Informacje ze sprawozdań z rozporządzenia w sprawie zarządzania i zarządzania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu (2023, 2021)

Sektor zdrowia jest objęty polską krajową strategią przystosowania się do zmiany klimatu do 2020 r. z perspektywą do 2030 r. (NAS, 2013) oraz Klimada 2.0 (Ocena ryzyka klimatycznego, 2022). Zapewnienie funkcjonowania skutecznego systemu opieki zdrowotnej w warunkach zmian klimatycznych jest jednym z głównych celów i działań NAS.

W ramach działań mających na celu zminimalizowanie negatywnych skutków związanych z ryzykiem powodziowym opracowano mapy zagrożenia powodziowego i ryzyka powodziowego oraz plany zarządzania ryzykiem powodziowym (PZRP) dla całego obszaru Polski. W 2022 r. przyjęto plany zarządzania ryzykiem powodziowym. Głównym celem PZRP jest ograniczenie potencjalnych negatywnych skutków powodzi dla życia i zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego i działalności gospodarczej poprzez wdrożenie środków minimalizujących zidentyfikowane zagrożenia.

Mapa zagrożeń dla życia i zdrowia ludzi wynikających z warunków meteorologicznych dostępna jest za pośrednictwem informacji o usługach mapowych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, wskazujących obszary Polski, w których występują zagrożenia hydrologiczne i meteorologiczne, w ramach Systemu Ochrony Przed Ekstremalnym Zagrożeniami.

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Narodowy Instytut Badawczy zrealizował projekt „Badanie i ocena wpływu klimatu na zdrowie i rozwój działań adaptacyjnych do zmian klimatu”. Główne cele projektu: a) Ocena częstości występowania i dynamiki zjawisk zdrowotnych związanych ze zmianą klimatu, w tym ekstremalnych sytuacji nadzwyczajnych; B) formułowanie zaleceń w dziedzinie opieki zdrowotnej; C) Rozpowszechnianie zdobytej wiedzy poprzez raporty i internetowy system prezentacji danych o monitorowanych zjawiskach.

Przykładem środka dostosowawczego w sektorze zdrowia w celu rozwiązania problemu słabszych grup społecznych jest projekt „Rozwój miejskich planów adaptacyjnych dla miast o ponad 100,000 mieszkańców w Polsce”, który obejmował metodologię opracowywania planów przystosowania się do zmiany klimatu w miastach obejmujących grupy szczególnie wrażliwe na zmiany klimatu. Oceniając podatność na zagrożenia i potencjał adaptacyjny, oceniano ludność i warunki życia osób starszych, samotnych, niepełnosprawnych i przewlekle chorych, a także osób bezdomnych. Prawie we wszystkich 44 miastach uczestniczących w projekcie sektor zdrowia publicznego został wybrany jako sektor wrażliwy na zmiany klimatu. W ramach tego sektora rozważane są problemy różnych grup społeczno-ekonomicznych. Wśród działań dostosowawczych proponuje się: działania poprawiające funkcjonowanie usług komunalnych i infrastruktury społecznej, działania dotyczące systemów ostrzegania mieszkańców przed zagrożeniami związanymi ze zjawiskami klimatycznymi, a także działania mające na celu zwiększenie świadomości społecznej, tak aby mieszkańcy miast dbali o najsłabszych. Metodologia opracowywania strategii opracowanych w ramach projektu uwzględnia ocenę podatności na zagrożenia różnych grup społeczno-ekonomicznych, w szczególności osób bezdomnych jako grupy społecznej bezpośrednio narażonych na czynniki meteorologiczne oraz osób starszych (często samotnych) jako grupy narażonej na działanie ekstremalnych temperatur. W ocenie narażenia zidentyfikowano populacje tych grup społecznych w mieście i ich rozmieszczenie w przestrzeni kosmicznej (osiedlenia o wysokim udziale osób starszych w populacji). Analiza obejmowała infrastrukturę społeczną i usługi społeczne, ich dostępność dla osób bezdomnych i osób starszych.

Informacje ze sprawozdania EEA. Zmiana klimatu i zdrowie: przegląd polityki krajowej w Europie (2022 r.)

Przeanalizowano krajowe strategie polityczne w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i krajowe strategie zdrowotne w celu określenia zakresu wpływu związanego z klimatem na zdrowie (fizyczne, psychiczne i społeczne) oraz rodzajów interwencji ukierunkowanych na nie. Sprawozdanie zawiera europejski przegląd, a zasięg geograficzny różnych aspektów polityki krajowej w całej Europie można zwizualizować za pomocą przeglądarki map. Wyniki dla Polski podsumowano tutaj.

Poddane przeglądowi dokumenty dotyczące polityki:

Polska Krajowa Strategia na rzecz Przystosowania się do Zmian Klimatu do 2020 roku z perspektywą do 2030 roku

Krajowy Program Zdrowia (2016-2020)

Aspekty ujęte w zrewidowanym dokumencie dotyczącym polityki:

Informacje pochodzące z oficjalnych sprawozdań UE dotyczących przystosowania się do zmiany klimatu. Sprawozdawczość GovReg (2021), sprawozdawczość MMR (2019)

Krajowa strategia przystosowania się do zmiany klimatu (NAS) 2020 zawiera opis ogólnych cech klimatu, zmiany klimatu występujących w latach 2007–2011, scenariuszy i wpływu na wrażliwe sektory do 2030 r. Ponadto dokument zawiera analizę tendencji w zakresie zmian klimatu i ich wpływu na zdrowie. W ocenach ryzyka uwzględniono również zdrowie ludzkie.

Nadrzędnym celem NAS jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju i skutecznego funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa w warunkach zmian klimatycznych. Dwa z głównych celów i działań koncentrują się na zdrowiu: zapewnienie funkcjonowania skutecznego systemu opieki zdrowotnej w warunkach zmiany klimatu oraz ochrona słabszych grup społecznych przed skutkami niekorzystnych zjawisk klimatycznych.

Zasoby w katalogu Obserwatorium w Polsce