2.4 Uwzględnienie kwestii transgranicznych

Większość bezpośrednich i pośrednich skutków zmiany klimatu ma charakter transgraniczny. Kwestie transgraniczne tworzą współzależności między krajami (np. hydrologiczne, społeczne i gospodarcze w przypadku wody).

W związku z tym dane państwo powinno dążyć do nawiązania kontaktu z państwami sąsiadującymi w celu poinformowania o procesie adaptacji i obszarach budzących obawy w odniesieniu do skutków transgranicznych oraz określenia podejść do koordynacji w różnych kontekstach politycznych, prawnych i instytucjonalnych.

Wspólne działania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i zarządzania ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi mogą ponadto wymagać określenia wspólnych zagrożeń (np. poprzez przeprowadzanie wzajemnych ocen ryzyka) i muszą być zgodne z celami każdego kraju w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Dobrym punktem wyjścia jest określenie obszarów istotnych dla działań przystosowawczych, w których istnieje tradycyjna współpraca transgraniczna (np. zarządzanie dorzeczami, zarządzanie ryzykiem powodziowym, zarządzanie parkami narodowymi), oraz dążenie do zaangażowania instytucji zarządzających w politykę przystosowawczą.

Inwestowanie we współpracę transgraniczną jest również sposobem na zminimalizowanie kosztów działań przystosowawczych i maksymalizację płynących z nich korzyści poprzez rozwijanie synergii w działaniach przystosowawczych i uwzględnianie konsekwencji dla sąsiednich jurysdykcji.

W makroregionach europejskich, takich jak obszar alpejski, Karpaty, Europa Północno-Zachodnia i Południowo-Wschodnia, Morze Bałtyckie oraz w ramach strategii na rzecz Dunaju, prowadzone są już działania transgraniczne mające na celu przeciwdziałanie zmianie klimatu i wspólne opracowywanie działań dostosowawczych. Inne działania transgraniczne na szczeblu regionalnym obejmują obecnie prowadzone działania przystosowawcze w Pirenejach.

Wszystkie te działania na dużą skalę z udziałem kilku krajów otrzymują finansowanie z UE. Ponadto polityka europejska już teraz pomaga w rozwiązywaniu niektórych transgranicznych problemów związanych ze zmianą klimatu. Na przykład dyrektywa powodziowa i ramowa dyrektywa wodna wymagają współpracy transgranicznej w sektorze wodnym. Ponadto istnieją europejskie i ogólnoeuropejskie systemy wczesnego ostrzegania i wykrywania klęsk żywiołowych spowodowanych warunkami pogodowymi, takie jak Meteoalarm, europejski system informowania o powodziach, europejski system informacji o pożarach lasów i Europejskie Obserwatorium ds. Susz. Unijny Mechanizm Ochrony Ludności zapewnia również ramy ściślejszej współpracy między państwami członkowskimi UE w celu skutecznego zapobiegania zagrożeniom związanym zarówno z klęskami żywiołowymi, jak i katastrofami spowodowanymi przez człowieka, przygotowania się na nie i reagowania na nie, w tym działania takie jak ocena i planowanie ryzyka, wymiana dobrych praktyk, poprawa bazy wiedzy, szkolenia i ćwiczenia.