Określenie wariantów przystosowania się do zmiany klimatu

Rozpoczynając opracowywanie katalogu wariantów przystosowania się do zmiany klimatu do rozważenia, należy rozważyć ogólne podejście i cele planowania przystosowania się do zmiany klimatu w gminie. Ogólnie rzecz biorąc, warianty przystosowania się do zmiany klimatu mają na celu co najmniej jedno z następujących działań:

• zaakceptowanie skutków zmiany klimatu i poniesienie strat wynikających z ryzyka (np. zarządzanie wycofywaniem się z podnoszenia się poziomu mórz),
• kompensowanie strat poprzez podział lub rozłożenie ryzyka lub strat (np. poprzez ubezpieczenie),
• unikanie lub ograniczanie narażenia lub podatności na zagrożenia klimatyczne (np. poprzez planowanie przestrzenne, budowanie nowych zabezpieczeń przeciwpowodziowych lub zmianę zachowań, lokalizacji lub działalności),
• Wykorzystywanie nowych możliwości (np. poprzez angażowanie się w nową działalność lub zmianę praktyk w celu wykorzystania zmieniających się warunków klimatycznych).

Innym sposobem rozważenia wariantów przystosowania się do zmiany klimatu jest zastanowienie się nad rodzajami działań, które można podjąć. Mogą to być:

1. „Miękkie” środki dostosowawcze, w tym następujące rodzaje:

• Zarządzanie (np. wprowadzenie elastycznego czasu pracy podczas fal upałów),
• Strategiczne (np. zlecanie budowy nowych budynków o konstrukcji odpornej na zmianę klimatu w ramach planowanego programu dotyczącego budynków miejskich)
• Tymczasowe (np. stosowanie cieniowania w celu zmniejszenia wzrostu ciepła słonecznego)

2. Techniczny / "szary" (np. remont budynku; wzmocnienie fizycznej ochrony przeciwpowodziowej, zwiększenie przepustowości systemów kanalizacyjnych),

3. Ekologiczne / "zielone" (np. wdrożenie lub rozbudowa zielonej infrastruktury do zarządzania odpływem wody lub moderowania mikroklimatu).

Gminy mogą również zdecydować się na skupienie się na zwiększeniu „zdolności dostosowawczych”, co wiąże się z rozwijaniem zdolności ludzi, władz i sektorów do skutecznego reagowania na zmianę klimatu. Obejmuje to działania w następujących obszarach:

• uzyskiwanie dostępu do wyników badań lub udział w projektach badawczych;
• prowadzenie badań;
• dane z monitorowania i odpowiednie źródła informacji;
• podnoszenie świadomości poprzez edukację, wymianę doświadczeń i inicjatywy szkoleniowe; oraz
• stworzenie wspierających ram instytucjonalnych, np. poprzez:
  • zmiany standardów;
  • zmiany przepisów;
  • ustanowienie lokalnych mechanizmów finansowania;
  • zapewnianie wytycznych dotyczących dobrych praktyk; oraz
  • opracowanie odpowiednich polityk, planów i strategii.

Przy opracowywaniu środków należy zwrócić uwagę na:

• wybór środków, które stanowią odpowiedź na zidentyfikowane podatności;
• uwzględnienie również niekonwencjonalnych i innowacyjnych rozwiązań (prowadzenie dotychczasowej działalności często utrudnia adaptację);
• zapewnienie dobrego połączenia różnych rodzajów wariantów (np. technicznych – nietechnicznych);
• przedkładanie celów długoterminowych nad krótkoterminowe interesy polityczne; oraz
• Aby ułatwić dalszą dyskusję i lepszą komunikację z politykami i zainteresowanymi stronami, zaleca się opisanie wariantów przystosowania się do zmiany klimatu w arkuszach informacyjnych zgodnie ze wspólną strukturą opisaną w kroku 4.1.

Opcje adaptacji można uzyskać ze źródeł literaturowych i baz danych, dostarczonych przez ekspertów naukowych i konsultantów technicznych, udostępnionych przez kolegów z innych departamentów i organów, przedstawicieli innych gmin lub uzyskanych z innych źródeł dzięki zaangażowaniu zainteresowanych stron. W ostatnich latach naukowcy, sieci miast, władze krajowe lub regionalne lub organizacje zainteresowanych stron opracowały szereg katalogów wariantów przystosowania się do zmiany klimatu (zob. powiązane zasoby poniżej). Katalogi te powinny stanowić podstawę wyboru opcji, które pasują do konkretnego kontekstu miejskiego i określonych celów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Krok 3.2 zawiera wskazówki dotyczące źródeł przykładów i przypadków już wdrożonych działań przystosowawczych na obszarach miejskich.

Należy również uznać, że przystosowanie się do zmiany klimatu nie zawsze wymaga zupełnie nowych działań. Adaptacja często oznacza rozważenie i dostosowanie działań, które w każdym przypadku byłyby wymagane dla zrównoważonego rozwoju miasta, lub włączenie adaptacji do istniejących lub nowych przepisów, norm i planów (np. planów zarządzania ryzykiem powodziowym zgodnie z unijną dyrektywą powodziową). Wiele narzędzi jest już dostępnych dla miast w celu dostosowania, np. warianty wykorzystujące istniejące prace w zakresie zmniejszania ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi lub obecne ustalenia i plany dotyczące zarządzania zasobami i infrastrukturą (zob. również krok 2.6).