochaileach céanna do bhrúnna áitiúla comhshaoil. 

Is é an t-am saoil ionchasach níos mó ná 25 bliana má tá na bearta bunaithe go maith sna chéad bhlianta den chur chun feidhme, agus an chuid is mó den chothabháil sa chéad 5-10 mbliana.