Określenie wariantów adaptacyjnych

Rozpoczynając opracowywanie katalogu wariantów adaptacyjnych do rozważenia, należy rozważyć ogólne podejście i cele planowania adaptacyjnego w gminie. Ogólnie rzecz biorąc, warianty dostosowawcze mają na celu jeden lub kilka z następujących elementów:

• Zaakceptować skutki zmiany klimatu i ponieść straty wynikające z ryzyka (np. zarządzanie odwrotem od podnoszenia się poziomu mórz),
• Kompensowanie strat poprzez podział lub rozłożenie ryzyka lub strat (np. poprzez ubezpieczenie),
• Unikanie lub ograniczanie narażenia lub podatności na zagrożenia klimatyczne (np. poprzez planowanie zagospodarowania przestrzennego, budowę nowych zabezpieczeń przeciwpowodziowych lub zmianę zachowań, lokalizacji lub działalności),
• Wykorzystanie nowych możliwości (np. poprzez angażowanie się w nową działalność lub zmianę praktyk w celu wykorzystania zmieniających się warunków klimatycznych).

Innym sposobem rozważenia wariantów adaptacyjnych jest rozważenie rodzajów działań, które można podjąć. Mogą to być:

1. „Miękkie” środki dostosowawcze, w tym następujące rodzaje:

• Zarządzanie (np. wprowadzenie elastycznego czasu pracy podczas fal upałów),
• Strategiczne (np. oddanie do użytku nowych budynków o konstrukcji odpornej na zmianę klimatu w ramach planowanego programu budownictwa miejskiego)
• Tymczasowe (np. stosowanie cieniowania w celu zmniejszenia wzrostu ciepła słonecznego)

2. Techniczne/„szary” (np. remont budynku; wzmocnienie fizycznej ochrony przeciwpowodziowej, zwiększenie wydajności systemów kanalizacyjnych,

3. Ekologiczna/zielona (np. wdrożenie lub rozbudowa zielonej infrastruktury do zarządzania spływami wodnymi lub umiarkowanie mikroklimatu).

Gminy mogą również skupić się na zwiększaniu „zdolności adaptacyjnej”, która polega na rozwijaniu zdolności ludzi, władz i sektorów do skutecznego reagowania na zmiany klimatu. Obejmuje to działania w następujących obszarach:

• dostęp do wyników badań lub udział w projektach badawczych;
• prowadzenie badań;
• monitorowanie danych i odpowiednich źródeł informacji;
• podnoszenie świadomości poprzez edukację, dzielenie się doświadczeniami i inicjatywami szkoleniowymi; i
• stworzenie wspierających ram instytucjonalnych, np. poprzez:
  • zmiany standardów;
  • zmiany prawodawstwa;
  • ustanowienie lokalnych mechanizmów finansowania;
  • udzielanie wskazówek dotyczących dobrych praktyk; i
  • opracowanie odpowiednich polityk, planów i strategii.

Przy opracowywaniu środków należy zwrócić uwagę na:

• wybór środków odpowiadających stwierdzonym podatnościom;
• uwzględnienie również niekonwencjonalnych i innowacyjnych rozwiązań (działanie jak zwykle utrudnia adaptację);
• zapewnienie dobrego połączenia różnych rodzajów opcji (np. technicznych – nietechnicznych);
• stawianie celów długoterminowych ponad krótkoterminowe interesy polityczne; i
• ułatwiając dalszą dyskusję i lepszą komunikację z politykami i zainteresowanymi stronami, zaleca się, aby warianty przystosowania zostały opisane w arkuszach informacyjnych zgodnie ze wspólną strukturą, jak opisano w kroku 4.1.

Warianty adaptacyjne można uzyskać ze źródeł literatury i baz danych, dostarczonych przez ekspertów naukowych i konsultantów technicznych, współdzielonych przez kolegów z innych departamentów i władz, przedstawicieli innych gmin lub uzyskane z innych źródeł dzięki zaangażowaniu zainteresowanych stron. W ciągu ostatnich lat naukowcy, sieci miast, władze krajowe lub regionalne lub organizacje zainteresowanych stron opracowały kilka katalogów opcji adaptacyjnych (zob. powiązane zasoby poniżej). Katalogi te powinny stanowić podstawę wyboru opcji, które wpisują się w konkretny kontekst miejski i określone cele adaptacyjne. Krok 3.2 zawiera wskazówki dotyczące źródeł przykładów i przypadków już wdrożonych działań adaptacyjnych na obszarach miejskich.

Należy również uznać, że adaptacja nie zawsze wymaga zupełnie nowych działań. Adaptacja często oznacza rozważenie i dostosowanie działań, które w każdym przypadku byłyby konieczne do zrównoważonego rozwoju miasta, lub włączenie dostosowania do istniejących lub nowych przepisów, norm i planów (np. plany zarządzania ryzykiem powodziowym na mocy unijnej dyrektywy powodziowej). Wiele narzędzi jest już dostępnych dla miast w celu dostosowania np. wariantów wykorzystujących istniejące prace w zakresie zmniejszania ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi lub obecnych ustaleń i planów zarządzania zasobami i infrastrukturą (zob. również krok 2.6).