3. Roghanna oiriúnúcháin a shainaithint

Tá plean gníomhaíochta mionsonraithe ríthábhachtach chun oiriúnú a bhaint amach ar an láthair, plean ina leagtar amach conas ba cheart bearta oiriúnaithe sonracha a chur chun feidhme, cathain ba cheart iad a chur chun feidhme agus cé a dhéanfaidh iad a chur chun feidhme. Chun an plean gníomhaíochta sin a fhorbairt, tá sé tábhachtach roghanna oiriúnúcháin féideartha a shainaithint (sa chéim seo) agus iad a chúngú (féach Céim 4).

Cuidíonn an chéim seo le húdaráis náisiúnta agus fhonáisiúnta roghanna oiriúnaithe a d’fhéadfadh a bheith ann a shainaithint agus faisnéis ábhartha a bhailiú le haghaidh na roghanna sin i bpunann lena n-éascófar tosaíocht bhreise a thabhairt do na roghanna.

Is é is aidhm do roghanna oiriúnúcháin aghaidh a thabhairt ar na hábhair imní a sainaithníodh roimhe seo a eascraíonn freisin as measúnuithe leochaileachta agus riosca maidir leis an athrú aeráide (féach Céim 2) chun drochthionchair nó drochthionchair an athraithe aeráide a thabhairt ar leibhéal inghlactha agus chun na rioscaí a laghdú. Ina theannta sin, d’fhéadfadh roghanna oiriúnúcháin a fhágáil gur féidir leas a bhaint as aon deiseanna dearfacha a eascraíonn as an athrú aeráide. I measc na roghanna oiriúnaithe is féidir a bheith ann tá gníomhaíochtaí lena bhforbraítear acmhainneacht oiriúnaitheach (e.g. eolas a chruthú agus faisnéis a chomhroinnt, creataí institiúideacha tacaíochta a chruthú) nó córais bhainistíochta agus sásraí tacaíochta a bhunú (e.g. pleanáil níos fearr maidir le bainistiú talún, sásraí árachais) agus gníomhaíochtaí oiriúnaithe a chuirtear chun feidhme ar an láthair, e.g. bearta fisiciúla nó bearta atá bunaithe ar éiceachórais. Leis an gcéim sin, éascaítear iniúchadh ar roghanna oiriúnúcháin a d’fhéadfadh a bheith ann agus cuidítear le gníomhaíochtaí ábhartha a shainaithint.

Chun na cineálacha éagsúla roghanna oiriúnúcháin a chatagóiriú, d’fhorbair EEA sraith Príomhchineálacha Beart (KTManna). Chomh maith le forbhreathnú a thabhairt ar gach cineál beart, ós rud é go bhfuil siad sin níos leithne ná idirghabhálacha fisiceacha agus teicneolaíocha amháin, is é ceann de na príomhbhuntáistí a bhfuiltear ag súil leo ó KTManna le haghaidh oiriúnú ná feabhas a chur ar cháilíocht an tuairiscithe, i dtéarmaí thaithí an úsáideora/an tuairiscitheora agus na sonraí aschuir tuairiscithe féin. Dá réir sin, táthar ag súil go dtacóidh tuairisciú níos comhchuibhithe agus aschuir níos soiléire le feabhas a chur ar phleanáil agus ar fhaireachán oiriúnúcháin ar leibhéal an Aontais, agus dá réir sin ar leibhéal na mBallstát.

Tábla 1: KTManna, Fo-KTManna agus Sonraíochtaí

Is féidir roghanna oiriúnaithe a dhíriú ar an méid seo a leanas:

• glacadh leis na tionchair, agus na caillteanais a eascraíonn as rioscaí a iompar (e.g. cúlú ó ardú ar leibhéal na farraige a bhainistiú),
• caillteanais a fhritháireamh trí na rioscaí nó na caillteanais a chomhroinnt nó a scaipeadh (e.g. trí árachas),
• nochtadh do rioscaí aeráide a sheachaint nó a laghdú (e.g. cosaintí nua tuilte a thógáil, nó suíomh nó gníomhaíocht agus iompraíocht a athrú),
• deiseanna nua a shaothrú (e.g. dul i mbun gníomhaíocht nua nó cleachtais a athrú chun leas a bhaint as dálaí aeráide atá ag athrú).

Ní mór raon leathan saincheisteanna a chumhdach leis na roghanna oiriúnúcháin, lena n-áirítear saincheisteanna teicneolaíocha, faisnéise, eagrúcháin, iompraíochta, bunaithe ar éiceachórais agus socheacnamaíocha ar leibhéil éagsúla rialachais, ar leibhéil earnála agus trasearnála. Tá teorainneacha ar acmhainneacht oiriúnaithe agus oiriúnaitheachta do roinnt córas daonna agus nádúrtha ag téamh domhanda 1.5 °C, agus caillteanais ghaolmhara ann. A luaithe a shainaithneofar na príomhábhair imní, baileofar roghanna oiriúnúcháin a d’fhéadfadh a bheith ann. Maidir le Climate-ADAPT, is féidir le húsáideoirí sraith leathan roghanna oiriúnúcháin a aimsiú, inchuardaithe de réir tionchair, de réir earnála (eacnamaíoch) agus de réir an chineáil birt (KTM).

Leis an roinn seo, éascaítear iniúchadh ar roghanna oiriúnúcháin a d’fhéadfadh a bheith ann agus cuidítear le gníomhaíochtaí ábhartha, agus na comhthairbhí a d’fhéadfadh a bheith ag baint leo, a shainaithint.

Ina theannta sin, thángthas ar an gconclúid i dTuarascáil Speisialta IPPC maidir le Téamh Domhanda 1.5 °C go bhfuil raon leathan roghanna oiriúnaithe ar fáil chun rioscaí aeráide a laghdú.

Is éard atá i gceist le hacmhainneacht oiriúnaitheach a fhorbairt cumas daoine agus córas freagairt go héifeachtach don athrú aeráide a fhorbairt. Áirítear leis sin faisnéis a bhailiú agus a chomhroinnt ó na réimsí seo a leanas:

• rochtain a fháil ar thorthaí taighde nó páirt a ghlacadh i dtionscadail taighde,
• faireachán a dhéanamh ar shonraí agus ar fhoinsí ábhartha faisnéise, agus
• feasacht a mhúscailt trí oideachas, trí thaithí agus tionscnaimh oiliúna a chomhroinnt, agus
• creat institiúideach tacúil a chruthú, trí e.g.:
• caighdeáin a athrú,
• reachtaíocht leasaitheach,
• lena mbunaítear sásra/sásraí cistiúcháin
• treoir dea-chleachtais a chur ar fáil, agus
• beartais, pleananna agus straitéisí iomchuí a fhorbairt.

Agus bearta á dtiomsú, ba cheart aird a thabhairt ar na nithe seo a leanas:

• roghanna oiriúnaithe a roghnú a fhreagraíonn do na leochaileachtaí a sainaithníodh,
• lena n-áirítear freisin réitigh neamhghnácha agus nuálacha (is minic a chuirtear bac ar an oiriúnú má dhéantar gnó mar is gnách),
• meascán maith de chineálacha éagsúla roghanna a chruthú (e.g. roghanna eagraíochtúla, teicniúla agus neamhtheicniúla);
• spriocanna fadtéarmacha a leagan síos os cionn leasanna polaitiúla gearrthéarmacha.

Féach na roghanna oiriúnaithe anseo.