Rotterdams strategi for tilpasning til hamner for klimarobust transport og næringsverksemd

Rotterdam hamn, til trass for at den allereie er designa for å imøtekome mindre flaum og havnivåstiging, er utsett for risikoen som følgje av alvorlege stormar og ved ytterlegare auke i havnivået som følgje av klimaendringar. 2023 state-of-the-art framskrivingar av havnivåstiging (RijkswaterstaatHydra-NL database kombinert med klimaendringar framskrivingar av Koninklijk Nederlands Meterologisch Institutut — KNMI)indikerer ei rekkje + 26 cm til + 124 cm havnivåstiging i 2100, og peikar på ein sannsynleg auke av flaumskadar over tid. Arbeidsføresetnaden i strategien er + 35 cm i 2050 og + 85 cm i 2100. Hamneområdet ligg over havnivå og utanfor Nederlands dikesystem. Dermed er det allereie naturleg beskytta mot flaumrisiko som står overfor den delen av det nederlandske territoriet som ligg under havnivået. Imidlertid er det utanfor dikesystemet sårbart for dei forventa flaumane knytte til den forventa havnivåstiginga. Plasseringa utanfor dikesystemet inneber òg eit anna risikoreguleringsrammeverk samanlikna med dei dika områda. Dette gjev koordineringsutfordringar blant alle dei private og offentlege aktørane som er involvert. Ei ytterlegare utfordring kjem frå dei ulike funksjonane i dei ulike områda i hamna. Bygningar i forskjellige område kan ha forskjellige høgder; områda i seg sjølv kan inkludere eller ikkje kanalar og andre vassverk. Vidare kan område variere når det gjeld bruksområde, som spenner frå industriområde, til fraktlogistikknav, kontorbygg og til og med bustadsområde.

Strategien må vurdere behov og risiko som ulike aktørar på ulike stader står overfor. Strategien er eit ensemble av ulike understrategiar som må nøye orkestrerast saman. Ikkje alle område følgde den same metodikken for å definere sin spesifikke strategi. Nye innsikter dukka opp undervegs på enkelte område. Desse vart brukt på strategiar utvikla seinare, og ulike tilnærmingar stammar naturleg frå skilnader på tvers av områda.

Hamna i Rotterdam N.V. er hamneutviklingsselskapet. Den opererer som utleigar, då den leiger ut hamneområdet til selskapar som administrerer terminal-, logistikk- og produksjonsoperasjonar. Dette resulterer i eit komplekst nettverk av samanhengjande og mangfaldige område, som ligg langs elvemunningen til Mose (Maas) -elva, kvar med sine spesifikke fysiske eigenskapar og dens spesifikke økonomiske aktivitetar. Denne innstillinga inneber ulike juridisk ansvarlege fag og einingar og skilnader i lover og forskrifter dei må overhalda.

Det første, bemerkingsverdige juridiske aspektet av denne strategien er forankra i den geografiske posisjonen til heile hamna. Den ligg utanfor systema til dikar som held tørr andelen av det nederlandske territoriet som ligg under havnivået.

Ifølgje nederlandsk lov, i område utanfor dike system (på nederlandsk, buitendijkse gebieden), er det ingen juridiske standardar for flaumvern. Brukarar og leiarar av det ytre dikeportområdet er ansvarlege for å setje i verk tiltak for å avgrense flaumskadar. Det er imidlertid framleis ansvar på plass for offentlege institusjonar som garanterer nokre basisstøtte. Den nasjonale regjeringa er til dømes ansvarleg for flaumrisikokommunikasjon.

Innanfor hamna, i tillegg til sjø- og navigasjonslova om drift av hamna, har ei rekkje forretningsaktivitetar å gjere med handtering og behandling av farleg gods og stoff, og er derfor underlagt spesifikke forskrifter som BRZO (BesluitRisicos Zware Ongevallen, storulukkesrisikodekret — SEVESO III-forskrifta) og BEVI (Besluitexterne veiligheid inrichtigen — Dekret om ekstern sikkerheit for verksemder). Denne forskrifta omhandlar høvesvis korrekt handtering og førebygging av risiko i eit føretaks lokale og utanfor føretakets lokale. Sistnemnde har sjølvfølgjeleg direkte betydning for førebygging av miljøkatastrofar over eit stort område.

Eit anna juridisk aspekt som må vurderast, er tilstedeværinga av styresmakter som har jurisdiksjon over dei aktivitetane som omfattast av tilpasningsstrategien innanfor hamneområdet. Hamnestyresmaktene i Rotterdam har som mandat å «oppretthalde ei sikker og smidig handtering av all skipsfart». Byen Rotterdam og Kongeriket Nederlands regjering er for øvrig dei to aksjonærane i Rotterdam hamn. Derfor er dei involvert i planlegging og drift av Rotterdam hamn både som regulerande og regulerte einingar. Begge aksjonærane begrunnar si deltaking i Rotterdam hamn med: i) å ivareta ålmentas interesse for hamnas verksemd (sjå dei Langen, 2023),med omsyn til Rotterdam hamns viktige økonomiske rolle for lokaløkonomien, ii) behovet for å bevare effektive marknadsforhold for ei nøkkelverksemd som elles ville vore naturleg monopolistisk eller oligopolistisk i beste fall, iii) omsynet til nautisk sikkerheit, iv) effektiv bruk av land i området og v) omsynet til berekraft (i eit CO2-reduksjonsperspektiv). Den generelle langsiktige strategien for hamna i Rotterdam, Rotterdam Port Vision, er utvikla i fellesskap av flere institusjonar, inkludert byen Rotterdam, Kongeriket Nederland (gjennom departementa for økonomiske saker og klimaendringar, innanriks og Kingdom Relations, og infrastruktur og vassforvalting), provinsen Zuid-Holland og næringslivsforeiningasom representerer bedrifter som opererer i hamna (deltalinqs)og Port of Rotterdam Authority. Port Vision har sterke band til tilpasningsstrategien til hamna når det gjeld bevaring av helse og sikkerheit og kriterium for utvikling av området. Vidare bemark Rotterdam Port Vision at hamneområdet er underlagt EUs vassrammedirektiv, som krev at vassforvaltingsstyresmakter (Rijkswaterstaat og dei nederlandske vassstyresmaktene) og brukarar opprettheld god vasskvalitet i området.

Målet med Rotterdam hamn-tilpasningsstrategien er å gje ein meny med tiltak som skal gjennomførast i Rotterdam hamn, på ein måte som tek omsyn til dei spesifikke eigenskapane til dei ulike områda og aktørane som er involverte. Det tek hovudsakleg sikte på å redusere dei økonomiske skadane som følgje av flaum av hamneområde, som forventast å vere hovuddelen av dei negative konsekvensane som sannsynlegvis vil finne stad. Vidare støttar tilpasningsstrategien også reduksjon av skadar som følgje av mindre sannsynlege hendingar, til dømes miljøskadar etter spreiing av forureinande stoff og menneskelege tap.

Porttilpasningsstrategien føreset eit breitt spekter av tiltak, for det meste som dekkjer infrastruktur, men òg beredskapsplanar og atferdsendringar. Desse tiltaka er finjustert til eigenskapane til områda, og til graden av risiko som anses akseptabelt av interessentane som opererer i desse områda. Dei er basert på tiltaka som er vedtekne i områda innanfor det nederlandske dikesystemet, og tilpassa behova og eigenskapane til eit område som ligg utanfor det systemet. Tiltaka er sortert i dei som er retta mot førebygging, dei som er retta mot romleg tilpasning og dei som arbeider med krisehandtering.

Førebygging ("halde vatn utanfor") tiltak inkluderer:

• Heving av fyllingar og/eller skråningar: Dette tiltaket sikrar at lågtliggande område ikkje kan oversvømmast viss vatnet held fram med å vere under eit vassnivå som er spesifisert ved design. Dette inneber å justere kaihøgda (inkludert underlags- og losseareala) til riktig høgde.
• Bruken av rom for å forsegla delane av hamna sikrar at flaum ikkje smittar over til andre delområde. Dette tiltaket kan beskytte område med høge økonomiske verdiar i fare for flaum, som dermed kan skiljast frå område med låge økonomiske verdiar som ikkje kan beskyttast kostnadseffektivt.
• Å heve vegar til å fungere som barrierar: Dette krev å heve høgda på lågtliggande vegseksjonar og installere portar for å forsegla underjordiske vegseksjonar, til dømes tunnelar og t-banar, i tilfelle flaum.
• Låsbar open barriere: Dette tiltaket kan implementerast ved å installere ein liten versjon av Maeslant Barrier-konseptet, eller ein annan liten låsbar barriere, for å redusere regulert vasstand i område utanfor dikesystemet hamna. Dette tiltaket kan òg redusera oversvømmingsrisiko òg i tilstøytande område.
• Avtagbar dike/(fleksibel) barriere kan fungera på ein liknande måte, med fordelen av å vera flyttbar, og dermed berre på plass når det trengst. Den kan supplerast med ein vertikal barriere som til dømes ein vegg.

Tiltak for romtilpasning («leve med vatn») omfattar:

• Vasstett områdedesign inneber fysisk (re)flytting av aktivitetar og anlegg til område med lågare sannsyn for flaum. Til dømes bør forretningskritiske eller kapitalintensive aktivitetar og vitale anlegg som elektrisitet, telekom og IT flyttast til sikrare, høgareliggande område. Logistikkfirma bør sørgje for at produkter med høgast verdi lagrast på nettstadens høgaste grunnlag. Dei kan òg starte frå høgaste grunnlag for å lagre varer for å sikre at så få produkter som mogleg lagrast i dei lågaste delane av nettstaden. Dette gjeld berre der trygge bakkenivå er tilgjengelege og fjerning er mogleg, då det kan vera behov for nokre viktige fasilitetar på staden.
• Auke av delarealer/område/kritiske anlegg er den openberre tiltak for å gjennomføre viss det overhovudet er mogleg, som generelt, jo høgare bakken, jo meir beskytta er det mot flaum — spesielt eksepsjonelt høge. Oppdrettsplassar inneheld konsekvensane av oversvømmingar. Imidlertid er det vanlegvis ikkje mogleg å auke eksisterande område på grunn av kapitaløydelegging og/eller kostnadar ved gjenoppbygging av kostbare infrastrukturar. Imidlertid kan heving av fyllingar (blant førebyggjande tiltak) vera kostnadseffektivt for store opne hamneområde og/eller for tomter under eller planlagd for utvikling.
• Spouting inneber utslepp av vatn gjennom ein sluse, der vatn kan sleppast ut i ein ekstern vassførekomst. Dette skjer til dømes ved Haringvliet-slusene, der overflødig elvevatn sleppast ut i sjøen når vasstanden er for høg.
• Våtsikring inneber å sørgje for at vatn kan overfløymde ein eigedel opp til ei førehandsidentifisert designhøgde, utan å forårsaka skade som ikkje kan løysast gjennom ein større oppryddingsoperasjon, og få lov til å strøyme inn og ut effektivt. Dette krev installasjon av alle nettsamband (elektriske leidningar, gassrøyrleidningar osv.) over dimensjonerande vannivå, medan alt som ligg under dette nivået må vere vasstett. Det faktum at vatn kan, ved design, inn anlegget inneber at dette alternativet ikkje er levedyktig når arten av aktiviteten er slik at det ikkje er ynskjeleg å tillate vatn i.
• Tørrisolering inneber fullstendig impregnering av eit anlegg og forsterkning av det for å motstå vasstrykket på den utvendige overflata. Dette inneber installasjon av vasstette veggar, vindauger og dører og forsegling av kloakk og andre vassrøyr for å unngå vassinnstraumning. For infrastrukturene i Rotterdam-porten ans tørrisolering å gjelde opp til ein meter høgde, og krev rettidig gjennomføring av ytterlegare tiltak som lukking av dører, vindauger og kloakk i tilfelle flaum. Ein førebels grundig gjennomførbarhetsanalyse tilrådast òg.

Krisehandtering («å vere førebudd på krisa») inneber alt som kan forventast og implementerast når det gjeld å førebu seg på ein flaum og innehalde og rette opp verknadene. Dette inkluderer alle handlingar som er tekne like før eller under ein flaum. Dette settet av tiltak inkluderer:

• utarbeiding og gjennomføring av anleggsspesifikke beredskaps- og gjenvinningsplanar (utover dei som er obligatoriske for anlegg og operasjonar som omhandlar farlege stoff) og ein overordna plan for tryggingsregionen Rotterdam-Rijnmond,
• førebu og gjennomføre beredskapsordningar (til dømes lagring av kritiske forsyningar, flytting til høgare grunn eller på annan måte beskytte kritiske eller dyre varer og utstyr, installering av naudstraumskopiar, etc.);
• installasjon av nauddykkar og fyllingar.

Det særeigne ved denne tilpasningsstrategien er finjusteringa av menyen med tiltak som skal gjennomførast til dei spesifikke funksjonane i kvart område i hamna. Dette er basert på geografiske, tekniske og økonomiske aktivitetar i kvart område, detaljert modellering av moglege konsekvensar av ei stor flaumhending, og innebygging i strategien utforma prioriteringane spesifisert av selskapa som opererer i dei ulike delane av hamna. Strategien består dermed av områdespesifikke menyar med tiltak som forventast å adressere sårbarheitene i kvart område på den mest kostnadseffektive måten. Desse menyane er merkte i samsvar med «temaet» for gjeldande tiltakstype som skal vedtakast i eit område. Etikettane tilsvarar òg grovt sett dei tre kategoriane av tiltak som er nemnde ovanfor (førebygging, romleg tilpasning og krisehandtering). Til dømes, for Botlek-området, i den midtre delen av hamna, tilrår strategien ein "Hold vatn utanfor" -strategi som fokuserer på førebyggjande tiltak. For Maasvlakte-området (den direkte på Nordsjøen) og Merwe-Vierhavens-området (den inste), foreslår det ein "levande med vatn" -strategi som fokuserer på romlege tilpasningstiltak. Tilpasningsstrategien for Europoort og Waal-Eemhaven kombinerer begge temaa. I område der flaumrisikoen berre passerer akseptabel terskel dersom havnivået stig med meir enn 85 cm (som det er tilfelle for Vondelingenplaat-området), er ein strategi, basert på å vere førebudd på krisa, mest lovande.

Brukarane av Rotterdam hamn (hovudsakleg transport- og logistikkfirma, utbyggjarar, eigedomsbesitjarar) har vorte konsultert for å bruke den «private brilleglaset» som risikoane vurderast gjennom. Risiko har vorte evaluert med eit vitskapleg grunnlag (modelleringsøving basert på klimaprognosar). Relevante aktørar i kvart delområde av hamna vart imidlertid bede om å sortere dei i «akseptable» eller «ikkje akseptable» kategoriar. Resultata av denne konsultasjonsøvinga vart slått saman med ei tilsvarande evaluering utført av offentlege styresmakter for å vurdere synspunktet til lokalsamfunnet. Denne samdesignmetoden førte til ei omfattande og felles identifisering av risikonivåa som ans som akseptable for dei ulike verknadene som forventast i dei ulike områda i hamna. På institusjonsnivå er omsynet til offentleg interesse hjørnesteinen i mandatet til dei to aksjonærane i Port of Rotterdam N.V. som diskutert i den juridiske aspektseksjonen.

Det er fire hovudfaktorar som sannsynlegvis vil auka sjansane for suksess for tilpasningsstrategien. For det første er det basert på robust kunnskap om dikefunksjon og på vitskapleg modellering av moglege klimascenari for hamneområdet. Denne vitskapsbasen er gjenstand for regelmessig revisjon og oppdatering. For det andre har den ei svært detaljert tilnærming til dei spesifikke funksjonane til dei enkelte hamneseksjonane. Det sørgjer for at berre dei tiltaka som passar best til kvart område er implementert. For det tredje er det co-designet med interessentane i kvart område. Dermed kan den stole på støtte og samarbeid frå dei økonomiske aktivitetane som er direkte råka. For det fjerde er det understøtta av ein sterk kost/nytte-analyse (sjå neste avsnitt for detaljar), som sikrar at berre dei mest kostnadseffektive tiltaka tilrådast.

Dei viktigaste avgrensande faktorane er knytte til den ekstreme kompleksiteten i dei mange samankopla aktivitetane som føregår i hamna, dens økonomiske og infrastrukturelle samband med dei nederlandske, europeiske og globale økonomiske systema, og dei ibuande usikkerheitene knytte til den framtidige utviklinga av slike systemar. Kompleksiteten i hamna hadde ein klår innverknad på utviklinga av strategien. Den måtte justerast fleire gonger for å dekkje dei forskjellige delane av hamna. Dette resulterte i ulike tidspunkter for strategiens utvikling eller i vurderinga av alternative utviklingsvegar for dei ulike områda. Til dømes, høvet for at bustadprosjekter kan utviklast i Merwe-Vierhavens-området, førte til at det vart vurdert to alternative scenari for dette områdets framtid. Ein var meir fokusert på økonomiske aktivitetar. Det andre scenariet vurderte ein blanda bruk der også tilpasningsbehova til framtidige innbyggjarar måtte takast i betraktning. Å takle usikkerheita i framtida er ein del av den overordna strategien til eit kvart firma, og Rotterdam hamn har innarbeidd den klimarelaterte usikkerheita i sine viktigaste strategiske dokumenter, til dømes Port Vision Rotterdam.

Strategien inneheld ein omfattande nytte- og kostnadsanalyse av dei valde tiltaka for dei ulike hamneområda. Dette dokumentet inneheld ei detaljert oversikt over kostnadar og fordelar, og ein tabell som oppsummerer dei ved hovudtiltak og råka hamneseksjonar. Samla sett er noverdien av kostnadene ved dei tilrådde tiltaka anslått til nesten 90 millionar EUR. Dei estimerte fordelane, når det gjeld forventa reduksjon i økonomiske skadar som følgje av desse tiltaka, er om lag 611 millionar EUR. Dette gjev eit positivt nytte-kostnadsforhold på 6,8. Strategien vurderer òg behovet for moglege ekstraordinære vedlikehaldsintervensjonar: Vedlikehaldskostnader fastsetjast for kvart enkelt tiltak og inngår i nytte- og kostnadsanalysen. Dokumentet diskuterer òg alternative målepakkar og gjev ei samanlikning med dei tilrådde. Frå denne informasjonen konkluderer den med at ein pakke som gjev mykje høgare fordelar i tilfelle ei svært ekstrem flaumhending, ville vera mogleg, men det ville vera mykje dyrare å setja på plass enn den tilrådde pakken. Denne alternative løysinga ville vere ein "låsbar open" barriere i full storleik som lignar på Maeslant Barrier-konseptet. Det ville kosta mykje meir enn alle tiltak per område til saman (820 millionar euro mot 90 millionar euro) og gje ein samla økonomisk fordel på 1,608 millionar euro. Såleis, sjølv om den absolutte totale mengda av fordelane ville vere meir enn det dobbelte av den tilrådde pakken, ville fordelskostnadsforholdet berre vere 2 i staden for 6,8. Dette peikar på ei generelt mindre hensiktsmessig løysing. Det bør òg reknast at Maeslant Barrier har allereie ein beskyttande innverknad på dei inste delane av hamna (Vondelingenplaat spesielt), som den ligg på strekninga av elva som fører til dei.

Strategien vart ferdigstilt i 2021/2022 og varsla til alle selskapar som opererer innanfor hamneområdet i september 2022.

Gjennomføringstidene for dei ulike tiltaka, tilrådd i hamnetilpasningsstrategien, er svært varierande. Implementeringstida avheng av tidsskalaen for tiltak som må gjennomførast, avhengig av deira spesifikke eigenskapar. Dei kan variere frå timar og dagar for krisehandteringstiltak til flere månader til år for å byggje skreddarsydd flaumbeskyttingsinfrastruktur. Vidare vil nokre tiltak berre gje meining i ei fjern framtid, det vil seie når havnivåstigingsprognosane vil materialisera seg. I Port of Rotterdam-strategien har kvart tiltak vorte tildelt konvensjonelt til ein av fire moglege tidshorisontar: umiddelbar gjennomføring, før 2050, før 2100, etter 2100. Sistnemnde er dekt av åtvaringen om at den faktiske gjennomføringa kan avhenge av handlingar frå andre einingar i tillegg til hamnemakta (vanlegvis delast ansvaret med selskapa som opererer innanfor hamneområdet).

Levetida til dei ulike tiltaka som tilrådast i hamnetilpasningsstrategien er svært variabel. Strategien i seg sjølv er gjenstand for konstant revisjon etter kvart som ny informasjon vert gjort tilgjengeleg. Strategien tek sikte på å rettleie Rotterdam hamn i tilpasningsarbeidet minst fram til 2100, men dette utelukkar ikkje lengre levetid. Strategien er ein levande protokoll. hamna i Rotterdam vil evaluarar og justere strategiane for dei ulike hamneområda omtrent kvart 10. år. Denne oppdateringa vil ta omsyn til den faktiske og forventa havnivåstiginga i framtida. Ein større revisjon er allereie forventa i lys av dei nye klimaprognosane som forventast i 2024.

Port of Rotterdam
Europaweg 902
3199 LC Maasvlakte Rotterdam

Port of Rotterdam General Information: +31 (0)10 252 10 10

https://www.portofrotterdam.com/nl/form/standard-contact?nid=2252

Vitja 10. januar 2013. ^ de Langen, P. (2023). Framme offentlege interesser gjennom statleg eigarskap: Tilfellet med hamna i Rotterdam. GeoJournal, 88(6), 6507-6521.

Hotell i nærleiken av Rotterdamse haven — Een adaptatiestrategie voor een veilige haven — nu ein in dei toekomst

Port Vision Rotterdam