Βελτιωμένος σχεδιασμός αναχωμάτων και αναχωμάτων

Η επιλογή του είδους της παρέμβασης αναχώματος ή αναχώματος έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο για την ασφάλεια των ανθρώπων και των πόρων που βρίσκονται πίσω από αυτές τις υποδομές, αλλά και όσον αφορά τις οπτικές επιπτώσεις και τις επιπτώσεις στο τοπίο. Η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών κατά τη φάση του σχεδιασμού είναι σημαντική για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τις θετικές επιπτώσεις όσον αφορά την προσαρμογή και την ασφάλεια. Η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών μπορεί επίσης να συμβάλει στον προσδιορισμό μέτρων μετριασμού που μπορούν να μειώσουν τις οπτικές και τοπικές επιπτώσεις των βελτιωμένων αναχωμάτων και αναχωμάτων και να βελτιώσουν την κοινωνική τους αποδοχή.

Η ενίσχυση του αναχώματος ή του αναχώματος έχει ισχυρούς υποστηρικτές και αντιπάλους, με ανησυχίες και προτιμήσεις να αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου και να εξαρτώνται έντονα από τις τοπικές προτεραιότητες. Η υποστήριξη είναι συνήθως ισχυρή μετά από μια πλημμύρα. Όπου η ενίσχυση σχεδιάζεται για την προδραστική προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, είναι πιθανότερο να αντιμετωπίσει κάποια αντίσταση. Η αύξηση και ενίσχυση των αναχωμάτων και των αναχωμάτων μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το περιβάλλον τοπίο. Επιπλέον, η αύξηση των αναχωμάτων ποταμών μπορεί να αυξήσει το μέγεθος των ροών αιχμής κατάντη, ενισχύοντας έτσι τον κίνδυνο πλημμύρας και τον κίνδυνο κατάντη. Επιπλέον, η αύξηση της αντιπλημμυρικής προστασίας και η επακόλουθη μείωση της συχνότητας των πλημμυρών ευνοεί τη μνήμη της «απώλειας πλημμυρών». Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της έκθεσης σε περιοχές που είναι επιρρεπείς σε πλημμύρες, η οποία συνήθως αναφέρεται ως «επίδραση μεταφοράς». Σε περίπτωση απροσδόκητων και αιφνίδιων αστοχιών της αντιπλημμυρικής άμυνας, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες (έργο PESETA IV του ΚΚΕρ, Dottori et al., 2020).

Λαμβάνοντας υπόψη τα φυσικά όρια για το πόσο υψηλά και ισχυρά αναχώματα και αναχώματα μπορούν να κατασκευαστούν, είναι σημαντικό να αξιολογηθούν και να εξετασθούν εναλλακτικές και ολοκληρωμένες λύσεις. Αυτό σημαίνει να επικεντρωθεί ιδιαίτερα σε λύσεις που επιτρέπουν περισσότερο χώρο για το ποτάμι ή τη θάλασσα. Επιπλέον, πολλά υπάρχοντα αναχώματα και αναχώματα χτίστηκαν πριν από δεκαετίες. Ενδέχεται να μην πληρούν τα ισχύοντα πρότυπα για την αντιπλημμυρική προστασία, γεγονός που απαιτεί δαπανηρές αναβαθμίσεις.

Η κατασκευή αναχωμάτων και αναχωμάτων συνεπάγεται σημαντικές οικονομικές επενδύσεις. Η χρηματοδότηση μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εμπόδιο, ιδίως σε οικονομικά λιγότερο ευημερούσες περιφέρειες. Οι εκτιμήσεις κόστους για την προσαρμογή των αναχωμάτων και των αναχωμάτων διαφέρουν ανάλογα με το είδος της δομής και της μεθόδου ενίσχυσης. Ορισμένες ενδεικτικές δαπάνες αναφέρονται σε μελέτη ανασκόπησης (Aerts, 2018): 20,8–25 εκατ. δολάρια/km ανά m θαλάσσιου αναχύτη που συγκεντρώνεται στις Κάτω Χώρες· 21,8–31,2 εκατ. δολάρια/km ανά m θαλάσσιου αναχύτη που συγκεντρώνεται για τις ευρωπαϊκές πόλεις· 5,3 εκατ. δολάρια ανά χιλιόμετρο ανά εκατομμύριο που συγκεντρώνονται στον Καναδά· 1,9 εκατ. δολάρια/km ανά m χωμάτινο ανάχωμα που συγκεντρώνεται στον Καναδά· 5,6 εκατομμύρια δολάρια/km για κινητά τείχη πλημμύρας στις Ηνωμένες Πολιτείες· 130–330/m² για τεθωρακισμένες ακτογραμμές με βράχο ή άλλο υλικό στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτές οι δαπάνες δεν περιλαμβάνουν το κόστος συντήρησης.Τα έξοδα αυτά είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα αυτών των μέτρων. Μπορούν να είναι ιδιαίτερα υψηλές για τις μεγάλες υποδομές, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι νέες προκλήσεις που θέτει η κλιματική αλλαγή.

Τα οφέλη από την εφαρμογή διαφορετικών μέτρων προσαρμογής στις πλημμύρες εκφράζονται συνήθως ως μειωμένος κίνδυνος πλημμύρας ή μείωση των ζημιών, ενισχύοντας έτσι την ασφάλεια και την ευημερία των κοινοτήτων. Η προστασία της ιδιοκτησίας, η γεωργική ασφάλεια και η τουριστική οικονομία επωφελούνται από αυτές τις δομές. Κάθε φορά που ο σχεδιασμός των αναχωμάτων και των αναχωμάτων είναι καλά ενσωματωμένος στην επικράτεια, αυτά τα μέτρα προστασίας μπορούν να ενισχύσουν τις ψυχαγωγικές και τουριστικές ευκαιρίες. Παραδείγματα είναι οι περίπατοι (βλ. για παράδειγμα την περιπτωσιολογική μελέτη Εφαρμογή του ολοκληρωμένου γενικού σχεδίου για την ασφάλεια των ακτών στη Φλάνδρα).

Οι επενδύσεις σε αναχώματα και αναχώματα μπορεί να είναι οικονομικά ελκυστικές για τη μείωση του κινδύνου πλημμύρας σε μεγάλα μέρη του κόσμου, αλλά όχι παντού. Ως εκ τούτου, θα πρέπει πάντα να αξιολογούνται εναλλακτικές λύσεις και θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα μέτρα που δίνουν μεγαλύτερο περιθώριο στη θάλασσα ή τον ποταμό συχνά παρέχουν διάφορα παράλληλα οφέλη για τα οικοσυστήματα.

Τυχόν αλλαγές στα υφιστάμενα συστήματα αναχωτήρων και αναχωτήρων πρέπει να συνάδουν με τις απαιτήσεις της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα, οι οποίες απαιτούν καλή κατάσταση των υδατικών οργανισμών της Ευρώπης. Επιπλέον, από τον 2ο κύκλο εφαρμογής και μετά, η εξέταση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής είναι υποχρεωτική στο πλαίσιο της οδηγίας της ΕΕ για τις πλημμύρες. Για την πρόληψη περιβαλλοντικών ζημιών, η οδηγία της ΕΕ για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ) απαιτεί ορισμένα έργα υποδομής να υποβάλλονται σε ΕΠΕ. Η κατασκευή παράκτιων έργων για τον μετριασμό της διάβρωσης και της σκληρής θαλάσσιας άμυνας «ικανών να αλλοιώσουν τις ακτές», όπως αναχώματα, καθώς και έργα αντιπλημμυρικής προστασίας στην ενδοχώρα εμπίπτουν στο παράρτημα ΙΙ της οδηγίας ΕΠΕ. Τα κράτη μέλη αποφασίζουν κατά πόσον τα έργα του παραρτήματος ΙΙ θα πρέπει να υποβάλλονται σε διαδικασία ΕΠΕ, είτε κατά περίπτωση είτε ως προς τα κατώτατα όρια και τα κριτήρια. Η συντήρηση και η ανακατασκευή αυτών των έργων εξαιρούνται ρητά. Κάθε έργο υποδομής, συμπεριλαμβανομένων των αναχωμάτων και των αναχωμάτων, το οποίο ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στους οικοτόπους και στα είδη που προστατεύονται από το δίκτυο Natura 2000 της ΕΕ, υπόκειται σε «κατάλληλη εκτίμηση των επιπτώσεών του στον τόπο» προκειμένου να διαπιστωθεί αν το έργο θα επηρεάσει δυσμενώς την ακεραιότητα του τόπου.

Ο χρόνος εφαρμογής μέτρων προσαρμογής για αναχώματα και αναχώματα ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με την τυπολογία της δομής, το επιλεγμένο μέτρο ενίσχυσης και το κατά πόσον πρέπει να διενεργηθεί ΕΠΕ. Οι χρόνοι υλοποίησης κυμαίνονται μεταξύ 5-25 ετών.

Η αναμενόμενη διάρκεια ζωής των προσαρμοσμένων αναχωμάτων και αναχωμάτων είναι συνήθως περισσότερο από 30 χρόνια. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η συντήρηση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και ότι οι απαιτήσεις συντήρησης μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου λόγω της γήρανσης των δομών και των αλλαγών στις απορρίψεις ποταμών και στη στάθμη της θάλασσας.